Hayat boyu gelişim, doğumla başlayan çocukluk ile devam eden ve çeşitli biyolojik, psikolojik ve çevresel etmenlerin etkisiyle bireyin tüm işlevlerinde gerilemenin görüldüğü yaşlılık ve ölümle sona eren bir süreçtir.
Yaşlanmayla birlikte vücutta, dolayısıyla beyinde, birtakım yapısal değişiklikler meydana gelir. Meydana gelen bu değişiklikler bilişsel işlevlerde de birtakım değişikliklerin oluşmasına neden olmaktadır.
Yaşlanmayla bilişsel işlevlerde oluşan değişiklikler üzerine birçok çalışma yapılmıştır. Bu konuda gelinen ortak nokta bilişsel işlevlerin bazılarının yaşla azaldığı bazılarının ise korunduğu yönündedir. Yaşlanmayla beraber bilişsel işlevlerde gözlenen en önemli değişiklik unutkanlıktır.
Normal yaşlanmada ılımlı bir bellek gerilemesi izlense de bu yürütücü işlevlerin sağlam kalması nedeni ile kompanze edilir ve kişi işlerini planlamada ve bunları eyleme dökmede gerekli adımları yerine getirebilir. (Pezzuti, Longobardi & Ovidi, 2001).
Normal yaşlanma süreci ile demans arasındaki geçiş safhasını oluşturan, klinik olarak demans tanısını karşılamayan ara durum Hafif Kognitif Bozukluk (HKB) olarak adlandırılır.
İlk kez Petersen ve ark. tarafından 1999’da tanımlanan HKB tam bir demans tablosu olmamakla birlikte demans gelişimi açısından riskin artmış olduğu bir durum anlamına gelmektedir. Altmışbeş yaşından yaşlı bireylerin yaklaşık %1-2 kadarında demans gelişirken bu oran HKB için %10 12 kadardır. (Yener, 2003). HKB’de etkilendiği varsayılan diğer bir alan da sosyal çevreye uyuma yönelik bilişsel yetilerdir.
Zihin Kuramı (Theory of Mind) (ZK) kişinin, kendisi dışındaki kişilerin, kendininkinden farklı bir zihne sahip olduğunu fark edebilme, kendisinin veya ötekilerin niyet, inanç, istek ve bilgisi gibi durumlarını anlayabilme ve zihinsel olarak bunları temsil edebilme yetisi için geliştirilmiş bir kuramdır (Sayın & Candansayar, 2008).
ZK, genellikle çocuklar, kafa travması geçirenler, nörolojik hastalıkları ve psikiyatrik bozuklukları bulunanlarda araştırılmıştır. Yaşın, zihin kuramı ile ilişkisini değerlendirmek üzere yapılan çalışmalarda zihin kuramındaki niyet ve sosyal zekâya gönderme yapan araştırmalarda yaşla birlikte performansın arttığı gösterilirken yapılan bir diğer çalışmada zihin kuramı açısından herhangi bir fark gözlenmemiştir (Pezzuti, Longobardi & Ovidi, 2001). ZK, demans gibi kognitif bozukluklarda araştırılmış olmasına karşın yaşam boyu gelişimsel açıdan ve HKB’de yeterince çalışılmış bir konu değildir.
Çalışmamızın sonuçları; amnestik HKB (aHKB) hastaları ile sağlıklı yaşlanan kişiler arasında sosyal-algısal ve sosyal-bilişsel ZK işlevi açısından fark olduğunu ve özellikle sosyal-algısal ZK işlevinin semantik bellekle ilişkili olduğunu göstermektedir.
aHKB hastalarında ZK işlevlerindeki bozulma klinik görünüme yansıyabilir ve dahası bu bozulma Alzhimer Hastalığı’na (AH) dönüşecek aHKB hastalarının belirlenmesinde önemli olabilir. Bu nedenle daha büyük örneklem gruplarında yapılacak uzunlamasına çalışmalara, farklı ve karmaşık ZK testlerinin kullanıldığı, nörogörüntüleme yöntemleri ile desteklenmiş çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır.
Lifelong development, beginning with birth, ongoing childhood and have been seen in the decline all the functions of an individual under the influence of diverse biological, psychological and environmental factors, is a process that ended the old age and death.
With aging, the body, and thus in the brain, a number of structural changes occur. These changes are occurring cause a series of changes in cognitive function.
Many studies have been done on the changes that occur in aging on cognitive function. In this regard, the common point is that while some of the cognitive function decreases with age others maintained. The most important changes with aging observed in cognitive function is Forgetfulness.
Although a moderate memory decline during normal aging, this decline is compensated with executive functions and people can fulfill their business planning and action steps needed in bulk (Pezzuti, Longobardi, & Ovidi, 2001).
Forming the transitional stage between normal aging and dementia process with clinically diagnosed dementia intermediate state meet in Mild Cognitive Impairment (MCI) is called.
For the first time Petersen and his friend but not a full dementia identified in 1999 by MCI with dementia refers to a situation where an increased risk of. The people about 1-2% of Sixty-five years of elderly develops dementia, but, in these poeple’s rate is about 10 to 12% (Yener, 2003). The default in other cognitive areas were affected ToM,s social environment for adaptation.
Theory of Mind (ToM) people, of the people outside of itself, be able to realize that it has a different mind than his own, his or others' intentions, beliefs, desires and to understand their situation, such as knowledge and mental as a theory developed to be able to ability to represent them (Sayın & Candansayar, 2008).
ToM, usually children, who are head trauma, has been investigated in which neurological diseases and psychiatric disorders. Age, intent on theory of mind studies in order to evaluate the relationship between theory of mind and social intelligence research which refers to performance increases with age, indicating that go up or not to change studies are available (Pezzuti, Longobardi, & Ovidi, 2001). ToM, it has been investigated in cognitive disorders such as dementia, although it is not a lifelong developmental issues have been studied enough respect and MCI.
The results of our study; aMCI patients with healthy aging people is a significant difference between social- perceptual and social-cognitive ToM functions and in particular indicate that the social-perceptual aMCI patients functions related to semantic memory.
In aMCI patients ToM function deterioration in clinical appearance and moreover reflected this deterioration can be important in determining the patient to return to aMCI toAD. Thus, longitudinal studies with larger sample groups, which used different and complex ToM tests are needed to study supported by neuroimaging techniques.
