Gönüllü sade yaşam davranışının ölüm tüketimi davranışına yönelik tutumlar üzerine etkisi : Türk ve Amerikan kültürleri arasında bir karşılaştırma

Abstract

Gönüllü sadelik her geçen gün daha fazla bireyin tercih ettiği bir tüketici yaşam tarzıdır. Buna rağmen gönüllü sade yaşamı tercih etmiş bireylerin ölüm tüketimine karşı tutumları hakkında bilinenler oldukça azdır. Bu tez çalışmasının amacı Amerikan ve Türk tüketicilerin sade yaşam karakteristiklerini ve ölüm tüketimine karşı tutumlarını analiz etmektir. Bu bağlamda ilk üç bölümde yaşam tarzları ve tüketim arasındaki ilişkiler, gönüllü sade yaşamın karakteristikleri ve ölüm tüketimi üzerine odaklanılmıştır. Bu çalışmanın dayanakları gösterişçi tüketim teorisi ve referans grup teorisi üzerine kurulmuştur. Tüketimle ilişkilendirilen söz konusu teorilerin tezin araştırma soruları ile ilişkisi ve teoriler hakkındaki bilgiler dördüncü bölümde kapsamlı bir biçimde ele alınmıştır. Ölüm tüketimi üzerine bir ölçek geliştirme çalışmasının yer aldığı beşinci bölümde standart ölçek geliştirme aşamaları benimsenmiştir. Başlangıçta 52 olarak belirlenen ifade havuzu yapılan açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri sonucunda 15’e indirgenmiştir ve bir Ölüm Tüketimi Tutum Ölçeği ortaya konulmuştur. Çalışmaya ilişkin araştırma tasarımı ve veri toplama yöntemleri sırasıyla altıncı bölümde ele alınmıştır. Amerika’da ve Türkiye’de yaşayan gönüllü sade yaşamı tercih etmiş bireylere gönderilen anket formlarını toplam 589 katılımcı cevaplandırmıştır. Anket formu beşinci bölümde geliştirilen ölüm tüketimi tutum ölçeğinin, Leonard Barton’un (1981) gönüllü sade yaşam ölçeğinin ve demografik soruların yer aldığı üç bölümden oluşmuştur. Araştırma sonuçları en genel anlamda gönüllü sadeliğin ölüm tüketimini etkilediğini ortaya koymuştur. Sonuçlar ayrıca Amerikan ve Türk katılımcıların gönüllü sade yaşama ilişkin karakteristik özelliklerinin ve tutumlarının faklı olmasına rağmen, ölüm tüketimi tutumlarının farklı olduğunu göstermiştir. Bu sonuç kültürel farklılıkların ölüm tüketimine ilişkin tutumları etkilemeyebileceği gerçeğini gözler önüne sermektedir.

Voluntary simplicity is a consumer lifestyle choice that more people prefer day to day. However, little is known about the attitudes of simplifiers toward death consumption. The purpose of this study is to analyze American and Turkish simplifiers’ characteristics and attitudes towards death consumption. In this respect, the first three chapters focus on the relationships between lifestyles and consumption, characteristics of voluntary simplicity and the consumption of death. The theoretical basis for this study is grounded in two areas. The first is conspicuous consumption and second is reference group theory. Theoretical background and its implications are broadly explained in chapter four. In chapter five, using standard scale development procedures, an initial pool of 52 items was generated and following both exploratory and confirmatory factor analysis this item number was reduced to a final 15 item instrument, Consumption of Death Scale (CDS). Chapter six present the research design and data gathering procedure respectively. A survey was mailed to simplifiers across to US and Turkey and 589 were returned. The survey consisted of three sections: voluntary simplicity scale (Barton, 1981), Consumption of Death Scale (developed in chapter five) and demographic questions. Results indicated that voluntary simplicity affects death consumption in the broadest sense. The study also shows that while American and Turkish participants’ characteristics and attitudes were different, their death consumption behaviors were similar. This result also shows that cultural differences might not affect the attitudes toward death consumption.