İşletme kaynaklarının etkili ve verimli kullanılması, faaliyetlerin yasal ve yönetsel düzenlemelere uygun olarak yürütülmesi, güvenilir mali raporlar hazırlanması amacıyla özel sektör işletmelerinde uygulanan iç kontrol süreçlerinin etkili ve yeterli olup olmadığı yine iç kontrolün bir parçası olan iç denetim faaliyetiyle değerlendirilmektedir. İç denetim faaliyetinin yetersiz ve etkin olmayan kontrolleri tespit etmesi ve bunların geliştirilmesi yönünde önerilerde bulunması ve yöneticilerin bu önerilerin gereğini yapması işletmelerin hedeflerine ulaşmasına önemli bir katkı sağlar. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ve Kanuna dayanılarak yürürlüğe giren diğer mevzuat hükümlerine istinaden kamu kesiminde de özel sektör uygulamalarına paralel olarak iç kontrol ve iç denetim faaliyetleri yürütülmektedir.
Bu çalışmada; gerek özel sektör işletmelerinde gerekse kamu kesimindeki iç denetim faaliyetinin, iç kontrol unsurlarından kontrol faaliyetlerinin yeterliliği ve etkinliğini geliştirmedeki rolünü belirlemek amacıyla literatür araştırması yapılmış, ardından kamu iç denetim birimlerinin, iç kontrolün unsurlarından kontrol faaliyetlerini değerlendirmede ve geliştirmede ne kadar etkili olduğunu belirlemek amacıyla 156 adet kamu iç denetçisiyle anket çalışması gerçekleştirilmiştir.
Anket çalışmasına katılan kamu iç denetçilerinin yanıtları frekans analizi, Kruskal Wallis testi, Mann Whitney U-testleriyle analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda kamu iç denetim uygulamalarının; iç kontrol unsurlarından kontrol faaliyetlerini geliştirmede yeterli düzeyde etkili olamadığı özellikle bilgi sistemleri kontrol faaliyetleri üzerinde bu etkinin çok daha düşük olduğu belirlenmiştir.
The effective and efficient use of business resources, executing the activities in accordance with legal and administrative regulations and whether the processes of internal audit that are implemented in private sector entities with the aim of preparing reliable financial reports are effective and sufficient are evaluated through the activities of internal audit which is a component of internal control. The fact that the activities of internal audit determine insufficient and ineffective controls, make suggestions towards improving these controls and that administrators carry out necessary actions in line with these suggestions makes a major contribution to the targets of businesses. The activities of internal control and internal audit are carried out in parallel with those of private sector in pursuant to the Law no. 5018, Public Financial Management and Control and other current provisions based on the Law.
In this study, a literature research has been carried out in order to determine the role of the practices of internal audit, either in private or public sectors, in improving the effectiveness and efficiency of controlling activities, one of the components of internal control, and 156 public internal auditor has been surveyed with the aim of determining how effective the departments of public internal audit in improving and evaluating the controlling activities which are components of internal control are.
The responses of public internal auditors surveyed have been analyzed and construed through frequency analysis and the tests of Kruskal Wallis and Mann Whitney U. It has been determined at the end of the study that the practices of public internal audit are too ineffective to improve the controlling activities which are components of internal control and this ineffectiveness is much more obvious in the controlling practices of information systems.
