Sıçanlarda siklofosfamid nedenli hepatotoksisitede oksidatif stres ve karaciğer hasarına karşı selenyumun koruyucu etkisi

Abstract

Siklofosfamid (CP) klinikte kanser ve non-malignant hastalıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan, yüksek derecede etkili, alkilleyici sitotoksik bir ilaçtır. CP’nin antitümoral etkinliği yüksek dozda kullanılmasına bağlıdır. Ancak yüksek doz CP kullanımı bir veya birden fazla dokuda sitotoksisiteye neden olmaktadır. Selenyum (Se), güçlü antioksidan (AO) ve hücre koruyucu özellikleri olduğu bilinen, canlı organizmalar için esansiyel bir iz elementtir. Bu çalışmada CP nedenli hepatotoksisitenin önlenmesinde Se’un olası koruyucu etkisi araştırılmıştır. Sprague-Dawley cinsi 42 adet erkek sıçan her grupta 7 hayvan olacak şekilde 6 gruba bölündü (kontrol, 150 mg/kg CP, 0.5 mg/kg Se, 1 mg/kg Se, 150+0.5 mg/kg CP+Se, 150+1 mg/kg CP+Se). Se’un karaciğerdeki koruyuculuk derecesini belirlemek için serum aspartat transaminaz (AST), alanin transaminaz (ALT) ve alkalen fosfataz (ALP) düzeyleri ölçüldü. Ayrıca karaciğer dokusu histolojik olarak da incelendi. Sadece CP uygulanan grupta serum AST (%226), ALT (%145) ve ALP (%88) değerlerinde artış gözlendi. CP ile birlikte verilen Se’un her iki dozu da serum AST, ALT ve ALP değerlerini önemli oranda azalttı (p<0.001). CP uygulanan grupta hepatositlerde sitoplazmada bulanıklaşma ve homojenite kaybı görüldü ancak CP ile birlikte verilen Se’un her iki dozu da bu hasarları önemli oranda azalttı. Bununla birlikte 1mg/kg Se CP nedenli karaciğer hasarının önlenmesinde 0.5 mg/kg Se’a göre daha etkili bir koruma sağladı. Verilerimiz Se’un oldukça etkili bir AO ve hücre koruyucu olduğunu göstermektedir. Bu nedenle kemoterapi protokollerinde AO ilaçların yan etkilerinin azaltılmasında etkili bir aday olabilir.

Cyclophosphamide (CP) is a highly effective alkylating cytotistic drug widely used in the treatment of cancer and non-malignant diseases. The antitumoral efficiency of CP comes about when it is used in high doses. However, high doses of this drug have a tendency to result in cytotoxicity in more than one tissues. Selenium (Se), is known to have potent antioxidant (AO) and cytoprotective properties, is an essential trace element for living organisms. The present study aims to investigate the possile protective effect of Se on CP-induced hepatotoxicity. A total of 42 male Spraque-Dawley rats were divided into 6 groups of 7 animals each (control, 150 mg/kg CP, 0.5 mg/kg Se, 1 mg/kg Se, 150+0.5 mg/kg CP+Se, 150+1 mg/kg CP+Se). In order to determine the protective effect of Se upon the liver, the levels of aspartate transaminase (AST), alanine transaminase (ALT) and alkaline phosphatase (ALP), were determined. Furthermore, the liver tissues were analysed histologically. Only in the group treated with CP serum AST (%226), ALT (%145) and ALP (%88) were observed increase in value. Both doses of Se with CP in serum AST, ALT and ALP values decreased significantly (p<0.001). In the group treated with CP hepatocyte cytoplasm blurring and loss of homogeneity was observed but both doses of Se are provided with CP was also significantly reduces the damage. However, Se of 1 mg/kg was determined to be more effective in the prevention of liver damage than was Se of 0.5 mg/kg. Our data suggest that Se is a highly effective AO substance with a cell-protecting effect. Therefore, Se could serve as effective agent that could lessen the adverse effects of anti-cancer drugs in the course of chemotherapy protocols.