Tip 2 DM’li hastalarda morbidite ve mortalitenin en önemli sebebi
kardiyovasküler hastalıklardır. Postprandiyal hipergliseminin yeterince kontrol
edilmemesi ateroskleroz gelişimine katkıda bulunan bir faktördür. Postprandiyal kan
şekerinde dalgalanmalar kan koagülasyon sisteminde değişikliklere yol açarak
tromboza eğilim yaratmaktadır. Amacımız, çeşitli antidiyabetikler (metformin,
insülin sekretegog ve insülin) ile tedavi altındaki tip 2 DM’lilerde ve sağlıklı
kişilerde açlık ve postprandial dönemde D-Dimer, β-Tromboglobülin (β-TG), P Selektin, Plazminojen aktivatör inhibitör-1 (PAI-1), Protrombin fragman 1-2 (PTF 1-
2) gibi koagülasyon parametrelerinin nasıl etkilendiklerinin değerlendirilmesiydi.
Kan örnekleri 12 saatlik açlığı takiben (0.dk) ve her hasta için bireysel koşullarına
uygun kahvaltıdan sonra 60, 90 ve 120. dk’da alındı. Açlıkta diyabetiklerde
fibrinojen ve P-selektin düzeyleri ve sadece insülin grubunda D-Dimer düzeyleri de
yüksekti. Sağlıklı kişilerde postprandiyal dönemde P-selektin, PAI-1 ve PTF 1-2
düzeyleri artış gösterdi. İnsülin sekretegogu kullananlarda PAI-1 düzeyleri toklukta
sağlıklı bireylerdeki gibi artış gösterdi. Metformin kullananlarda toklukta PTF 1-2 ve
PAI-1 düzeyleri artış gösterdi. Diyabet süresi uzun, daha yaşlı bireylerden oluşan ve
glisemisi en kontrolsüz olan insülin kullananlarda açlıktaki fibrinojen, P-selektin ve
D-Dimer düzeyleri sağlıklılardan daha yüksekti ve postprandiyal dönemdeki D Dimer ve PTF 1-2 düzeyleri yüksek bulundu ve toklukta PAI-1 artışı gözlendi. Tüm
gruplarda postprandiyal PAI-1 artışı ve β-TG düzeylerinde kademeli düşüş gözlendi.
Retinopatisi olan hastalarda fibrinojen ve D-Dimer düzeyleri retinopatisi
olmayanlara göre daha yüksekti. Sonuç olarak, postprandial dönem hem sağlıklı
kişilerde, hem de diyabetiklerde koagülasyona zemin hazırlar.
Cardiovascular Diseases (CVD) are the most
common causes of mortality and morbidity among patients with type 2 diabetes.
Poorly controlled postprandial hyperglycemia contributes to the development of
atherosclerosis. Fluctuations of the postprandial glucose levels bring changes in the
coagulation system and propensity to thrombosis. Our aim was to determine the
change of plasma coagulation parameters like D-Dimer, β-Thromboglobulin, P Selectin, Plasminogen activator inhibitor-1, Prothrombin fragments 1-2 in
comparison to the fasting levels among healthy controls and type 2 diabetic patients
under treatment of various agents (metformin, insulin secretagog agents and insulin).
Blood samples were withdrawn after 12 h of fasting (min 0) and following breakfast
composed of foods proper for each patient, at 60th, 90th and 120th minutes. The
fasting levels of fibrinogen, D-Dimer and P-Selectin were high in diabetics. An
increase in the levels of P-Selectin, PAI-1 and PTF 1-2 at the postprandial phase was
observed in healthy persons. Patients receiving insulin secretagog therapy showed
an increase in the postprandial levels of PAI-1 like healthy controls. Patients
receiving metformin showed an increase in the postprandial levels of PAI-1 and PTF
1-2. Poorly controlled, older patients with longer diabetes duration had been
receiving insulin and these mentioned patients’ levels of fibrinogen, D-Dimer and P Selectin were high in the fasting state and showed an increase in PAI-1 at the
postprandial phase. Postprandial levels of PTF 1-2 and D-Dimer were high in insulin
treated patients . β-TG levels showed a decrease at the postprandial phase among
whole groups. Levels of fibrinogen and D-Dimer were higher among patients with
retinopathy. In conclusion, postprandial glucose elevations lay the groundwork for
postprandial coagulation tendency among diabetics as well as healthy persons.
Key Words: Diabetes Mellitus, Postprandial hyperglycemia, D-Dimer, Beta-
Thromboglobulin, P-Selectin, Plazminogen activator inhibitor-1,
Prothrombin fragments 1-2, Coagulation
