Tüm dünya endüstriyel ve teknolojik yönden hızlı bir gelişim içerisindedir. Bu gelişimle birlikte atık madde sorunu da gündeme gelmektedir. Yol kaplama malzemesi olarak üretilen beton asfalt, ağırlıkça yaklaşık %95 oranında agregadan oluşmaktadır. Kullanılan agreganın maliyeti yüksektir. Maliyeti düşürmek ve çevresel etkilerini azaltmak için çalışmalar yapılmaktadır. Atıkların agrega olarak değerlendirilmesi konusundaki çalışmalar bunlardan bazılarıdır.
Eskişehir-Bilecik-Kütahya bölgesindeki fayans üretimi Türkiye’ deki toplam fayans üretiminin % 43,2’ sine sahiptir. Üretim sırasında oluşan atık malzemelerden elde edilebilecek agregalar, bölgede yol yapımında kullanılan yıllık agrega miktarının önemli bir kısmını karşılayacak kapasitededir.
Tez kapsamında kullanılan atık fayanslar Tip II gradasyonuna göre, agrega ağırlığının %0, 10, 20, 30, 40’ı olacak şekilde 5 seri agrega karışımı hazırlanmış, ağırlıkça 7 farklı oranda (%3,5-6,5) bitüm ilave edilerek Marshall tasarım deneyi uygulanmış ve MS ile akma değerleri kaydedilmiştir. Her seri için optimum bitüm oranları belirlenmiştir. Fayans agregası ilavesinin artmasıyla optimum bitüm oranının arttığı gözlenmiştir. Fayansın boşluklu bir yapıya sahip olması sebebiyle, BSK’ da BO ve ABO değerlerinin atık oranı arttıkça arttığı, BDBO ve PÖA değerlerinin ise azaldığı söylenebilmektedir. Atık oranı arttıkça MS değeri azalmıştır, ancak optimum bitüm oranlarına karşılık gelen ortalama MS değerleri şartname limitlerini sağlamıştır. Bulunan OBO’ da hazırlanan numunelere, statik ve dinamik sünme deneyleri uygulanmıştır. Deney sonuçları incelendiğinde kontrol numunelerine en yakın sonuçların %10 fayans katkılı numunelerden elde edildiği görülmüştür.
Sonuç olarak atık fayansın binder ve aşınma tabakaları için hazırlanan BSK’ larda agrega olarak kullanılmalarının uygun olduğu, özellikle sıcak iklimli bölgelerde bitüm kusmalarının azaltılabileceği belirlenmiştir.
The whole world is in a rapid development of industry and technology. With this development, industrial waste comes up as a considerable environmental problem. Road asphalt concrete, is produced coating material, consists of aggregate approximately %95, by weight. The natural aggregates used in road asphalt concrete are highly expensive. There are works conducted to reduce cost and environmental effects of waste covering studies about use of industrial waste as aggregate.
Ceramic production in Bilecik Eskişehir-Kütahya region is 43,2% of the total ceramic tile production of Turkey. The waste, formed in the region can be converted to aggregates at a low cost. The aggregates obtained from the waste materials in this region, cover a significant amount of the annual aggregate, is used in road constructions in Eskişehir.
Five different aggregate mixtures are prepared according to the Type II gradation, include 0%, 10%, 20%, 30% and 40% waste ceramic tile particles in aggregate, respectively. Bitumen was added to mentioned mixtures in 7 different ratios varying between 3.5% and 6.5% by weight. Finally Marshall Test was applied to the specimen and flow values and Marshall strength values has been noted. As a result of the porous structure of the ceramic tiles. AVR and VMA values increases, VFA and PSG values decreases by increasing waste ratio in HMA. Recycling rate decreases with increasing the value of MS. However, average MS values, correspond to optimum bitumen ratios, satisfy the code requirements. Specimens which are prepared according to determined optimum bitumen ratio, were subjected to static and dynamic creep tests. The test results of the control samples are analyzed and it is found that, the nearest results to control specimens are obtained from the specimens, which have 10% waste aggregate.
In conclusion, it is found that in HMA, which are prepared for binder and wearing courses of waste tiles, it is proper to use in HMA as aggregates. It is determined that bitumen throw up can be reduced at especially hot climate regions.
