Sürdürülebilir üretim, üretim süreçlerinin her aşamasında, önleyici çevre
yönetimi stratejilerinin bütünsel bir şekilde, sürekli uygulanarak, insan sağlığı ve
çevresel değerler üzerindeki risklerin ortadan kaldırılması ya da azaltılması ve
verimliliğin arttırılması olarak tanımlanır. Su ve enerji kullanımı ile atık oluşumunun
yoğun olduğu mermer sektöründe, tüm önlemlerin alınarak, insana ve çevreye olumsuz
etkilerin asgariye indirilmesi gerekir. Atık malzeme miktarlarının azaltılması ve üretim
verimliliğinin arttırılması için mermer sektöründe sistematik yaklaşımlara ihtiyaç vardır.
Literatürde, bu alandaki eksikliği gidermek amacıyla, sürdürülebilir üretim konusu
mermer sektörü temel alınarak irdelenmektedir. Çalışma ortamlarının iyileştirilmesi için
sistematik bir yaklaşım önerilmekte ve bu yaklaşımın bir mermer fabrikasına
uygulanması sunulmaktadır. Bu amaçla, öncelikle insan faktörleri açısından
değerlendirme yapılmakta, mevcut problem çözümünde, Yaratıcı Problem Çözme
Teorisi (Teoriya Resheniya Izobreatatelskikh Zadatch, TRIZ) yöntemi kullanılmaktadır.
Uygulama sonrasında, gürültü düzeyinde ortalama % 7,2, kusurlu parça oranında % 5,
ve malzeme taşıma işlemleri sırasında oluşan kas yorgunluklarında azalma, üretim
süresinde % 11 iyileşme sağlanmıştır. Ayrıca, mermer işleme sırasında kullanılan
tezgahların tükettikleri elektrik enerjisi ve su miktarları ile işlemler sonucu oluşan
mermer atıkları da sırasıyla ekonomiklik ve çevre açısından değerlendirilmiştir.
Uygulamalardan elde edilen sonuçlar ve izleyen çalışmalara ışık tutacak öneriler
tartışılmıştır.
Sustainable manufacturing is defined as eliminating or decreasing risks on
human health and environment, also increasing efficiency by continuous application of
an integrated and preventive environmental strategy on all production processes.
Negative impacts on people and environment should be minimized by considering all
measures in marble sector where water and energy consumptions, also waste generation
are very high. There is a need of systematical approaches for reducing the amount of
waste material and increasing the production efficiency. To resolve shortcomings in
marble sector on the basis of sustainable manufacturing, a systematic approach to
improve the working environment is proposed. First, an evaluation is made in terms of
human factors and Theory of Inventive Problem Solving (Teoriya Resheniya
Izobreatatelskikh Zadatch, TRIZ) method is used to solve the problem. Noise level
7.2 %, defective part ratio of 5 %, muscle fatigues that occur during material handling
are reduced and production time is improved 11 %. Further, electric energy and water
consumption that are used during marble processing, with marble wastes resulting from
operations are also assessed in terms of economy and environment, respectively.
