Farklı ekim zamanı, sıra aralığı ve ekim sıklığının Çemen’in (trigonella foenum graecum l.) verim ve bazı verim unsurları üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırma, 2012-2013 vejetasyon döneminde kışlık ve yazlık olarak Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlasında yürütülmüştür. Araştırmanın amacı, farklı ekim zamanlarında, ekim normu ve sıra arasında, çemen bitkisinin verim ve bazı morfolojik kriterler üzerindeki etkisini belirlemektir. Çalışmada, tohum verimi, bitki boyu, bitkide dal sayısı, bakla sayısı, bakla uzunluğu, bin tohum ağırlığı, baklada tohum sayısı, bitki başına tohum verimi, gibi özellikler incelenmiştir Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Çalışmada materyal olarak Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümünce tescil ettirilen GÜRARSLAN çemen çeşidi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre Eskişehir ekolojik koşulları altında; kışlık ekimlerde yüksek verim alınması için 40 cm sıra arasında, 4 kg/da ekim normu uygulanması; yazlık ekimlerde ise 60 cm sıra arasında, 5 kg/da ekim normu uygulanması uygun bulunmuştur. Ayrıca elde edilen sonuçlara göre bitki boyu 15,900 - 71,167 cm, bitkide dal sayısı 0,600 - 2,900 adet/bitki, bakla sayısı 1,533 - 17,200 adet/bitki, bakla uzunluğu 5,400 - 9,700 cm, bin tohum ağırlığı 11,900 - 21,300 g, baklada tohum sayısı 3,700 - 18,533 adet/bakla, bitki başına tohum verimi 0,933 - 5,133 g/bitki, verim 54,297 - 177,097 kg/da aralıklarında değerler almıştır.

This research was conducted as summery and wintery at Eskişehir Osmangazi University Faculty of Agriculture, Field Crops Department test field in 2012-2013 vegetation period. The aim of the research is to determine the effects of different planting seasons, planting density and planting rows on yield and some morphological criteria of fenugreek. In this research criteria such as seed yield, plant height, number of branches, number of pots, length of pots, weight of one thousand seeds, number of seeds in a pot, seed yield per plant were studied. The experiment was established as randomized block design with three replications. In the study fenugreek of GÜRARSLAN type patented by Ankara University, Faculty of Agriculture, Field Crops Department was used. According to the results of the research, to achieve the highest yield under the ecological terms of Eskişehir, 40 cm of plant row and 4 kg/da planting density in winter and 60 cm of plant row and 5 kg/da planting density in summer are recommended. In addition, values for variations of 15,900 - 71,167 cm for plant height, 0,600 - 2,900 branches per plant, 1,533 - 17,200 number of pots per plant, 5,400 - 9,700 cm of pot length , 11,900 - 21,300 g of one thousand seed weight, 3,700 - 18,533 number of seeds per pot, 0,933 - 5,133 of seed yield, 54,297 - 177,097 kg/da yield were recorded .