Atölye tipi çizelgeleme, NP-Zor sınıfında yer alan, en zor kombinatoryel eniyileme problemleri arasındadır. Atölye tipi çizelgelemede, paralel makinelerin kullanımı ile ortaya çıkan Esnek Atölye Tipi Çizelgeleme Problemi (EATÇP) ise karmaşıklık derecesi klasik atölye tipi çizelgeleme problemlerinden daha fazla olan bir problem türüdür. Bu tür problemlerin çözümünde eniyi çözümü garanti eden klasik yaklaşımlar yetersiz kalmakta ve bu nedenle söz konusu problemlerin çözümünde sık sık sezgisel ve metasezgisel yaklaşımlara başvurulmaktadır.Yapay Bağışık Sistemi (YBS), canlılardaki bağışıklık sisteminin, hesaplama problemlerinde taklit edilmesi sonucu ortaya çıkmış sezgisel bir problem çözüm yaklaşımıdır.Bu çalışmada, tekrar işlemeli (geri dönüşlü) esnek atölye tipi çizelgeleme problemi için YBS'yi kullanan bir çözüm yaklaşımı geliştirilmiştir. Önerilen yaklaşımın başarılı sonuçlar verdiği literatürdeki test problemleri kullanılarak gösterilmiştir. Ayrıca önerilen yaklaşım ile çok büyük boyutlu bir gerçek hayat problemi de başarıyla çözülmüştür. Bu amaçla geliştirilen program, diğer Esnek Atölye tipi çizelgeleme problemlerinde de uygulanabilecek yapıda tasarlanmıştır.
Job Shop Scheduling Problem (JSSP) is one of the hardest problems in NP-Hard class problems. Flexible job shop scheduling problem that occurs parallel machines in job shop is harder and more complex than JSSP. Classical Methods that ensure optimal solutions cannot sufficient to solve this problem type. Therefore, lots of heuristic and metaheuristic methods are used to solve these problems, frequently.Artificial Immune System that occurs using biological immune system to solve computation problems is a heuristic problem solving approach.In this study, a new solution approach using AIS has been developed for flexible job shop scheduling with reentrant process. It was shown that the proposed approach could obtain successful results on some test problems taken from literature. Besides, a large scale real life problem was solved successfully. The program developed for this purpose was designed so as to use other flexible job shop scheduling problem.
