Farklı giberellik asit dozları ve uygulama zamanlarının nohutta (cicer arietinum l.) verim ve verim ögeleri üzerine etkileri

Abstract

Araştırma 2013 yılında Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlalarında yürütülmüştür. Çalışmada, farklı giberellik asit (GA3) dozları ve uygulama zamanlarının nohutta (Cicer arietinum L.) verim ve verim öğelerine etkileri araştırılmıştır. Araştırma tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Araştırmada Gökçe nohut çeşidine; 0, 100, 200, 300 ve 400 ppm GA3 dozları bitkilere 2-3 yapraklı dönem, çiçeklenmesi öncesi ve bakla bağlama döneminde olmak üzere üç farklı gelişme döneminde uygulanmıştır. Araştırmada ele alınan özelliklere ilişkin verilerle yapılan varyans analiz sonuçlarında; çiçeklenmeye kadar geçen gün sayısı, ilk bakla yüksekliği, bitkide biyolojik verim, bitkide bakla sayısı, bitkide tane sayısı, bitkide tane verimi, hasat indeksi, birim alan biyolojik verim ve birim alan tane verimi özelliklerinde istatistiki olarak önemli farklılıklar belirlenmiştir. Geç dönemde giberellik asit uygulaması, erken dönemdeki uygulamaya oranla daha etkili olmuştur. Bitkide biyolojik verim, bitkide bakla sayısı, bitkide tane sayısı, bitkide tane verimi ve 100 tane ağırlığına ait en yüksek değerler bakla bağlama dönemi uygulamasında saptanmıştır. Farklı uygulama dozları nohut bitkisinde çiçeklenmeye kadar geçen gün sayısını ve hasat olgunluğuna kadar geçen gün sayısını ve tanede protein oranını etkilemezken; bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, hasat indeksi ve 100 tane ağırlığı giberellik asit uygulaması ile kontrol bitkilerine oranla artmıştır. Ancak bitkide biyolojik verim, bitkide bakla sayısı, bitkide tane sayısı, bitkide tane verimi, birim alan biyolojik verimi ve birim alan tane verimi değerleri kontrol bitkilerinde, giberellik asit uygulanan parsellere oranla daha yüksek bulunmuştur. Nohutta giberellik asit uygulamalarının geç generatif dönemde yapılması tavsiye edilebilir.

This study was carried out in the experimental area of Department of Field Crops, Faculty of Agriculture, University of Eskişehir Osmangazi during 2013. The aim of the study was to determine the effects of different GA3 doses and application times on yield and yield components of chickpea (Cicer arietinum L.). The experimental design was randomized complete blocks with four replications. Gökçe cv. was used as material in the study. Five different GA3 doses (0, 100, 200, 300 and 400 ppm GA3) and three application time (2-3 leaves stage, before flowering and pod filling stage) were examined. According to the results; significant differences were determined for the days to flowering, the first pod height, the biological yield per plant, the number of pod per plant, the number of seed per plant, the seed yield per plant, harvest index, biological yield and seed yield. Late application of gibberellic acid (GA3) was more effective than early application of GA3. Some parameters (biological yield per plant, the number of seed per plant, seed yield per plant and a hundred kernel weight) were determinate higher at pod filling stage application. Plant height, first pod height, harvest index and a hundred kernel weight were increased with GA3 application, but different GA3 doses were unaffected the number of days for flowering, the number of days for maturity and the grain protein content. Biological yield per plant, the number of pod per plant, the number of seed per plant, the grain yield per plant, biological yield and seed yield were decreased with GA3 application compared to control plants. It was concluded that GA3 application should be applied to chickpea plants at late generative stage.