Muhâmmed Âbid el-Câbirî 20.yy sonu-21.yy. başlarında yaşamış ve İslam düşünce tarihi hakkında önemli eserler ortaya koymuş bir kaç isimden biridir. Bu çalışma, onun İslam dünyasında hâkim olduğunu iddia ettiği bilgi sistemlerini ve bu bilgi sistemlerinin Kelâm ilmi ile ilgisini ele almaktadır. Çalışma, temel olarak üç bölümden oluşmaktadır.
Tezin ilk bölümü, kelâm ilminin konumlandırıldığı beyâni bilgi sisteminin analizini yapmaktadır. Beyâni bilgi sistemini meydana getiren yapılar ve bu yapıların Kelâm ilmi üzerindeki etkisi ortaya konmaktadır.
İkinci bölüm, Câbirî’nin savunduğu bir diğer bilgi sistemi olan “burhâni bilgi sisteminin” yapısını; İslam düşünce tarihine girişi ve yarattığı etkileri incelemeye yöneliktir.
Son bölümde ise burhâni bilgi sisteminin, Kelâm ilminin yeniden yapılandırılmasında nasıl bir işlev göreceğini ele almaktadır. Kelâm ilminin dayandığı epistemolojiyi ne yönde değiştirmek istediği incelenmektedir.
MuhâmmedÂbid el-Câbirî is one of the few names who have written major books on the history of Islamic thought in the last century. This thesis examines the knowledge systems which el-Câbirî claims to have been dominant in the Islamic world and how they relate to the science of Kelâm. The thesis is composed of three parts.
The first part analyzes the beyâni knowledge system on which the science of Kelâm is positioned. In this part, the structures that form the beyâni knowledge system and their influence on the science of Kelâm are elaborated.
The second part aims to study the structure of the burhâni knowledge system; how it came into the history of Islamic thought and what impacts it had.
The last part discusses the function of knowledge system in reforming the science of Kelâm. It examines in what ways it wants to change the epistemology on which the science of Kelâm is based.
