Bu çalışmada Sloven filozof ve kültür kuramcısı Slavoj Žižek’in süper ego,
ego ve id kötülüğü olarak sınıflandırdığı kötülük tiplerinden hareketle 20. yüzyıl
edebiyatının üç önemli eseri olan, Hans Fallada’nın Herkes Tek Başına Ölür, Georges
Perec’in Paralı Asker ve William Golding’in Sineklerin Tanrısı romanları,
postyapısalcı edebiyat eleştiri kuramlarıyla incelenmiştir.
Immanuel Kant’a kadarki süreçte teodise kaynaklı kötülük kuramları geçerli
genel kabulü oluştururken, Kant’tan sonra insana içkin bir kötülük anlayışının ortaya
çıkması, çalışmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır. 20. yüzyılın incelenen dönem
olarak seçilmesindeki en önemli sebeplerden biri ise Holokost gibi uç kötülük
örneklerini içermesidir. Bu sebeple modern öznenin kötülükle ilişkisini en iyi şekilde
analiz edebilmek için 20. yüzyıl romanları seçilmiştir. Türk romanında kötülük
tiplerinin kısıtlı olması ve çoğunlukla “ego kötülüğü” ekseninde yoğunlaşmaları da
kapsamı belirlerken göz önünde bulundurulan bir faktör olmuştur.
Çalışmanın ilk bölümünde tarihsel süreç içerisinde kötülük kavramı, kötünün
estetiği ve kötülük problemi Slavoj Žižek, Jacques Lacan, Sigmund Freud, Hannah
Arendt, Immanuel Kant ve Friedrich Nietzsche bağlamında tartışılmış, yine edebiyat
ve kötülük ilişkisi Terry Eagleton ve Georges Bataille’ın sağladığı kavramsal çerçeve
ışığında ele alınmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde postyapısalcı edebiyat eleştirisi
verilerince kötülük kavramı yorumlanmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde inceleme
vi
yöntemine yer verilmiş, dördüncü bölümde ise söz konusu üç eser, postyapısalcı
edebiyat eleştirisi doğrultusunda ve Žižek’in kötülük tipleri ışığında analiz edilmiştir.
Çalışmanın sonuç bölümünde elde edilen veriler ayrıntılı olarak aktarılmıştır.
Böylece bu çalışma ile karşılaştırmalı edebiyat ve edebiyata yönelik inceleme alanına,
disiplinleri birlikte okuma ile farklı bir yaklaşım önerme amacı gerçekleştirilmiştir
In this study, Hans Fallada’s Every Man Dies Alone, George Perec’s The
Mercenary and William Golding’s Lord of The Flies, which are important novels of
the 20th century, are analyzed through post structural literary theory with reference to
Sloven philosopher and cultural theorist Slavoj Žižek’s classification of evil, which
involves superego, ego and id evil.
The theories of evil based on theodicy were widely accepted and commonly
held until Immanuel Kant. The emergence of an understanding of evil that is innate to
human after Kant is the starting point of the study. One of the most important reasons
to choose 20th century as the period of the study is that this period involves the extreme
examples of evil like the Holocaust. To analyze the relationship between the modern
subject and evil in the best way, 20th century novels are chosen. The limitedness of the
examples of evil in Turkish novels, which can be mostly classified as “ego evil”, is an
important factor that determines the scope of the thesis.
In the first chapter of the study, the concept of evil, the esthetic of evil and
the problem of evil in the historical process are discussed in the context of Slavoj
Žižek, Jacques Lacan, Sigmund Freud, Hannah Arendt, Immanuel Kant and Friedrich
Nietzsche’s ideas and also, the relationship between literature and evil is analyzed
through the conceptual framework that Terry Eagleton and Georges Bataille
developed. In the second chapter of the study, the concept of evil is interpreted through
post structural literary criticism. The third chapter demonstrates the research method
viii
of the thesis. In the final and fourth chapter, the three novels are analyzed in accordance
with post structuralist literary criticism and Žižek’s classification of evil.
In the conclusion chapter of the study, the information obtained is conveyed
in detail. In this way, the purpose of suggesting an alternative and interdisciplinary
reading for comparative literature and literature-oriented research field is
accomplished
