Bu çalışma tohumluk aspir (Carthamus tinctorius L.) üretimi için uygun bitki
sıklığının belirlenmesi amacıyla tarla ve laboratuvar koşullarına yürütülmüştür.
Araştırmada 14 ve 28 cm sıra aralıklarında ve 40, 80, 120, 160 ve 200 tohum/m2
tohumluk miktarlarının aspir bitkisinin verim ve verim öğeleri ile tohumluk kalitesi
üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Tohumluk kalitesinin belirlenmesi
amacıyla standart çimlenme testi, laboratuvar çıkış, tarla çıkış, serin test, düşük sıcaklık
testi, elektriksel iletkenlik testi ve hızlı yaşlandırma testleri uygulanmıştır. Araştırma
sonuçlarına göre, 14 cm sıra aralığında daha yüksek tane verimi elde edilmiştir. En
yüksek verim 332 kg/da ile 14 cm sıra arası ve 200 tohum/m2 uygulamasında
belirlenmiştir. Artan tohum miktarı dekara tane verimini arttırmıştır. Uygulanan sıra
aralıkları ve tohum miktarı tohumların yağ ve protein oranında önemli bir değişime
neden olmamıştır. Laboratuvar çıkış, tarla çıkış ve hızlı yaşlandırma sonrası
çimlendirme testleri aspir tohumluk partilerinin tohumluk kalitesini belirlemek amacıyla
uygun bulunurken, çimlenme, serin test ve düşük sıcaklık testleri uygun bulunmamıştır.
Tarla çıkışı ile en yüksek korelasyon katsayısı (r=-0.616*) elektriksel iletkenlik testi
sonuçlarından elde edilmiştir. En yüksek laboratuvar çıkış yüzdesi ve hızlı yaşlandırma
sonrası çimlenme yüzdesi 80 tohum/m2 uygulamasından, en yüksek tarla çıkış yüzdesi
120 tohum/m2'den elde edilmiştir. Sonuç olarak, yüksek verim amacıyla yapılacak aspir
tarımında 14 cm sıra arası önerilirken, tohumluk aspir üretiminde 14 cm sıra arası ve
m2'de 120 adet tohum kullanılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
This study was conducted to determine the appropriate plant density for seed
production of safflower (Carthamus tinctorius L.) in field and laboratory experiments. It
was aimed to detect the effects of row spacing of 14 and 28 cm and seeding rate of 40,
80, 120, 160 and 200 seeds/m2 on yield, yield components and seed quality of safflower
in the study. Standard germination test, laboratory emergence, field emergence, cool
test, cold test, electrical conductivity test and accelerated ageing test were performed to
determine the seed quality among the seed lots. Results showed that the higher seed
yield per decare was obtained from row spacing of 14 cm. The highest seed yield was
obtained from 14 cm and 200 seed/m2 with 332 kg/da. Increased seeding rates resulted
in enhanced seed yield. The investigated row spacing and seeding rate did not cause a
significant difference for oil and protein contents of seed lots. Seed vigor tests like
laboratory emergence, field emergence and germination after accelerated ageing were
suitable for determining seed quality among the seed lots, while standard germination
test, cool test and cold test were not appropriate. The highest correlation coefficient (r=-
0.616*) for field emergence was detected in electrical conductivity test. The highest
laboratory emergence percentage and germination percentage after accelerated ageing
were determined in 80 seed/m2 and field emergence percentage in 120 seed/m2. It was
concluded that the higher seed yield was obtained from row spacing of 14 cm while 14
cm row spacing and seeding rate of 80-120 seed/m2 should be advised for vigorous seed
production of safflower.
