Amaç: Bu çalışmanın temel amacı, mobbingin örgütsel davranışlar üzerindeki etkisini test etmektir. Bu çerçevede daha önce yapılan çalışmaların sonuçlarına göre belirlenen hipotezler meta-analiz yöntemiyle test edilmiştir. Yöntem: Bu çalışmada meta- analiz yöntemi kullanılarak mobbingin örgütsel davranışlar üzerindeki etkisi test edilmiştir. Meta-analize dâhil edilecek araştırmaları belirlemek için öncelikle, YÖK, ULAKBİM ve ASOS INDEX veri tabanlarında literatür taraması yapılmıştır. Bu çalışmaya dâhil edilen araştırmalar için son tarih Haziran 2014’tür. Geliştirilen tarama stratejisi temel alınarak mobbing ve örgütsel bağlılık arasında 10, iş doyumu arasında 7, liderlik algısı arasında 5, tükenmişlik arasında 3 olmak üzere toplam 25 araştırmaya ulaşılmış ve araştırmalardaki uygun korelasyonel veriler meta-analize dâhil edilmiştir. Tüm meta-analiz işlemlerinde rassal etki modeli temel alınmıştır. Mobbingin örgütsel davranışlar üzerindeki ortalama etki büyüklüğünde çalışmanın yılı, çalışmanın türü ve kullanılan değişkenleri açısından moderatör analizi yapılmıştır. Çalışmada, Excel, Comperehensive Meta-Analysis, SPSS 18.0 programlarından yararlanılmıştır. Bulgular: Çalışmada mobbingin örgütsel davranışlar üzerindeki etki düzeyini belirlemek için 25 korelasyonel veri kullanılarak toplam 9923 kişilik örneklem grubuna ulaşıldı. Bulgular, mobbingin iş doyumu [r = -.49], örgütsel bağlılık [r = -.40]ve liderlik algısı [r = -.39] üzerinde orta düzeyde negatif etkilere ve tükenmişlik [r = .48] üzerinde orta düzeyde pozitif etkilere sahip olduğunu göstermiştir. Mobbingin en
yüksek etkisinin iş doyumu, en düşük etkisinin ise liderlik algısı üzerine olduğu
saptanmıştır.
Tartışma ve Öneriler: Bu çalışmada, mobbing kavramının örgütsel davranışlarla
ilişkisini inceleyen araştırmalar, elde edilen korelasyonel değerler kullanılarak metaanaliz
çalışma deseniyle nicel olarak analiz edilmiştir. Mobbingin, çalışma
kapsamındaki olumlu örgütsel davranışlardan örgütsel bağlılık, liderlik algısı ve iş
doyumuna negatif yönde, olumsuz bir örgütsel davranış olan tükenmişliğe ise pozitif
yönde etkisinin olduğu bulgularından hareketle mobbingin oluşmasını engelleyici
önlemler sunulmuştur. Ayrıca yöntemsel bakımdan gelecek çalışmalar için bazı öneriler
tartışmaya dâhil edilmiştir.
Purpose: The purpose of this study was to examine the effect of mobbing on
organizational behaviors through the method of meta-analysis. On this purpose, the
hypotheses put forward in line with the results of previous studies were tested with the
meta-analysis method.
Method: In this study, the effect of mobbing on organizational behaviors was
tested by using meta- analysis. Firstly, to decide the studies that would be included to
the analyses, YÖK, ULAKBİM ve ASOS INDEX databases were used in literature
review. For the studies to be involved in the present study, the most recent date was
June, 2014.With this review strategy, a total of 25 studies was reached, and the related
correlational data obtained were involved in meta-analysis. Of all these studies, 10
studies examined the relationship of mobbing with organizational commitment, 7 with
job satisfaction, 5 with leadership perception, 3 with burnout. In all the meta-analysis
processes, the random effect model was taken as basis. Moderator analysis was
conducted to examine the effect of mobbing on organizational behaviors with respect to
the variables of years of study, study types and scales that were used. In the study,
Excel, Comperehensive Meta-Analysis and SPSS 18.0 were used.
Findings: In the study, in order to determine the level of effect of mobbing on
organizational behaviors, 25 correlational data were used, and a sample group of total of 9923 participants was reached. The findings revealed that mobbing had a moderate level
of negative effect on job satisfaction [r = -.49], organizational commitment [r = -.40],
leadership perception [r = -.39] and a moderate level of positive effect on burnout [r =
.48]. It was found out that the highest level of effect of mobbing was on job satisfaction
and that the lowest was on leadership perception.
Discussion and Suggestions: In this study, the studies examining the relationship
between mobbing and organizational behaviors were analysed quantitively by using
correlational values through meta- analysis research method. Depending on the findings
that mobbing had a negative effect on organizational commitment, leadership
perception and job satisfaction which are positive organizational behaviors and a
positive effect on burnout which is a negative organizational behavior, precautions that
could prevent mobbing were suggested. Besides, some suggestions were included to the
discussion for future studies in terms of methodological issues.
