Doğu Anadolu TRB2 kalkınma bölgesinin gastronomi turizminin değerlendirilmesi

Abstract

Dünya genelinde kitle turizmine karşı gelişen alternatif turizm çeşitlerinden biri de gastronomi turizmidir. Gastronomi turizmini kısaca, bir yöre ya da bölgeye özgü, yiyecek ve içecekleri tatmak üzere yapılan seyahatler olarak tanımlamak mümkündür. Gastronomi turizmine katılan kişilerin seyahat harcamalarının büyük bir kısmını yeme ve içme harcamaları oluşturduğundan, bu harcamalar ekonomiye büyük katkı sağlamaktadır. Diğer taraftan özellikle turistlerin bilinçli olarak bir bölgenin mutfağını tatmak üzere seyahat etmelerine yönelik belirli bir destinasyonu tercih etmelerinden dolayı, gastronomi faaliyetleri turistik bir destinasyonun tanıtımında ve güçlendirilmesinde büyük fırsatlar sunmaktadır. Bu bağlamda mevcut çalışmanın konusu, TRB2 Kalkınma Bölgesi‟ne gelen turistlerin gastronomiye ve gastronomi turizmine karşı tutumlarını ölçmek ve bölge gastronomisi hakkındaki görüşlerini ortaya çıkarmaktır. Bu kapsamda çalışmanın amacı, TRB2 Kalkınma Bölgesi‟ne gelen yerli ve yabancı turistlerin gastronomi kültürüne olan ilgisi, gastronomi turizmine karşı tutumları ve yerel mutfak bilgi düzeyleri ölçülerek davranışsal niyetleri üzerinde etkisi olup olmadığını tespit etmektir. Araştırmanın verileri; Türkçe, Farsça ve Ġngilizce dillerinde hazırlanan anketler kullanılarak 15 Ağustos 2019 ve 18 Kasım 2019 tarihleri arasında toplanmıştır. Kota örnekleme yöntemiyle yapılan veri toplama süreci sonucunda Van‟dan 286, Muş‟tan 102, Bitlis‟ten 62 ve Hakkâri‟den 42 olmak üzere toplamda 492 geçerli anket elde edilmiştir. Alan araştırmasında toplanan demografik, TRB2 Kalkınma Bölgesine ilişkin genel veriler ve ziyaretçilerin gastronomi kültürüne ilgileri, gastronomi vii

turizmine karşı tutumları, bölge gastronomisi hakkındaki görüşleri, yiyecek içecek işletmeleri hakkındaki görüşleri, restoran çalışanları ile ilgili görüşler, yerel mutfak bilgisi, servis süreci, davranışsal niyetlere yönelik betimsel, farklılık ve ilişkisel analizler yapılmıştır. Bu bağlamda yapılan analizlere göre yaş, eğitim düzeyi ve gelir seviyesi arttıkça gastronomi kültürüne olan ilgi artmaktadır. Araştırmada elde edilen bir diğer önemli sonuç ise; her ne kadar deneyim öncesi ve deneyim sırasında uluslararası turistlerin bölge gastronomisine ilgi, tutum, görüş ve bilgilerinin ulusal turistlerle kıyaslandığında daha yüksek ve olumlu düzeyde sonuçlar verdiği ortaya konulmuşsa da deneyim sonrasında oluşan davranışsal niyetlerin ulusal turistlerde daha yüksek olduğu belirlenmiştir

Gastronomy tourism is one of the alternative types of tourism developing in conrast to worldwide mass tourism. In brief, gastronomy tourism can be defined as the travelling to a specific region to taste local foods and beverages. Since the travel expenses of the visitors are mostly spent on food and drinks, gastronomy tourism has a great deal of contribution to the economy. Moreover, considering that visitors deliberately prefer a particular destination for a region's cuisine, it provides great opportunity for the promotion and strengthening of the touristic routes and destinations. Hereof, the subject of this study is to measure the attitudes of the tourists coming to TRB2 Development Region for the gastronomy and gastronomy tourism and to reveal their views regarding the region's gastronomy culture. In this context, the purpose of this study is to test whether behavioral intentions of the domestic and foreign tourists visiting to TRB2 Development Region have been affected by tourists‟ gastronomy interest, attitude and prior knowledge of the local cuisine. The questionnaire was administered in Turkish, Persian and English languages between the period of 15 August 2019 and 18 November 2019. Using the quota sampling method, researchers reached in total 492 valid questionnaire, including 286 from Van, 102 from MuĢ, 62 from Bitlis, and 42 from Hakkari. Analyses were performed on demographic information and general data obtained from TRB2 Development Region during the field research. Furthermore, descriptive, relational, variation and mediation effect on behavioral intentions of the visitors, as well as visitors‟ interest in gastronomy culture, attitudes towards gastronomy ix tourism, opinions about regional gastronomy, opinions about food and beverage establishments, opinions about restaurant staff, local cuisine knowledge, service process were analyzed. According to the analysis made in this context, as the age, education level and income level increase, the interest in gastronomy culture increases. Another important result obtained in the research is; although it was revealed that the interest, attitude, opinion and knowledge of international tourists in the regional gastronomy before and during the experience yielded higher and more positive results compared to the national tourists, it was determined that the behavioral intentions formed after the experience were higher among the national tourists