Bu çalışma Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri
deneme alanında 2009 yılı bahar sezonunda kuru koşullarda yürütülmüştür. Denemede
farklı aspir hat ve çeşitlerinde verim, verim unsurlarının ve ham yağ oranlarını
belirlenmesi amaçlanmış ve materyal olarak V-49/848, V-50/63, V-50/166, V-50/426,
V-51/263 ve KN 144 hatları ile Finch, Sahuaripa 88, Ole, Ac Stirling, Oleic Leed, San
Jose 89, US 10, N 5, UC-1, Yenice 5-38, Dinçer 5-118 ve Remzibey 5-154 çeşitleri
kullanılmıştır. Araştırma, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak
kurulmuştur.
Araştırmada ele alınan özelliklere ilişkin verilerle yapılan varyans
analizlerinde, çeşitler ve hatlar arasında incelenen özellikler bakımından istatistiki
olarak önemli farklılıklar saptanmıştır. Denemede ortalama olarak çeşit ve hatların
biyolojik verimi 13.37-28.05 g, bitki boyu 51.82-77.82 cm, bitki başına yan dal sayısı
4.40-8.12 adet, bitki başına tabla sayısı 4.57-8.76 adet, ana tabla çapı 1.80-2.53 cm, ana
tabla tohum sayısı 12.20-23.16 adet, ana tabla tohum ağırlığı 0.52-1.26 g, bitki başına
tohum sayısı 84.17-245.28 adet, bitki başına tohum verimi 2.89-7.55 g, boş tabla verimi
4.45-8.42 g, çiçek verimi 0.15-0.29 g, bin tane ağırlığı 3.07-4.85 g, dekara tohum verimi
67.96-132.64 kg/da, dekara ham yağ oranı % 22.9-33.00, ham yağ verimi 18.06-39.23
kg/da, tabla oluşum süresi 60-64 gün, ilk çiçeklenme süresi 81-92 gün, % 50
çiçeklenme süresi 88-97 gün ve olgunlaşma süresi 120-143 gün arasında değişen
değerler göstermiştir.
Çalışmada en yüksek ham yağ verimi değeri V-50/426 (39.23 kg/da) hattından
elde edilirken bunu V-51/263 (35.06 kg/da) ve V-50/166 (34.97 kg/da) hatları
izlemiştir. Tohum ve yağ verimi bakımından Đran kökenli hatların diğer çeşit ve hatlara
göre daha yüksek değerlere sahip olduğu görülmüştür.
This study was carried out in the experimental field of Faculty of
Agriculture, University of Eskişehir Osmangazi during spring season of 2009 under
rainfed conditions, eighteen different safflower genotypes (Finch , Sahuaripa 88, Ole ,
AC Stirling , Oleic Leed , San Jose 89, Us 10, N 5, UC-1, V-49/848, V-50/63, V 50/166, V-50/426, V-51/263, KN 144 Yenice 5-38, Dinçer 5-118 and Remzibey 5.154,)
were used as materials. The cultivars and lines were planted in completely randomized
blocks with three replications.
The differences between the cultivars were found statistically important for
all of yield and yield components. The avarage values of cultivars changed between
13.37-28.05 g for biological yield per plant; 51.82-77.82 cm for plant height; 4.40-8.12
for number of branch per plant; 4.57-8.76 for number of head per plant; 1.80-2.53 cm
for head diameter; 12.20-23.16 for number of seed per head; 0.52-1.26 g for weight of
seed per head; 84.17-245.28 for number of seed per plant; 2.89-7.55 g for weight of
seed per plant; 4.45-8.42 g for head vejetative weight; 0.15-0.29 g for flower yield per
plant; 3.07-4.85 g for 1000-seed weight; 67.96-132.64 kg/da for seed yield; 22.9-
33.00% for crude oil rate;18.06-39.23 kg/da for crude oil yield; 60-64 days to head
maturity, 81-92 days to flowering; 88-97 days to 50 %flowering; 120-143 days to
maturity.
In this study, the hightest raw oil yield was pained respectiverly, V-50/426
(39.23 kg/da), V-51/263 (35.06 kg/da),V-50/166 (34.97 kg/da). It seemed that Iran lines
higher values that other cultivars and lines by seed and oil yield.Safflower, Carthamus tinctorius L., adaptation yield, oil ration