Farklı azot dozlarının sater (satureja hortensis l.) bitkisinde verim ve kalite özellikleri üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırma, sater (Satureja hortensis L.) bitkisinde farklı azot dozlarının verim, verim öğeleri, uçucu yağ oranı ve bileşenleri üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Deneme Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme alanında 2014 yılında, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Bu araştırma sonuçlarına göre bitki boyu, yan dal sayısı, yeşil herba verimi, drog herba verimi, yeşil yaprak verimi, drog yaprak verimi, yaprak oranı, uçucu yağ oranı ve uçucu yağ verimi değerleri sırasıyla 30,6 - 33,9 cm, 17,9 - 20,5 adet/bitki, 915,3 - 1358,2 kg/da, 256,3 - 359,2 kg/da, 568,7 - 924,8 kg/da, 221,3 - 330,4 kg/da, % 62,1 - % 68,1, % 2,4 - % 2,5, 6,3 - 8,1 L/da ve arasında değişmektedir. Ana uçucu yağ bileşenleri Karvakrol % 50,30-56,20 ve γ-Terpinen % 30,40-35,70 olarak bulunmuştur. Bu araştırma sonuçlarına göre bitkide yan dal sayısında, yeşil herba veriminde, drog herba veriminde, yeşil yaprak veriminde, drog yaprak veriminde, yaprak oranında, uçucu yağ veriminde önemli farklılıklar bulunmuştur. En yüksek drog herba, drog yaprak verimi 10 - 20 kg/da azot dozundan elde edilmiştir. Öte yandan en yüksek uçucu yağ oranı ve uçucu yağ verimi 15 kg N/da uygulamasından elde edilmiştir. Sonuç olarak drog herba, drog yaprak, uçucu yağ verimi and uçucu yağ oranı bakımından 10 kg/da azot dozu tavsiye edilebilir.

This study was carried out to investigate the effect of different nitrojen doses (5, 10, 15, 20, 25 kg/da) on yield, yield components essential oils and composition of summer savory (Satureja hortensis L.).The research was conducted at the experimental fields of the department of field crops, Faculty of Agriculture, University of Eskişehir Osmangazi during 2014 using randomized complete block design with three replications. According to this research results, values of plant height, the number of branches, fresh herb yield, drug herb yield, fresh leaf yield, drug leaf yield, drug leaf ratio, essential oil content and essential oil yield ranged from 30.6 - 33.9 cm, 17.9 - 20.5, 915.3 - 1358.2 kg/da, 256.3 - 359.2 kg/da, 568.7 - 924.8 kg/da, 221.3 - 330.4 kg/da, % 62.1 - % 68.1, % 2.4 - % 2.5 and from 6.3 - 8.1 L/da, respectively. The main essential oil components were; carvakrol % 50.30 – 56.20 and γ-Terpinene % 30.40 - 35.70. According to the research results, significant differences were found in number of branches, fresh herb yield, drug herb yield, fresh leaf yield, drug leaf yield, drug leaf ratio, essential oil yield. The highest drug herb and drug leaf yield were obtained from nitrojen dose of 20 kg/da. On the other hand, the highest essential oil content and essential oil yield were obtained at nitrojen dose of 15 kg/da. It was concluded that nitrojen dose of 10 kg/da should be applied with respect to drug herb, drug leaf, essential oil yield and essential oil content.