Kırka (Eskişehir) ve çevresindeki bazı tarım alanlarındaki topraklarda ve bitkilerde ağır metal içeriklerinin belirlenmesi

Abstract

Çalışma alanımız; Kırka ilçesi maden isletmesi etrafı tarım alanları ve çevresindeki Akin, Yarbasan, Fethiye köylerinden 2011-2012 yılları arasında toplanan topraklar da ve Hordeum vulgare F., Triticum aestivum, F., Phaseolus vulgaris F., Cucurbita pepo F., Lactuca sativa F., Cicer arietinum F., Beta vulgaris F., Solanum tuberosum F., Solanum melongena F., Allium cepa F., Medicago sativa F. bitkilerinde kök, gövde, yaprak ve çiçek aksamları üzerinde çalışılarak Potasyum (K), Kalsiyum (Ca), Magnezyum (Mg), Demir (Fe), Mangan (Mn), Bor (B), Çinko (Zn), Bakır (Cu), Alüminyum (Al), Kursun (Pb), Krom (Cr), Sodyum (Na), Silisyum (Si), Arsenik (As), Nikel (Ni) ve Kadmiyum (Cd) gibi elementlerinin analizleri yapılmıştır. Kırka isletmesinde maden çıkarma işlemi nedeniyle açılan yataklardan ve çalışılmış ocaklardan dolayı yüzey akısı ile bor taşınmaktadır. Yeraltı sularına da taşınan bor, toprak ve sularda düşük olduğu halde bitkilerin bu elemente karsı hassas olmaları ve toprakta biriken borun yıkanamamasından dolayı bitkilere zararlı olabilmektedir. Bor elementinin tüm bitkilerde kök, gövde ve yaprakta birikimlerinin yaz aylarında ciddi verim ve ürün kalitesinde kayıplara yol açabilecek seviyelerde çıkması çevresel sorun boyutunda değerlendirilmiştir. Diğer elementlerden kalsiyum, magnezyum, arseniğin olması gereken değerlerden yüksek olusu bu elementlerin birbiriyle de ilişkileri göz önüne alındığında üreticilerin yetiştirecekleri ürün seçimlerinde bor kadar bu elementlere dayanıklı türleri seçmeleri dikkate almaları gerektiği diğer bir husustur.

The soil samples collected from agriculture area which is near mine concern in Kırka and Akin, Yarbasa, Fethiye villages in between 2011-2012 years. Also root, stem, leaf, flower part of Hordeum vulgare F., Triticum aestivum, F., Phaseolus vulgaris F., Cucurbita pepo F., Lactuca sativa F., Cicer arietinum F., Beta vulgaris F., Solanum tuberosum F., Solanum melongena F., Allium cepa F., Medicago sativa F. plants were invastigated. The soil and plants samples were analized for fundemantal elements such as potassium (K), calsium (Ca), magnesium (Mg), iron (Fe), mangane (Mn), boron (Br), zinc (Zn), copper (Cu), aluminium (Al), plumbo (Pb), crome (Cr), natrium (Na), silisium (Si), arsenic (As), nickel (Ni), cadmium (Cd). Boron (Br) can be transport by a result of mining process or runoff from mine bed in Kırka. It also can be exist in groundwater and it is hazardous for plants because of sensitivity of plants against this element and hard to rewash by plants. It has found a enviromental problem that the product quality can be effected negative because of too much boron accumulation in root, stem and leaf part of plants in summer time. We also determined high level of calsium, magnesium and arsenic far from it had too be. We can say that the farmer in this area has to be consider this results and we recommended to pick resistant plants against this elements as much as boron.