İmalat firmalarında üretim için gerekli olan işgücü, malzeme, makine gibi kıt kaynakların istenilen yerde ve zamanda, istenilen miktarda bulunmasını ve bu kaynakların etkili ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak için kaynak planlaması oldukça önemlidir. İşletmelerin değişen koşullar altında rekabet edebilme kabiliyetlerine sahip olmaları için, kaynak planlaması tedarik zincirini de içermesiyle genişletilmesi sonucu kurumsal kaynak planlaması(KKP) gibi bir bütünleşik sistem ihtiyacı ortaya çıkmıştır.
Türkiye’de beklendiği değeri göremeyen bu sisteme karşı, halen birçok firma tarafından direniş söz konusudur ve bir ekonomik krizin oluşması durumda ilk gözden çıkarılacak konulardan biri olmaktadır. Bu sisteminin firmanın bütününde bir değişim yaratması ve harcanan bütçe söz konusu olduğunda çoğu firma böyle bir yatırıma sıcak bakmamaktadır. Bu sisteme geçmiş olan birçok firma da bu sisteme geçişlerinde yaşadıkları sıkıntılardan şikâyet etmektedir.
Bu çalışmada; Türkiye’de KKP’ye geçmemiş ya da geçmekte olan firmalara bir yol haritası çizmek amacıyla, KKP’nin başarısı için gerekli olan ön koşullar üzerine araştırma yapılmıştır. Birincil kullanıcılarının imalat firmaları olmasından yola çıkarak KKP’nin başarıya ulaşması için gerekli olan ön koşulları belirlerken, imalat firmaları hedef alınmıştır. Geçmiş çalışmalar taranarak ve Türkiye’deki bazı imalat firmaları ile yapılan görüşmeler ışığında bir anket hazırlanmıştır. KKP sistemini hazırlık, yazılım ve danışman seçimi, geçiş ve uygulama aşaması olmak üzere 5 aşamaya ayıran anket Türkiye’de Ankara, Bursa ve Eskişehir’deki 40 firmaya uygulanmıştır. Aşamaların başarısını ölçen alt maddeleri birbirleriyle ilişkili olanları bir araya getirerek az sayıda ilişkisiz ve kavramsal olarak anlamlı yeni faktörler bulmak için açımlayıcı faktör analizi(AFA) yapılmıştır. AFA ile belirlenen 5 adet yapının doğrulanması için doğrulayıcı faktör analizi(DFA) uygulanmıştır. DFA sonucu 5 adet iyi uyumlu faktör yapıları ortaya çıkmıştır. KKP proje aşamalarında kritik olan faktörlerin yanı sıra KKP’ye geçilmeden öncesi ve sonrasının, firma özelliklerinde bir farklılaşma oluşturup oluşturmadığı da ölçülmüştür.
Çalışma, elde edilen sonuçları ile KKP’ye geçmeyi düşünen ya da geçmekte olan firmalara, KKP projesinde önemli olduğu düşünülen, hazırlık ve seçim, geçiş ve uygulama aşamaları ile danışman ve yazılım performansları için kritik olan faktörler hakkında bilgi vermektedir.
Resource planning is considerable for the producing units on the subject of obtaining the scarce sources needed for the production -such as the labor, the materials and the machinery- properly and using them efficiently. On the purpose of competing against the other firms in unsteady circumstances of business environment, resource planning has been expanded in the manner that contains supply chain; and as a result of this, a necessity of an integrated system like ERP (Enterprise Resource Planning) has emerged.
However; ERP has not been appreciated by the Turkish firms and it is perceived to be dispersible at a time of an economic crisis. By reason of ERP is an expensive system and it changes the whole mechanism of the firm; many firms do not have a positive look on it. Moreover; some firms that lean towards ERP complaint about the problems in ERP implementation process.
In this study; the prerequisites are researched and revised for the successful implementation of ERP in manufacturer firms. Because of the manufacturer firms are the primary users; the surveys are prepared by negotiating them and by searching the former studies. The survey that separates the ERP process in five phases -preparation, software selection, consultant selection, transition, implementation- is conducted with 40 firms in Ankara, Bursa and Eskişehir. Exploratory Factor Analysis (EFA) has been performed for clustering the relevant sub-items that evaluates the success of the phases and revealing a few irrelevant and cognitively significant factors. Confirmatory Factor Analysis (CFA) has been performed for confirming the five items that had been defined by EFA and it has been obtained five very relevant factors. Not only the factors that are critical in ERP process, but also the factors before and after ERP process have been evaluated in terms of their effects on the firms’ characteristics.
This study informs the firms which are interested in ERP about the phases of ERP process and the critical factors for the performances of the softwares and consultants.
