Hekimler ve hemşirelerde steroid fobisi sıklığı ve üstbilişler ile ilişkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Kortikosteroidler (KS) antiinflamatuar, antialerjik ve immunsupresif etkileri nedeniyle dermatoloji, alerji, pediatri ve aile hekimliği gibi birçok branşta sıkça kullanılan ajanlardandır. Kortikosteroid fobisi (kortikofobi) terimi ise steroid kullanımı konusunda abartılmış endişeler, korkular, kaygılar, anksiyete, şüpheler, önyargılar, isteksizlikler olarak tanımlanabilir. Günlük uygulamada hekimlerin en sık karşılaştıkları sorunlardan olan tedavi uyumsuzluğu, yan etkileri oldukça fazla olan ve bilgilendirme konusunda eksiklikler olan GK ilaçlar konusunda sıkça rastlanan bir sorundur. Üstbiliş (Metacognition) kavramı, bilişleri kontrol eden, düzenleyen ve değerlendiren üst düzey bilişsel yapı, bilgi ve süreçler olarak yorumlanabilir. Çalışmamız, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi’nde dermatoloji, pediatri, dahiliye, kulak burun boğaz hastalıkları, göğüs hastalıkları ve aile hekimliği asistanı veya uzmanı olarak çalışmakta olan hekimlerden, Eskişehir ilinde aile hekimi olarak çalışmakta olan hekimlerden, aile sağlığı merkezlerinde ve üniversite hastanesinde çalışmakta olan hemşirelerden; mesleği aktif olarak yapmakta olan 298 gönüllü katılımcı ile yapıldı. Çalışmamızda GK’lerin yan etkileri hakkındaki bilgi ve endişe durumları, kortikofobinin üstbilişler ile ilişkisi ortaya konmaya çalışılmıştır. Birinci ve üçüncü basamak sağlık merkezlerinde sıklıkla reçete edilen GK’ler ile ilgili hekim ve hemşirelerde kortikofobi sıklığının yüksek olması üstbilişler ile ilişkili bulunmasa da, bilgi düzeylerinin kortikofobiyi etkilediği düşünülmüştür. Çalışmamızda bitkisel ilaç kullanımları değerlendirilmiş olup, bitkisel ilaç kullanımının endişelenmeyi gerekli gören olumlu inançlar ve endişenin kontrol edilemezliğine yönelik olumsuz inançlar arttıkça bitkisel ilaç kullanımının tercih edilme sıklığının arttığı görülmüştür. Ayrıca hastaların ilk başvuru yeri olan aile hekimlerinin ve glukokortikoid ilaçları sıklıkla kullanan branş hekimlerinin bu ilaçlarla ilgili bilgilerini güncellemeleri gerektiği ve hastaları ile daima bu ilaçlar konusunda etkili bir iletişim oluşturmaları gerektiği tartışılmaz bir gerçektir

Corticosteroids (CS) are frequently used agents in many branches such as dermatology, allergy, pediatrics and family medicine due to their anti-inflammatory, antiallergic and immunosuppressive effects. The term corticosteroid phobia (corticopophobia) can be defined as exaggerated worries, fears, anxieties, doubts, prejudices and unwillingness about steroid use. Treatment non-adherence, which is one of the most common problems faced by physicians in daily practice, is a common problem in GC drugs that have a lot of side effects and lack of information. The concept of metacognition can be interpreted as high-level cognitive structure, knowledge and processes that control, regulate and evaluate cognitions. Our study includes physicians working as assistants or specialists in dermatology, pediatrics, internal medicine, otolaryngology, chest diseases and family medicine in Eskişehir Osmangazi University, physicians working as family physicians in Eskişehir province, nurses working in family health centers and university hospitals; It was conducted with 298 volunteer participants who are actively doing the profession. In our study, we tried to reveal the information and anxiety states about the side effects of GCs, and the relationship between corticophobia and metacognitions. Although the high frequency of corticophobia in physicians and nurses related to GCs, which are frequently prescribed in primary and tertiary health centers, was not found to be associated with metacognitions, it was thought that their knowledge level affected corticophobia. In our study, the use of herbal medicines was evaluated, and it was observed that the preference of herbal medicine increased as positive beliefs that required anxiety and negative beliefs about the uncontrollability of anxiety increased. In addition, it is an indisputable fact that family physicians, who are the first referrals of patients, and physicians who frequently use glucocorticoid drugs, should update their knowledge about these drugs and always establish an effective communication with their patients about these drugs