Bu çalışma, Eskişehir İlinde turizm talebi üzerine, zaman serileri yöntemleri
içerisinde yer alan 4 teknikle 5 yıllık analiz yapılıp en uygun ve gerçekçi tahmin
yöntem ve tekniğini tespit etmek amacıyla hazırlanmıştır. Araştırma kapsamında
öncelikle ulusal ve uluslararası alan yazın taranarak, turizm ekonomisi ve turizm
ekonomisinin alt başlıklarıyla ilgili kavramsal bir çalışma yapılmıştır. Araştırmanın
devamında, talep tahmin yöntemlerinde yaygın olarak kullanılan Zaman serileri
yöntemi incelemiş olup bu yöntem içerisinde kullanılan teknikleri üzerine araştırma
gerçekleştirilmiştir.
Araştırma örnekleminin belirlenmesinde, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve
Eskişehir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü veri tabanlarından faydalanılmıştır. Bu
kapsamda 2000-2020 yılları arası Eskişehir’e gelen turist sayısı araştırma örneklemi
olarak belirlenmiştir. Veriler 2000 – 2020 yılları arasında aylık olarak toplanmış ve
veri seti oluşturulmuştur.
Araştırmanın analiz aşamasında araştırma kapsamında yapılan tahminlerde
zaman serisi analizlerinden faydalanılmıştır. Bu bağlamda da tahminleme modeli
olarak ARIMA tekniği kullanılmıştır. Ekonometrik analiz ile ilgili işlemlere
başlamadan önce veriler, ARIMA modelleri ile uyumlu olan Tramo-Seats
yönteminden yararlanılarak mevsimsel etkilerinden arındırılmıştır. Daha sonra model
belirleme, uygunluk testi ve tahminleme işlemleri gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın
analiz aşamasında Eviews ekonometrik analiz programı kullanılarak analiz sonuçları
yorumlanmıştır.
Araştırma sonucunda; 4 farklı ARIMA modelinden hangisinin daha sağlıklı
sonuçlar vereceğini belirlemek için, modeller üzerinde kriterler incelenmiş ve tüm
analiz ve incelemeler sonucunda veri seti ile ilgili en sağlıklı tahminlemenin yapılacağı
modelin ARIMA (9,1,11) modeli olduğuna karar verilmiştir. İlgili modele ilişkin
çıktıların veri seti ile birleştirilmesinden sonra 2021, 2022, 2023, 2024 ve 2025
yıllarına ait tahminleme yapılmıştır. Buna göre; 2021 yılında 365.592, 2022 yılında
447.774, 2023 yılında 363.812, 2024 yılında 312.172, 2025 yılında ise 387.379 turistin
Eskişehir’e gelmesi öngörülmüştür.
v
Yapılan tahminler sektörel anlamda devamlılığın sağlanması ve yeni yatırımlar
konusunda hem özel sektöre hem de kamuya örnek bir kaynak oluşturması öngörülmüş
ve elde edilen bulgular, alanyazında yapılan çalışmalarla kıyaslanarak yorumlanmış
ve ileride yapılacak olan çalışmalara önerilerde bulunulmuştur
This study has been prepared in order to determine the most appropriate and
realistic estimation method and technique by performing 5-year analysis with 4
techniques included in time series methods, upon the demand of tourism in Eskişehir
Province. Within the scope of the research, first of all, a conceptual study was carried
out on the sub-titles of tourism economy and tourism economy by scanning the
national and international literature. In the continuation of the research, the Time series
method, which is widely used in demand forecasting methods, has been examined and
research has been carried out on the techniques used in this method.
The databases of the Turkish Statistical Institute (TUIK) and the Eskişehir
Provincial Directorate of Culture and Tourism were used to determine the research
sample. In this context, the number of tourists coming to Eskişehir between 2000-2020
was determined as the research sample. Data were collected monthly between 2000
and 2020 and a data set was created.
In the analysis phase of the research, time series analyzes were used in the
predictions made within the scope of the research. In this context, the ARIMA
technique was used as a forecasting model. In this part of the research, it is explained
why the ARIMA model was decided. Before starting the processes related to
econometric analysis, the data were seasonally adjusted by using the Tramo-Seats
method, which is compatible with ARIMA models. Then, model determination, fitness
testing and estimation processes were carried out. In the analysis phase of the research,
the results of the analysis were interpreted by using the Eviews econometric analysis
program.
As a result of the research; In order to determine which of the 4 different
ARIMA models would give more reliable results, the criteria on the models were
examined and as a result of all analyzes and examinations, it was decided that the
model with which the most reliable estimation would be made about the data set was
the ARIMA (9,1,11) model. After combining the outputs of the relevant model with
the data set, estimations were made for the years 2021, 2022, 2023, 2024 and 2025.
According to this; It is predicted that 365,592 tourists will come to Eskişehir in 2021,
447,774 in 2022, 363,812 in 2023, 312,172 in 2024, and 387,379 tourists in 2025.
vii
The predictions made were predicted to be an exemplary resource for both the
private sector and the public in terms of ensuring continuity in the sector and new
investments, and the findings were interpreted by comparing them with the studies in
the literature and suggestions were made for future studies
