Kronik Böbrek Hastalığı’nda (KBH) mortalitenin en önemli nedeni
aterosklerotik vasküler komplikasyonlardır. Bizim bu çalışmadaki amacımız hemodiyaliz
tedavisi altındaki KBH olan hastalarda serum ADMA düzeyleri ile hipervolemi,
hipertansiyon, aterosklerozis ve kardiyovasküler olaylar arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır.
Çalışmaya en az 6 aydır hemodiyaliz tedavisi alan KBH’lı 120 hasta ve 23 sağlıklı kontrol
grubu alındı. Hastaların yaş, cinsiyet, kan basınçları, hemodiyaliz tedavi süreleri, vücut kitle
indeksleri kaydedildi. Hastaların yandaş hastalıkları, kullandığı ilaçlar, sigara alışkanlıkları
not edildi. Hastaların karotis arter intima-media kalınlığı (KİMK) ve ekokardiyografik
ölçümleri alındı. Hastaların ADMA düzeyleri ile birlikte inflamasyon belirteçleri olan CRP,
hsCRP, homosistein düzeyleri çalışıldı. Hasta ve kontrol grubu arasında ADMA, inflamasyon
belirteçleri, ekokardiyografik bulgular ve KİMK değerleri karşılaştırıldı. Hastalar
hipervolemik ve normovolemik olarak 2 gruba ayrıldı. KBH etyolojisine göre diyabetik ve
nondiyabetik gruplara ayrılarak kendi aralarında aynı değişkenler karşılaştırıldı. Hasta
grubunda ADMA, CRP, hsCRP, KİMK ölçümleri kontrol grubuna göre ileri düzeyde anlamlı
yüksek saptandı(p<0.001). (ADMA, hasta grubunda 0.444 umol/L (0.300-0.649), kontrol
grubunda 0.050 umol/L (0.050-0.246)) Yapılan korelasyon analizinde ADMA düzeylerinin
inflamasyon belirteçleriyle ilişkisi saptanmadı. KBH’da ADMA’nın inflamasyondan bağımsız
olarak ateroskleroz ve kardiyovasküler riskle ilişkili olduğu saptandı. Hipervolemik grupta
ADMA düzeyi (0.69 ± 0.57 umol/L), normovolemik gruptan (0.41 ± 0.044 umol/L) ileri
düzeyde anlamlı yüksek saptandı ve korelasyon analizlerinde bu yüksekliğin inflamasyondan
bağımsız olduğu bulundu. Diyabetik grupta homosistein ve ADMA düzeyi nondiyabetik
gruba göre daha yüksekti fakat bu farklılık istatistiksel olarak anlamlı değildi (p>0.05). Sonuç
olarak KBH’da ADMA düzeyleri ile endotel disfonksiyonu, ateroskleroz, hipervolemi
arasında ilişki vardır.
The most important cause of mortality in Chronic Renal Disease (CRD) is
atherosclerotic vascular complications. Our aim in this study was to identify the relation
between serum ADMA levels and hypervolemia, hypertension, atherosclerosis and
cardiovascular events in patients with chronic renal disease undergoing hemodialysis
treatment. 120 patient with CRD undergoing hemodialysis treatment at least 6 months and 23
healthy persons were included. Age, sex, blood pressure, period of hemodialysis treatment
and body mass index of patients were registered. Accompying diseases, drugs and smoking
habits were also recorded. Intima-media thickness of carotid artery (CIMT) and
echocardiographic measurements has done. ADMA and CRP, hsCRP, homocystein levels
were measured as signs of inflammation. ADMA, signs of inflammation, echocardiographic
measurements and CIMT were compared between patient and control groups. The patient
group was divided in two subgroups as normovolemic and hypervolemic. Also we made
another classification depending to the etiology of CRD as diabetic and nondiabetic and
compared same variables. ADMA, CRP, hsCRP, CIMT measurements were higher in patient
group than in control group and the difference was statistically significant(p<0.001). ADMA
levels in patient group is 0.444umol/L(0.300-0.649), in control group is 0.050umol/L(0.050-
0.2461). There was no relation between ADMA levels and inflammation signs in correlation
analysis. ADMA has a relation with atherosclerosis and cardiovascular risk independent from
inflammation in CRD. ADMA levels were higher in hypervolemic group(0.69±0.57) than
normovolemic group(0.41±0.044) and the difference is statistically significant, also was
independent from inflammation in correlation analysis. Homocystein and ADMA levels were
higher in diabetic patient group, but this difference wasn’t statistically significant(p>0.05).
There is a relation between ADMA and endothelial dysfunction, atherosclerosis and
hypervolemia in CRD.
