Bu araştırmanın amacı, özel yetenekli tanısı konulmuş ve BİLSEM’de öğrenim gören ortaokul öğrencilerinin akademik motivasyonlarını çeşitli değişkenler bağlamında incelemektir. Yöntem: Bu araştırma 2019-2020 eğitim-öğretim yılının birinci döneminde Eskişehir ili merkez ilçelerinde bulunan bir eğitim-öğretim kurumunda yürütülmüştür. Araştırma karma yöntem araştırma desenlerinden yakınsayan paralel desen yaklaşımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında, BİLSEM’de öğrenim gören özel yetenekli ortaokul öğrencilerinin akademik motivasyon düzeyleri hem nitel hem de nicel araçlar kullanılarak ele alınmıştır. Araştırmanın nicel kısmında betimsel tarama modeli, nitel kısmında ise olgubilim deseni kullanılmıştır. Nitel bölümde hem öğrenciler hem de öğretmenler için amaçlı örneklem uygulanırken, nicel bölümde evrenin tamamına ulaşılmaya çalışılmış fakat gönüllü olmama ve devamsızlık gibi nedenlerle 202 öğrenciye ulaşılabilmiştir. Nicel verilerin toplanmasında, “Akademik Motivasyon Ölçeği”, nitel verilerin toplanmasında ise, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda 202 öğrenciden, nitel boyutunda ise, 8 öğrenci ve 4 öğretmen olmak üzere toplam 12 kişiden veri toplanmıştır. Nitel bölümde, 8 özel yetenekli ortaokul öğrencisi ve aynı kurumda çalışan 4 öğretmen olmak üzere toplam 12 görüşme yapılmıştır. Uzman görüşü alınmasının ardından gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmelerden elde edilen veriler Nvivo 9 programıyla kod, kategori ve temalara ayrılarak içerik analiz yöntemi ile incelenmiştir. Nicel veriler SPSS 26 istatistiksel analiz programında kayıt altına alınıp çözümlenmiştir.
Bulgular: Ulaşılan bulgulara dayalı olarak; araştırmaya katılan BİLSEM öğrencilerinin akademik motivasyon düzeylerinin genel olarak yükseğe yakın olduğu, içsel ve dışsal motivasyon düzeylerinin yüksek, motivasyonsuzluk düzeylerinin ise düşük
2
düzeyde olduğu, akademik motivasyon düzeylerinin cinsiyetlerine göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaşmadığı gözlenmiştir. BİLSEM öğrencilerinin genel olarak akademik motivasyonlarının okudukları okulun devlet ya da özel okul olmasından etkilenmediği fakat özel okul öğrencilerinin motivasyonsuzluklarının daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Sınıf düzeyi yükseldikçe, BİLSEM öğrencilerinin Bilmeye Yönelik İçsel Motivasyonlarının, Başarıya Yönelik İçsel Motivasyonlarının, İçe Yansıyan Dışsal Motivasyonlarının ve Motivasyonsuzluk düzeylerinin sınıf düzeylerine göre istatistiksel açıdan anlamlı seviyede farklılaştığı gözlenmiştir. Ayrıca öğretmenlerin, öğrencilerin motivasyon seviyelerini genel olarak yüksek buldukları, BİLSEM’in öğrencilerin akademik motivasyon düzeylerini yükselttiği, yüksek beklentilerin, yüksek akademik motivasyona neden olduğu, proje odaklı öğretimin motivasyonu artırdığı, öğrencilerin ilgi alanına girmeyen, başkasının koyduğu hedeflerin motivasyonu düşürdüğü, uç hedeflerin başarısızlık hissine ve motivasyon düşüşüne yol açtığı ifade edilmiştir.
