Türk tekstil ve hazır giyim firmalarının 2012 yılı ihracat etkinliklerinin veri zarflama analizi (VZA) ve analitik hiyerarşi süreci (AHS) yöntemleriyle değerlendirilmesi

Abstract

İstanbul Sanayi Odası (İSO) 500 listesinde yer alan tekstil ve hazır giyim firmalarının 2012 yılı ihracat etkinliklerinin değerlendirilmesi amacıyla yürütülen bu çalışmada, 30 tekstil ve hazır giyim firmasının 2012 yılı verilerine göre ihracat etkinlikleri Veri Zarflama Analizi (VZA) ve Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) yöntemleri ile değerlendirilmiştir. Firmaların ihracattaki etkinlik düzeylerinin belirlenmesi amacıyla 4 girdi (çalışan sayısı, aktif toplamı, ihracat yapılan ülke sayısı, ihracat tecrübesi) ve 1 çıktı (ihracat satış tutarı) değişkeni kullanılarak çıktıya yönelik VZA uygulanmıştır. Analiz sonucunda 4 firma etkin bulunmuştur. Etkin durumdaki firmaların etkinliklerinde önemli olan nitel/nicel faktörlerin ve bu faktörlerin göreli önem düzeylerinin belirlenmesi amacıyla AHS yöntemi de kullanılmıştır. Analizdeki ikili karşılaştırmalar VZA yöntemine göre etkin çıkan firmaların üst düzey yöneticileriyle yüz yüze görüşülerek yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, Türk tekstil ve hazır giyim firmalarının ihracat performansında en önemli kriter “ürün politikalarıdır”. Genel olarak değerlendirildiğinde, hazır giyim firmaları tekstil firmalarına göre daha etkin durumdadır.

In this study, it was aimed to evaluate export efficiency of textile and apparel firms in the list of Istanbul Chamber of Industry (ICI) 500 for the year of 2012. For this purpose, export efficiency of 30 textile and apparel firms have complete data were evaluated by Data Envelopment Analysis (DEA) and Analytic Hierarchy Process (AHP) according to the year of 2012 data. Output-oriented DEA was applied by used 4 input variables (number of employees, net assets, number of exporting countries and export experience) and 1 output variable (the amount of export sales) with the aim of evaluating export efficiency of firms. According to the results of analysis, 4 firms were found as efficient units. Also AHP method was used with the aim of determining qualitative and quantitative factors which were important in export efficiency of efficient firms and relative degree of importance of these factors. Pairwise comparisons in the analysis were made by face to face with managers of efficient firms in DEA. As a result of analysis, the most important criteria in export performance of Turkish textile and apparel firms was “product policies”. When considered in general, it was seen that apparel firms were more efficient than textile firms.