Alemdar ve İkdam gazeteleri ve milli mücadele

Abstract

Osmanlı Devleti’nde basın 19. yüzyılın ilk yarısından itibaren gelişmeye başlamış ve devlet yıkılana kadar önemli bir kitle iletişim aracı olarak varlığını sürdürmüştür. Basın, hem iktidar çevreleri hem de muhalefet tarafından yoğun olarak kullanılmıştır. Basın, toplumu önemli ölçüde yönlendirebilmesi sebebiyle de birçok kez iktidar tarafından sansüre tabi tutulmuştur. Bu şekilde kontrol altında tutulmak istenmiştir. Basın, Osmanlı Devleti’nin son yıllarını kapsayan: Birinci Dünya Savaşı ve Milli Mücadele süreçlerinde de aktif olarak kullanılmıştır. Özellikle Milli Mücadele basını büyük ölçüde iki kutuplu olmasıyla ayrı bir öneme sahiptir. İstanbul basını ciddi derecede sansür ve baskılar sebebiyle İstanbul Hükümeti’nin talimatlarının pek dışına çıkamazken, Anadolu basını daha özgür bir profil çizmiştir. Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı’ndan Mondros Mütarekesini imzalayarak yenik bir şekilde çıkmıştır. İtilaf Devletleri de savaş öncesi yaptıkları gizli antlaşmalara göre mütarekeyi kullanarak Osmanlı Devleti’ni kontrol ve işgal etmeye başlamışlardır. İtilaf Devletleri’nin katı ve yıkıcı politikaları da Anadolu’da Milli Mücadele’nin başlamasına sebep olmuştur. Yaklaşık dört yıl devam eden Milli Mücadele döneminde hem İstanbul hem de Ankara Hükümetleri basını aktif bir şekilde kullanmaya çalışmışlardır. İkdam ve Alemdar gazeteleri de kendi zaviyeleri üzerinden gelişmeleri kamuoyuna aktarmışlardır. Milli Mücadele döneminin birbirinden farklı yayın politikaları ve görüşlere sahip olan Alemdar ve İkdam gazeteleri üzerinden incelenmesi çalışmamızın temelini oluşturmaktadır. İki gazetenin Milli Mücadele süresince birbirleriyle uyuşan ve çelişen noktalarına dikkat çekilmeye çalışılarak, yaşanan gelişmelere yaklaşımları, bakış açıları ortaya konmuştur. Bu bağlamda İkdam ve Alemdar gazetelerinin Milli Mücadele sürecindeki tutumları değerlendirilmiştir

In the Ottoman Empire, The press began to develop from the first half of the nineteenth century and continued to exist as an important mass media until the state was destroyed. The press has been used extensively by both ruling circles and the opposition. Due to the fact that the press can significantly guide society, it has also been subject to censorship by the government many times. In this way, it was desired to be kept under control. The press was also actively used in the First World War and Turkish War of Independence processes covering the last years of the Ottoman Empire. Especially Turkish War of Independence Press has a separate importance due to its largely two-way nature. While the Istanbul Press could not go far beyond the instructions of the Istanbul government due to serious censorship and pressure, the Anatolian press drew a freer profile. The Ottoman Empire succumbed to the First World War by signing the armistice of Mondros. The Entente States also began to control and occupy the Ottoman state using the armistice in accordance with the secret treaties they made before the war. The strict and destructive policies of the Entente States also led to the start of Turkish War of Independence in Anatolia. During the period of Turkish War of Independence, which lasted for about four years, both the governments of Istanbul and Ankara tried to use the press actively. Ikdam and Alemdar newspapers also conveyed developments to the society through their perspectives. Examining the period of Turkish War of Independence through Alemdar and Ikdam newspapers, which have different publication policies and views, is the basis of our work. During Turkish War of Independence, two newspapers tried to draw attention to the points that match and contradict each other, and their perspectives on the developments were revealed. In this context, the attitudes of Ikdam and Alemdar newspapers in the Turkish War of Independence process were evaluated