Bu araştırmanın amacı, ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının olasılık
konusundaki kavramsal ve işlemsel bilgi düzeylerini incelemektir. Bu araştırmada nitel
ve nicel araştırmanın bir arada kullanıldığı karma araştırma yöntemi kullanılmıştır.
Araştırma, nicel yönüyle tarama türünde iken araştırmanın nitel verileri yarı
yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2012-
2013 eğitim-öğretim yılında Türkiye’nin batısındaki bir devlet üniversitesinin
ilköğretim matematik öğretmenliği programında öğrenim görmekte olan 3. ve 4. sınıf
öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel verileri “Kavramsal Bilgi Testi” (KBT)
ve “Đslemsel Bilgi Testi (ĐBT)” ile 100 öğretmen adayından toplanmış ve araştırmacı
tarafından oluşturulan dereceli puanlama anahtarı kullanılarak analiz edilmiştir.
Araştırmanın nitel verileri ise yarı yapılandırılmış görüşme ile 20 öğretmen adayından
toplanmış ve içerik analizi yardımıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda adayların
olasılık konusuna ilişkin kavramsal ve işlemsel bilgilerinin genel olarak orta düzeyde
olduğu belirlenmiştir. Kavramsal bilgi bağlamında adayların temel olasılık kavramlarını
birbirleri ile karıştırdıkları, permütasyon ve kombinasyon kavramları ile olay ve olasılık
türlerini açıklama ve günlük yaşamla ilişkilendirme konusunda yetersiz oldukları;
işlemsel bilgi bağlamında ise çeşitli türden olaylar ile geometriye dayalı olasılık hesabı
yapmada yetersiz oldukları tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, olasılık
konusunda kavram ve işlem bilgisinin etkin bir şekilde kazandırılmasına yönelik bazı
öneriler sunulmuştur.
The purpose of this study was to investigate prospective teachers’ conceptual and
procedural knowledge levels in probability. A mixed method, which involves
quantitative and qualitative approaches, was used in this study. Therefore a survey
model and a semi – structured interview model were both used in this study. The study
group consisted of junior and senior level prospective teachers enrolled to department of
elementary mathematics education at a government university located in western
Turkey. The quantitative data were collected by “Conceptual Knowledge Test” (CKT)
and “Procedural Knowledge Test” (PKT) and were analyzed by the aid of a rubric
developed by the researcher. The qualitative data were collected by semi–structured
interview form and analyzed through content analysis. The working group for
quantitative data was of 100 prospective teachers and for qualitative data was of 20
prospective teachers. The findings revealed that the prospective teachers’ conceptual
and procedural knowledge levels in probability were moderate and the subject matter
knowledge of these prospective teachers was generally lacking in conceptual depth and
they had inadequate acquisition about probability concepts. According to the findings,
prospective teachers confused the basic concepts of probability and they were also
inadequate to give real life examples of permutation, combination, types of events and
types of probability. Besides, prospective teachers were inadequate in calculations for
types of events and geometrical probability. In accordance with the findings of the
study, some suggestions were made for developing conceptual and procedural
knowledge of probability effectively at undergraduate level.