Türk edebiyatının önemli şahsiyetlerinden olan Ahmet Hamdi Tanpınar, (d.23 Haziran 1901; İstanbul - ö.24 Ocak 1962; İstanbul) yaşamı boyunca birçok eser meydana getirmiştir. Roman, hikaye, şiir, düşünce yazıları, edebiyat tarihi… gibi birçok alanda duygu ve düşüncelerini dile getiren sanatçının Türk edebiyatına olan katkıları oldukça fazladır. Yaşadığı yıllarda, bir imparatorluğun çöküşüne şahit olan sanatçı, bununla da kalmamış; II. Dünya Savaşı’nın da ülkeye ve dünyaya olan etkilerini yakından takip etmiştir.
Tanpınar; Doğu ile Batı medeniyetine bigane olmayan ve her iki medeniyetin de kültürünü, edebiyatını, sosyal ve siyasi yaşamını bilen bir muharrirdir. Bu nedenle, edebi sahada yaptığı çalışmalar her iki medeniyeti de kucaklar niteliktedir. Güzel sanatlarla ilgili değindiği noktaların her birinde, hem Doğu’dan hem de Batı’dan örnekler vardır. Bu alandaki hakimiyeti sanat tarihi, mitoloji ve estetik dersleri vermesinden kaynaklanmaktadır. Tanpınar, eserlerinde seküler dil yerine sembolik dili tercih ettiği için anlaşılması zor olanı ve muhayyile yeteneğinin en üst seviyelerini kulllanmayı yeğleyen bir yapıyı inşa eder. Edebiyatla ilgilenirken felsefeyi, tarihi, mitolojiyi, musikiyi, resmi… asla terk etmeyen sanatçının geniş bir yelpazede eserlerine şekil verdiği aşikardır. Biz ise bu çalışmada onun mitolojiye olan merakını ve mitolojiyle ilişkide olan karakterlerini, olaylarını, mekanını, zamanını irdeleyeceğiz. Bu konuda bize çok fazla malzeme veren Tanpınar, “Ne içindeyim zamanın/ Ne de büsbütün dışında/ Yekpare geniş bir anın/ Parçalanmaz akışında” olduğunu okurlarına sezdirir.
Ahmet Hamdi Tanpınar, (b.23 June 1901; İstanbul –d. 24 January 1962; İstanbul) who is one of the most important figures in Turkish literature generates many works throughout his life. The writer, who expresses his feelings and thoughts in many areas such as novel, story, poem, philosophical writing, history of literature etc., makes quite a lot of contributions to Turkish literature. Moreover, the writer, who witnesses the collapse of the empire in his lifespan, closely follows the impacts of Second World War on the country and on the world, as well.
Tanpınar is a writer who is not indifferent about the civilizations of east and west and knows culture, literature, social and political life of both civilizations. Therefore, his works on literary field are in the feature of embracing both civilizations. Each of the points that he mentions related to fine arts has both examples of east and of west. His mastery in this field stems from giving the art history, mythology and aesthetic lectures. Since he prefers symbolic language to secular one, Tanpınar builds a structure in which he opts for using an abstruse language and highest level of ability of imagination. On the one hand, it is apparent that the artist, who never disregards philosophy, history, mythology, music and painting while working on literature, shapes his works within a wide spectrum. In this article, we will examine his curiosity about mythology, and his characters, events, place and time related to mythology. Tanpınar who gives us an abundant material on this makes us feel that in his verses: I am neither inside time / Nor am I completely outside of it. /In the unbroken flow of An instant singular and vast.
