Araştırma, planlı gebeliği olan kadınların prekonsepsiyonel dönemdeki yaşam tarzı değişikliklerinin gebelik sonuçlarına etkisinin retrospektif olarak incelenmesi amacıyla tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olarak yapılmıştır.
Yöntem: Araştırmanın farklı sosyo-demografik özellikteki kadınları kapsaması açısından bir özel bir de kamu hastanesi olmak üzere iki farklı hastanede yapılması planlanmıştır. Ancak verilerin toplanması aşamasında görülen Covid-19 pandemisi nedeni ile kamu hastanesinden izin alınamadığı için araştırma, özel bir hastanenin Doğum Sonu Bakım Ünitesinde 2019 Ekim-2020 Ağustos tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemi güç analizi belirlenmiş, 480 kadın çalışmaya dâhil edilmiştir. Verilerin toplanması, araştırmacı tarafından çalışmanın yapıldığı hastanenin Doğum Sonu Bakım Ünitesinde yatan postpartum 1.-5. günler arasındaki kadınlarla yüz yüze görüşülerek lohusa odalarında gerçekleştirilmiştir. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen “Kişisel Tanımlayıcı Bilgi Formuyla” toplanmış, formun doldurulması ortalama 20-30 dakika sürmüştür.
Bulgular: Çalışma kapsamına alınan kadınların (n=480) yaş ortalaması 28.91±5.74’tür. Kadınların %41.7’si üniversite mezunu, %62.7’si çalışmaktadır. İlk gebeliği olanların oranı %51.3, vajinal doğum oranı 61.2’dir. Prekonsepsiyonel dönemde sağlıklı bir gebelik için herhangi bir girişimde bulunanlar %27.5, gebeliğe hazırlıkla ilgili bilgi alanlar %54.6, sağlık personelinden bilgi alanlar ise %44.2 oranında belirlenmiştir. Gebeliğe hazırlık için prekonsepsiyonel dönemde sigarayı bırakan gebeler %7.3, sigarayı azaltan gebeler %5.2, gebeliklerinde sigara içmeye devam edenler %3.1 oranındadır. Prekonsepsiyonel dönemde reçetesiz ilaç kullananların oranı %28.8, folik asit kullanımı %49.8, multivitamin kullanımı %34.6 olarak saptanmıştır. Prekonsepsiyonel dönemde multivitamin kullanan kadınlarda kullanmayanlara göre bebeğin doğum haftası, doğum memnuniyeti istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermezken (p>0.05), bebeğin kilosu ve boyu anlamlı farklılık göstermiştir (p<0.05). Prekonsepsiyonel dönemde folik asit kullanan kadınlarda kullanmayanlara göre bebeğin doğum haftası, boy ve kilo ortalaması ile Apgar skoru istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermezken
v
(p>0.05), doğum memnuniyeti ve doğum şekli anlamlı farklılık göstermiştir (p<0.05). Gebelikle ilgili bilgi alma ve sağlıklı gebelik için herhangi bir girişimde bulunma durumuna göre bebeğin boy ve kilosu, doğum haftası ile doğum memnuniyeti ortalamaları arasında anlamlı fark bulunmamıştır (p>0.05). Prekonsepsiyonel dönemde kadınların sigara kullanma durumlarına göre Apgar skoru, doğum şekli (p<0.001) ve bebeğin boyu ile doğum memnuniyeti (p<0.05) arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Kadınların multivitamin kullanma, aşı yaptırma, gebelikle ilgili bilgi alma, sağlık personelinden gebelikle ilgili bilgi alma, sağlıklı gebelik için girişimde bulunma durumlarına göre Apgar skoru ve doğum şekli oranları anlamlı farklılık göstermemektedir (p>0.05).
Sonuç: Prekonsepsiyonel dönemde kadınların yarısına yakını sağlıklı bir gebelik geçirmek için sağlık profesyonellerinden bilgi almıştı. Gebeliğe hazırlık için sağlıklı yaşam tarzı değişikliği yapan kadınların oranı düşüktü. Yaşam tarzı değişikliklerinin doğum sonuçlarına etkisi değerlendirildiğinde, doğum sonuçlarını en fazla etkileyen faktör sigara kullanımıydı. Sınırlı etkisi olan faktörler multivitamin ve folik asit alınması ve aşı uygulamasıydı
The purpose of this paper is to retrospectively examine lifestyle changes of women with planned pregnancy during preconceptional period and the effects of these changes on their pregnancy outcomes while aiming to conduct a descriptive examination seeking relationship between the research elements.
Methot: The study was to be conducted in both a private and a public hospital in order to involve women with different socio-demographic characteristics. However, the research could be carried out only in a private hospital’s Postpartum Care Unit between the dates August 2019 and August 2020, since permission could not be obtained from the public hospital due to the Covid-19 pandemic, which emerged during the data collection period. Research sample and power analysis were determined and 480 women were included in the study. The research data were obtained at the hospital’s Postpartum Care Unit by face-to-face meetings with women in puerperal rooms during their postpartum 1-5 days. The data were collected using the ‘Personal Descriptive Information Form’ developed by the researcher, which took 20-30 minutes for women to fill.
Results: Within the scope of this research, average age of the women (n = 480) included in this study is 28.91 ± 5.74. Among these women, 41.7% are university graduates and 62.7% are working. The rate of those with their first pregnancy is 51.3% and the rate of vaginal birth is 61.2. In the preconceptional period 27.5% of these women took a step for a healthy pregnancy, 54.6% took information about pregnancy preparation and 44.2% received information from healthcare personnel. The rate of women who quit smoking during preconceptional period as a preparation for pregnancy is 7.3% while 5.2% reduced smoking, 28.8% used non-prescription medicine, 49.8% used folic acid and 34.6% took multivitamins. While no statistically significant difference was detected between birth weeks and birth satisfaction of women who used multivitamins during preconceptional period and who didn’t (p>0.05), the weight and height of the babies showed a significant difference (p <0.05). While birth week, height and weight average of babies and Apgar score didn’t show any statistically significant
vii
difference among the women who used folic acid in the preconceptional period and who didn’t (p>0.05), their birth satisfaction and delivery type showed a significant difference (p <0.05). No significant difference was found between the baby’s height, weight, birth week and birth satisfaction averages according to the state of women having taken information about pregnancy or any action for a healthy pregnancy
(p> 0.05). A significant difference was detected between delivery type (p <0.001), baby’s height and birth satisfaction (p <0.05) and the Apgar score according to the smoking status of women in the preconceptional period. Apgar score and delivery type rates did not show a significant difference according to the status of women using multivitamins, having vaccination, getting information about pregnancy either from healthcare personnel or some other ways and preparing themselves for a healthy pregnancy (p> 0.05).
Conclusion: In the preconceptional period, nearly half of the women received information from healthcare personnel. Yet the rates of women who made a healthy lifestyle change in order to prepare themselves for a healthy pregnancy were low. When the effects of lifestyle changes on birth outcomes were evaluated, smoking was found out as the most important factor affecting the birth outcomes. The factors with limited impact were the use of multivitamins and folic acid, and the use of vaccination
