Bu çalışmada Lacertidae familyasından Ophisops elegans ile Lacerta trilineata
ve Lacerta viridis meridionalis türlerine ait kan örneklerinden hematolojik veriler elde
edilerek, kan hücrelerinin karakteristiği ortaya konulmuştur. Mevcut türlerin çevre
kirliliğine maruz kalıp kalmadıklarını gözlemlemek için eritrositlerindeki mikronükleus
oluşumlarına da bakılmıştır.
Çalışma Temmuz ve Ağustos 2008 tarihleri arasında yapılmış olup, örnekler
Eskişehir merkez ve ilçeleri ile Bursa merkezde yakalanmıştır. Laboratuarda kanları
alınan hayvanlar öldürülmeden doğaya salınmışlardır.
Yapılan laboratuar çalışmaları sonucunda üzerinde çalışmış olduğumuz türlerin
sürüngen türleri içerisinde en küçük eritrosit genişlik ve uzunluklarına sahip oldukları
bulunmuştur. Çekirdek konumları, büyüklükleri ve boyama karakteristiklerine göre kan
hücreleri sınıflandırılmış ve detaylı olarak incelenmiştir. Ayrıca eritrositlerde
mikronükleus sayısına da bakılarak, genotoksik etkinin bir göstergesi olan mitotik
hasarların oluşma olasılığı hesaplanmıştır. Sonuçta elde edilen bulgular, söz konusu
türlerin çevre kirleticilerine maruz kalıp kalmamaları açısından yorumlanmış ve
yaşadıkları ortamı göze alarak çevre kirleticilerine, özellikle pestisitlere maruz
kaldıkları ortaya konmuştur.
In this study, blood samples drawed from Ophisops elegans, Lacerta
trilineata, Lacerta viridis meridionalis species have been haematologically examined
and characteristics of blood samples have been showed their morphology as
microscopically. Other hand, micronucleus formation is also examined to observe
whether species have been exposed or not to envirenmental pollution.
This study was carried out in August from July (2008) and lizard samples
collected in Bursa and Eskisehir provinces. Subject lizards from which blood samples
were drawed have been released in to areas that collected them.
During the laboratories studies, following results have showed that examined
animals have got the most small length and width erytrocytes among reptilia species.
Considering nucleus location, footprint and varing degree of stainity, erytrocytes have
been categorized and analysed in detail. Furthermore, mitotik damage posibility as
indication of genotoxic effect have been figured. Finally, find out diagnosis showed that
examined species have exposed environmental pollutant and specially pesticides.