Sonuç ve Öneriler: BİLSEM’de öğrenim gören özel yetenekli ortaokul öğrencilerinin akademik motivasyonları çeşitli değişkenler bakımından ortaya konmuştur. Araştırma sonuçlarına dayanarak araştırmacılara, uygulayıcılara ve program geliştirme uzmanlarına dönük öneriler geliştirilmiştir. Araştırmacılar tarafından BİLSEM’de öğrenim gören farklı kademelerdeki öğrencilerin akademik motivasyonları ele alınabilir veya aynı çalışma daha büyük bir grup ile bölgesel veya ulusal çapta yürütülebilir, özel okul öğrencilerinin motivasyonsuzluklarının neden daha yüksek olduğu üzerinde araştırma yürütebilir. Uygulayıcılar öğrencilerin ve öğretmenlerin görüşlerini göz önünde bulundurarak, eğitim öğretim sürecine yön verebilir, proje odaklı eğitim yaklaşımını kullanabilir, öğrencilerin ilgi alanlarına öncelik verebilir, öğrencilerin kendi hedeflerini koymalarını teşvik edebilir. Program geliştiriciler tarafından, BİLSEM öğretim programı öğrenci ve öğretmen görüşleri bağlamında yeniden değerlendirilebilir, BİLSEM öğretim programında, öğrencilerin akademik motivasyonunu artıracak kazanımlara ağırlık verilebilir
The aim of this study is to examine the academic motivation of gifted and talented secondary school students studying at BİLSEM in the context of various variables.
Method: This study was conducted in an educational institution located in the central districts of Eskişehir province in the first semester of the 2019-2020 academic year. The research was carried out with the convergent parallel design approach, which is one of the mixed method research designs. Within the scope of the research, the academic motivation levels of gifted and talented middle school students studying at BİLSEM were evaluated using both qualitative and quantitative tools. Descriptive survey model was used in the quantitative part of the study, and phenomenological design in the qualitative part. In the qualitative dimension, purposeful sampling was applied for both students and teachers, while in the quantitative dimension, the entire universe was tried to be reached, but 202 students could be reached due to reasons such as refusal and absenteeism. The "Academic Motivation Scale" was used in collecting quantitative data, and semi-structured interview technique was used in collecting qualitative data. In the quantitative dimension of the study, data were collected from 202 students and in the qualitative dimension, data were collected from a total of 12 people, 8 students and 4 teachers. In the qualitative part, a total of 12 interviews were conducted, including 8 gifted and talented middle school students and 4 teachers working in the same institution. Semi-structured interview questions were applied after expert opinion was obtained and the data obtained from the interviews were analyzed by content analysis method by dividing them into codes, categories and themes using Nvivo 9 program. The quantitative data were recorded and analyzed in the SPSS 26 statistical analysis program.
4
Results: Based on the findings reached; It was observed that the academic motivation levels of BİLSEM students that participated in the study were generally close to high, their intrinsic and extrinsic motivation levels were high, their amotivation levels were low, and their academic motivation levels did not differ significantly according to their gender. It has been observed that the academic motivation levels of BİLSEM students in general are not affected by whether their school is a public or private one, but the amotivation level of private school students is higher. It was observed that, as the grade level increased, BİLSEM students' levels of Intrinsic Motivation to Know, Intrinsic Motivation Toward Accomplishments, Introjected Regulation, and Amotivation differed statistically significantly. In addition, it has been stated that teachers generally perceived students' motivation levels as high, BİLSEM increased students' academic motivation level, high expectations caused high academic motivation, project-oriented teaching increased motivation, goals set by others and not in the interest of students, reduced motivation, extreme goals led to a sense of failure and a decrease in motivation.
Conclusion and Suggestions: The academic motivation level of gifted and talented middle school students studying at BİLSEM was revealed in terms of grade levels, gender and school type. Based on the results of the research, suggestions for researchers, teachers and curriculum development experts were presented. Research can be conducted by researchers at different levels of education on the academic motivation levels of students studying at BİLSEM. The same study can be carried out with a larger group, on a regional or national scale or research can be conducted on why private school students have higher levels of amotivation. Practitioners can direct the education and training process by considering the opinions of students and teachers, use the project-oriented education approach, give priority to the interests of the students, and encourage students to set their own goals. The BİLSEM curriculum can be re-evaluated by the program developers in the context of student and teacher views, and in the BİLSEM curriculum, priority and emphasis can be given to the achievements that will increase the academic motivation levels of the students
