Bu çalışmada, yoğun bakım ünitelerinde (YBÜ) görev yapan sağlık çalışanlarında kas- iskelet sistemi rahatsızlıkları (KİSR) semptomlarını azaltmaya yönelik ergonomi eğitiminin ve ergonomik yardımcı araç kullanılmasının yaşam kalitesine (YK), KİSR risk puanına, riskli postür ve çalışma şekline etkisini belirlemek amaçlanmıştır.
Yöntem: Deneysel olarak tasarlanan çalışma Eskişehir ilinde bulunan bir üniversite hastanesinde Kasım 2018– Aralık 2019 tarihleri arasında erişkin YBÜ’lerinde çalışan 103 hemşire ile yürütülmüştür. Çalışmada veriler; kişisel veri toplama formu, Kornell KİSR Anketi (CMDQ), Rapid Entire Body Assesment (REBA), YK ölçeği (SF-36), Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi-Kısa (IPAQ- Short) ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Bağımlı Örneklerde t testi, Wilcoxon testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi kullanılmış ve nitel değişkenler arası ilişki de Ki Kare analizleri ile incelenmiştir. p<0.05 olarak elde edilen analiz sonuçları anlamlı kabul edildi.
Bulgular: Hemşirelerin eğitim ve ergonomik yardımcı ekipman kullanım öncesi- sonrası KİSR risk puanları incelendiğinde en fazla bel problemi yaşadıkları saptanmıştır. Eğitim ve ergonomik yardımcı ekipman kullanım sonrası bel bölgesi KİSR risk puanlarının [3.50 (1.50- 14.00)] azaldığı belirlenmiştir. Eğitim ve ergonomik yardımcı ekipman kullanım öncesi riskli çalışma postür puanları [8.00 (7.00- 10.00)] eğitim ve ergonomik yardımcı ekipman kullanım sonrası riskli çalışma postür puanları [5.00 (5.00- 7.00)] ile karşılaştırıldığında azalma görülmüştür. Ergonomik eğitim ve ergonomik yardımcı ekipman kullanım öncesi YK’nin fiziksel rol güçlüğü, canlılık, ağrı, genel sağlık algısı alt boyutlarının orta seviyede; emosyonel rol güçlüğü, ruhsal sağlık, sosyal fonksiyon ve fiziksel fonksiyon alt boyutlarının ise orta seviyenin üstünde olduğu saptanmıştır. YK ölçeğinin fiziksel fonksiyon, ruhsal sağlık, sosyal fonksiyon, genel sağlık algısı ve ağrı alt boyut puanlarının eğitim ve ergonomik yardımcı ekipman kullanımı öncesine göre azaldığı, ancak istatistiksel
v
olarak anlamlı bir fark olmadığı belirlendi (p>0.05). Hemşirelerin eğitim ve ergonomik yardımcı ekipman kullanım öncesi- sonrası bazı sosyodemografik özellikler ile KİSR risk puan farkları karşılaştırıldığında; boyun ve kalçada oluşan KİSR risk puanı farklarının yaş grupları arasında anlamlılık gösterdiği belirlenmiştir (p<0.05). Ayrıca bel ve sağ alt bacakta oluşan KİSR risk puanı farklarının çalışılan birimler arasında anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0.05).
Sonuç: Bu çalışma ergonomik eğitim ve ergonomik yardımcı ekipmanın YK‘ni etkilemediğini; boyun, sol omuz, sırt, sol ayak ve bel bölgelerinde KİSR semptomlarını azalttığını; vücut mekaniklerinin doğru kullanımını sağlayabildiğini göstermiştir. Sağlık kuruluşlarında düzenli aralıklarla ergonomik eğitim programlarının düzenlenmesi ve ergonomik yardımcı ekipman kullanımı önerilmektedir
In this study, it was aimed to determine the effect of ergonomics training and the use of ergonomic equipment to reduce the symptoms of musculoskeletal disorders (MSD) in healthcare professionals working in intensive care units (ICU) on quality of life (QoL), MSD risk score, risky posture and working style.
Method: The experimentally designed study was conducted with 103 nurses working in adult ICU’s between November 2018- December 2019 in a university hospital in Eskişehir. In this study data's was collected by personal data collection form, Cornell Musculoskeletal Disorders Questionnaire (MSDQ), Rapid Entire Body Assesment (REBA), QoL- short form (SF- 36), International Physical Activity Questionnaire-Short (IPAQ- short). In the evaluation of the data, Dependent Samples t test, Wilcoxon test, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis test were used and the relationship between qualitative variables was examined by chi-square analysis. Analysis results which obtained as p<0.05 were considered significant.
Results: The examination of nurses' MSD risc scores before- after tarining and ergonomic auxiliary equipment use, it was found that they experienced the most low back problems. After training and ergonomic auxiliary equipment using it was determined that, lumbar MSD risk scores [3.50 (1.50- 14.00)] were decreased. There was a decrease in the risky working posture scores [8.00 (7.00-10.00)] before training and ergonomic auxiliary equipment using compared to the risky working posture scores [5.00 (5.00-7.00)] after training and ergonomic auxiliary equipment using. Before ergonomic training and ergonomic auxiliary equipment use QoL scale's physical role difficulty, vitality, pain, and general health perception sub- dimensions were found at medium level; emotional role difficulties, mental health, social function and physical function sub- dimensions were found to be above the middle level. It was determined that physical function, mental health, social function, general health perception and pain sub- dimension scores of the QoL scale decreased compared to before the use of education and ergonomic auxiliary equipment, but there was no
vii
statistically significant difference (p> 0.05). When some sociodemographic characteristics of the nurses before and after the training and ergonomic auxiliary equipment use were compared with the MSD risk score differences; ıt was determined that the differences in MSD risk score in the neck and hips were significant between age groups (p <0.05). In addition, it was determined that the differences in MSD risk score in the lumber area and right lower leg were significant between the working units (p <0.05).
Conclusion: This study shows that ergonomic training and using ergonomic auxiliary equipment do not affect the QoL, reduced the symptoms of MSD in the neck, left shoulder, back, left foot and waist; has shown that it can ensure the correct use of body mechanics. It is recommended to organize ergonomic training programs and use ergonomic auxiliary equipment at regular intervals in health institutions
