Artırılmış gerçeklik, dijital ortamda üretilen ses, görüntü, grafik gibi sanal verilerin gerçek ortama eş zamanlı olarak aktarılmasıyla kullanıcılara artırılmış ortam deneyimi sağlayan bir teknolojidir. Mimarlık alanında eğitim, sunum, koruma, uygulama ve yönetim süreçlerinde kullanıldığı gözlemlenmektedir. Mimari kültür varlıklarının temsili noktasında da müze ve arkeolojik alanlarda bir araç olarak kullanılmaktadır. Mimarlık eserlerinin sunulması, diğer tarihi eserlere kıyasla daha zordur. Mimari yapılar, bağlam ve çevreleriyle güçlü ilişkiler kurduklarından, yerinde sunulmaları oldukça önemlidir. Bir kalıntının tarihsel önemi, yansıttığı kültür, geçirdiği süreçlerin öğrenilmesi yalnızca kalıntıya bakılarak anlaşılması oldukça güçtür. Bu noktada gerçek çevreyi ve verileri sanal verilerle birleştirerek sağladığı güçlü sunum tekniği ve interaktif deneyim olanağı ile artırılmış gerçeklik kültürel miras alanlarında oldukça ikna edici bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır.
Tez kapsamında mimari kültür varlıklarının sunumuna odaklanılarak Çanakkale-Alexandria Troas antik kentinde bulunan podyumlu tapınağın ziyaretçilere sunulması için bir AR uygulaması geliştirilmiştir. Çalışmada AR kavramsal olarak incelenerek, geçmişten günümüze literatürdeki yeri anlatılmış, mimarlık disiplininde kullanım alanlarına değinilerek, mimari kültür varlıklarının sunumuna odaklanılmıştır. Alexandria Troas antik kentinin tarihi incelenerek kazı çalışmaları sonucunda ortaya çıkarılan tarihi eser ve yapılardan bahsedilmiş, podyumlu tapınak yapısı üzerinden mimari kültür varlıklarının sunumu hususuna bir alternatif olarak AR uygulaması geliştirilmiştir. Bu bağlamda tez, arkeolojik alanlarda bulunan mimari kültür varlıklarının temsilinin sağlanarak, kültürel miras bilinci oluşturulması açısından oldukça önem taşımaktadır
Augmented reality is a technology that provides users with an augmented environment experience by simultaneously transferring virtual data such as sound, image, graphics produced in digital environment to the real environment. It is observed that it is used in education, presentation, protection, construction and management processes in the field of architecture. It is also used as a tool in museums and archaeological sites at the point of representation of architectural cultural assets. Representation of architectural works is more difficult compared to other historical works. It is matter that they are presented in place, as they establish strong relationships with architectural structures, their context and their environment. It is difficult to understand the historical significance of a relic, the culture it reflects, and the processes it has gone through, only by looking at the residue. At this point, augmented reality appears as a very convincing tool in the fields of cultural heritage, with the powerful presentation technique and interactive experience it provides by combining the real environment and data with virtual data.
Within the scope of the thesis, an AR application was developed to present the podium temple in the ancient city of Çanakkale-Alexandria Troas, focusing on the presentation of architectural cultural assets. In this study, AR is examined conceptually, its place in the literature from the past to the present is explained, and its usage areas in the discipline of architecture are mentioned, and the presentation of architectural cultural assets is focused. The history of Alexandria Troas was examined and the historical artifacts and structures unearthed as a result of the excavations were mentioned, and AR application was developed as an alternative to the representation of architectural cultural assets through the podium temple structure. In this context, the thesis is significant in terms of creating cultural heritage awareness by ensuring the representation of architectural cultural assets in archaeological sites
