2 Numaralı Sivrihisar Şer’iyye Sicili (transkripsiyon-tahlil)

Abstract

Kadıların verdikleri i‘lâm ve hüccetlerle birlikte görevleri gereği tuttukları çeşitli kayıtları ihtiva eden ve devlet merkezinden gelen fermân, emir ve tebliğlerin tutulduğu defterlere şer’iyye sicili denilmektedir. Hazırladığımız bu tez, Sivrihisar’a ait 2 Numaralı Sivrihisar Kadı Sicili’nin çeviri-yazı ve tahlilini içermektedir. Sicilin çeviri-yazı işlemi tamamlandıktan sonra hüküm özetleri çıkarılmış, defterde yer alan ferman sureti, tereke kayıtları, i’lâm ve hüccetler hakkında kısa bir değerlendirme yapılmıştır. Şer’iyye sicillerinin Osmanlı Tarihi’ndeki yeri ve Sivrihisar’a dair genel bir bilgi de çalışmanın başında verilmiştir. 54 varaktan oluşan 2 Numaralı Sivrihisar Kadı Sicili toplam 99 sayfadan ibarettir. Sicilde yer alan hükümler, fermân sureti, hüccet, buyruldu sureti, vakfiye sureti, mahzar, tereke kaydı, kadı tayini, borç-alacak ve mülk davaları gibi muhtelif türleri ihtiva etmektedir. Sicilde Sivrihisar’ın hukuki meselelerine, sosyo-ekonomik ve kültürel hayatına dair kıymetli bilgiler olmakla birlikte ferman suretlerine bakıldığında Osmanlı Devleti’nin genel ahvali ve özellikle Tanzimat uygulamaları hakkında ipuçları göze çarpmaktadır. Bu bakımdan çeviri-yazısını ve kısa değerlendirmesini yaptığımız bu çalışma, yapılacak diğer çalışmalar için zemin oluşturacaktır.

The defters on which the decisions and hujjats given by kadis as well as firmans, orders, and statements coming from Sublime Porte and including various registers kept by them as a matter of course were recorded are called as şer’iyye sicils. This thesis consists of translation and analysis of Kadi Register numbered 2 concerning Sivrihisar. After the translation of that record was completed the hüküms were summarized and a general evaluation regarding copies of firmans, heritage records, decisions and hujjats was carried out. The place of Şer’iyye Sicils in Ottoman history and an overall information about Sivrihisar were released by the beginning of the study. This sicil consisting of 54 leaves has 99 pages. The hüküms in the sicil involves various kinds such as copies of firmans, hujjats, copies of orders, mahzar, heritage records, and appointment of kadis. In this sicil not only valuable information regarding juridical matters, socio-economic and cultural life in Sivrihisar but also general condition of Ottoman Empire and clues about Tanzimat practices attract the attention. In this respect this study that we translated and briefly analyzed can provide a basis for the future studies.