Keşşâf Tefsiri’nin tarihsel bağlamı üzerine yapılan bu çalışma, bir giriş ve üç
bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında çalışmanın problemi, yöntemi, amacı, önemi
ve kaynakları hakkında bilgiler verilmiştir.
Teorik zeminin inşa edildiği ilk bölümde, Kur’ân tefsiri ve hermenötik konusu
işlenmiştir. Bu bağlamda tefsir faaliyetinin yapısını ortaya koyabilmek için,
yorumların kaynağı olan bilginin yapısına ve oluşum sürecine yer verilmiştir. Tefsir
ile hermenötik arasındaki bağlantı, İslamî gelenekte açıklama ve yorumlamanın
karşılığı tefsir ve te’vil kavramlarına dayanılarak izah edilmiştir
İkinci bölümde Keşşâf’ın bireysel ve sosyokültürel bağlamı incelenmiştir.
Bireysel yönden Zemahşerî’nin kişisel özellikleri, hayatı ve tecrübelerinin tefsirindeki
izleri, sosyokültürel yönden ise dönemindeki mezhebî ortam, kültür, sanat, hukuk,
ahlak gibi unsurların Keşşâf’a yansımaları incelenmiştir.
Çalışmanın üçüncü bölümünde Keşşâf tefsirinin ilmî bağlamı ortaya
konmuştur. Öncelikle tefsirinden hareketle Zemahşerî’nin ilme yaklaşımı tespit
edilmiştir. Daha sonra müfessirin dinî ilimler, beşerî ilimler ve tabiî ilimler hakkındaki
bilgi birikiminin ve dönemindeki ilim anlayışının Keşşâf’taki izdüşümleri
araştırılmıştır
This study on historical context of Kashshâf Tafsir consists of an introduction
and three chapters. In the introduction part, information is given about the problem,
method, purpose, importance and resources of the study.
In the first part that was created the theoretical ground, the tafsir of the Qur’an
and hermeneutic subject were covered. In this context, in order to reveal the structure
of the tafsir activity, the structure of the information and the process of its formation
are included. The connection between tafsir and hermeneutic is explained by the
concepts of tafsir and ta'vil in the Islamic tradition.
The second part is about the individual and sociocultural hermeneutics of
Kashshâf. In individual hermeneutics; Zamakhsherî's personal characteristics, lives
and experiences traces in his tafsir, in sociocultural hermeneutics; the reflections of
the sectarian environment, culture, art, law, morality of his period to the Kashshâf
tafsir were examined.
In the third part of the study, scientific hermeneutics of Kashshâf tafsir has been
revealed. First of all, Zamakhsherî's approach to knowledge was determined based on
his tafsir. Afterwards, the knowledge of the mufassir about religious sciences,
humanities and natural sciences and the understanding of science in his period's
projections in Kashshâf were investigated
