Türkiye'de yenilenebilir enerji, istihdam ve ekeonomik büyüme ilişkisi

Abstract

Türkiye’de yenilenebilir enerjinin büyüme ve istihdam ile ilişkilerinin incelendiği bu tezde, her bir yenilenebilir enerji kaynağının aylık verilerine ARDL Sınır testi, Granger veya Toda-Yamamoto nedensellik testleri, etki tepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırması uygulanmış; jeotermal ile büyüme arasında çift yönlü, hidrolik, güneş ve toplam yenilenebilir enerjiden büyümeye doğru tek yönlü nedensellik bulunmuş, biyokütle ve rüzgâr enerjisi ile ekonomik büyüme arasında nedensellik tespit edilememiştir. Yenilenebilir enerji ile istihdam arasındaki ilişki ise JEDI modeli ile ele alınmış olup Türkiye’de yenilenebilir enerji santralleri içinde en çok istihdam yaratan enerji türünün hidrolik enerji olduğu, ardından sırasıyla rüzgâr, güneş, jeotermal ve biyokütle enerjisi olduğu sonuçlarına varılmıştır. 1 MW kurulu güç başına en çok istihdamın hidrolik ile güneş enerjisi tarafından yaratıldığı ve bu sonuçlara göre istihdam hedeflemesi ile planlama yapılması durumunda hidrolik ve güneş enerjisinin en çok istihdam yaratacağı sonucuna varılmıştır. Tezde ayrıca yenilenebilir enerji, ekonomik büyüme ve istihdamın Türkiye’de 2030 yılı kurulu kapasite projeksiyonu gerçekleştirilmiştir. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansında Türkiye’nin Niyet Edilen Ulusal Katkı Beyanındaki 2030 yılı hidrolik ve güneş enerjisi hedefine ulaşılacağı ve rüzgâr enerjisi hedefine de çok yaklaşılacağı tespit edilmiş olup hedefe ulaşılabilmesi için rüzgâr enerjisi yatırımlarının artırılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır

In this thesis in which the relations among energy, growth and employment are examined ARDL bounds test, Granger or Toda-Yamamoto causality tests, impulse response functions and variance decomposition have been implemented on the monthly data of each renewable energy resource; a two-way causality has been detected between geothermal and growth, a one-way causality has been found from hydraulic, solar, and total renewable energy towards the growth and no causality has been observed among biomass and wind energy and economic growth. The relation between renewable energy and employment has been addressed through JEDI model, and it has been concluded that among the renewable energy power plants hydraulic energy is the energy which generates employment the most in Turkey and others are wind, solar, geothermal and biomass energy respectively. It has been implied that the most employment per 1 MW installed power is generated by hydraulic and solar energy, and according to these results if a plan is made with an employment target hydraulic and solar energy will create the most employment. Plus, year 2030 installed capacity projection of renewable energy, economic growth and employment in Turkey has been presented in this thesis. Furthermore, it has been detected that Turkey will reach its year 2030 hydraulic and solar energy target and it will be so close to its wind energy target which are stated in Turkey’s Intended National Contribution Declaration in the United Nations Climate Change Parties Conference, and it has been come to the conclusion that the wind energy investments must be increased to reach the target