Bu tezde bir nüshası bulunan Şûhî Bengîzâde Hâcı Osmân Dîvânı (Ankara Milli
Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu 06 Mil. Yz. A. 5208’de kayıtlı) günümüz alfabesine
aktarılmış ve Dîvân’ın tahlili yapılmıştır. Ayrıca şairin hayatı hakkında kısa bir bilgi verilmiş ve
çalışmanın sonuna ayrıntılı dizin eklenmiştir. Bu çalışma yapılırken, M. Nejat
SEFERCİOĞLU’nun Nev‘î Dîvânı’nın Tahlîli, Harun TOLASA’nın Ahmet Paşa’nın Şiir
Dünyası ve Cemal KURNAZ’ın Hayâlî Bey Dîvânı’nın Tahlîli isimli eserler esas alınmıştır.
Üç bölümden oluşan çalışmanın giriş bölümünde şairin hayatı, edebî kişiliği ve eserleri
hakkında bilgi verilmiş, birinci bölümde şairin Dîvân’ının tahlili yapılmış, ikinci bölümde ise,
tek nüsha olan ve müstensihi bilinmeyen “Şûhî Dîvânı” transkripsiyonlu metin olarak verilmiştir.
Birinci bölüm içerisinde yer alan tahlil kısmı “Din ve Tasavvuf”, “Cemiyet”, “İnsan” ve
“Tabiat” şeklinde dört ana başlıktan oluşmuştur. Tahlil kısmı için adı geçen eserdeki 208 gazel, 1
tahmis, 1 müseddes, 1 hammamnâme ve 1 târîh incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda, en fazla
unsurun “İnsan” bölümünden çıktığı görülmüş, dolayısıyla şairin Dîvân’ında insandan ve insanla
alakalı mefhumlardan sıkça bahsettiği sonucuna ulaşılmıştır.
Çalışmanın sonunda ise; sonuç, kaynakça ve tıpkıbasım metin örnekleri yer almaktadır
In this thesis, Şûhî Bengîzâde Hâcı Osmân Dîvânı (registered in Ankara National Library
Hnadwritten Collection as 06 Mil. Yz. A.5208), which has only one copy, will be transcripted
and Diwan’s analysis will be done. Addition to these, there are some information about poet’s
life and there is a detailed index in the end of thesis. In the process of this study, M. Nejat
SEFERCİOĞLU’s Nev‘î Dîvânı’nın Tahlîli, Harun TOLASA’s Ahmet Paşa’nın Şiir Dünyası ve
Cemal KURNAZ’s Hayâlî Bey Dîvânı’nın Tahlîli were determined as the main source boks.
This study has three chapters. In the introduction; poet’s life, literal character and works will be
present, in second chapter Diwan’s analysis will be done and in the thirth chapter Şûhî Dîvân’ı,
which has only one copy and its duplicator not known, will be transcripted.
As an analysis in first chapter is formed under four main titles -these are “religion and
mysticism”, “community”, “human” and “nature”- and lots subtitles about these four main titles.
For this purpose in mentioned work 208 lyric, 1 tahmis, 1 müseddes, 1 hammamnane and 1 tarih
are examined. As a result of this examen it’s seen that “human” part has most of the materials.
So it could be said that poet mentioned constantly human and issues about human in his diwan.
In the consequence of this study is result, examples of facsimile text and bibliography
