Fosfor dozlarının çörek otunun (nigella sativa l.) verim ve kalitesine etkisi

Abstract

Bu çalışmada, Eskişehir ekolojik koşullarında iki çörek otu genotipine (Çameli çeşidi, Bilecik popülasyonu) uygulanan farklı fosfor dozlarının (0, 2, 4, 6 ve 8 kg P2O5 da-1) verim ve kalite unsurları üzerine etkileri incelenmiştir. Araştırmada çörek otu genotiplerinin bitki boyu, toplam kapsül sayısı, tek bitki toplam tohum ağırlığı, bin tohum ağırlığı, biyolojik verim, tohum verimi, yağ içeriği, yağ verimi, tohum ve gövdede fosfor konsantrasyonu, tohum ve gövde ile kaldırılan fosfor miktarları belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre çörek otu genotiplerinin fosfor dozlarına tepkileri incelenen özelliklere göre değişmiştir. En yüksek tohum ve yağ verimi Çameli çeşidinde 2 kg P2O5 da-1 uygulamasından, Bilecik popülasyonunda 4 kg P2O5 da-1 uygulamasından elde edilmiştir. Genotiplerin kaldırdıkları toplam fosfor miktarı 0.89 kg P da-1 olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak çörek otu genotiplerinin en yüksek tohum ve yağ verimi için 2 kg P2O5 da-1 dozunun uygun olduğu belirlenmiştir.

The effects of different phosphorus doses (0, 20, 40, 60 and 80 kg P2O5 ha-1) on yield and quality components of two black cumin genotypes (Cameli variety, Bilecik population) were investigated under Eskişehir ecological conditions. Plant height, the number of capsule, seed weight, thousand-seed weight, biological yield, seed yield, oil content, oil yield, seed and stem phosphorus concentration and accumulated phosphorus in seed and stem of black cumin were determined in this study. According to the results, significant differences were determined among the phosphorus doses applications for yield and quality components of black cumin genotypes. The highest seed and oil yield were obtained from 20 kg P2O5 ha-1 fertilizer application for Cameli variety and 40 kg P2O5 ha-1 fertilizer application for Bilecik population. Total accumulation of phosphorus was found 8.9 kg P ha-1. As a result, the optimum dose for the highest seed and oil yield of black cumin genotypes was determined 20 kg P2O5 ha-1 application.