Metabolik sendrom, insülin direnci, bozulmuş glikoz toleransı, abdominal obezite, hipertansiyon ve dislipidemi ile karakterize, kardiyovasküler hastalık riskinin arttığı bir durumdur. Karbonhidrat ve lipid metabolizmasının düzenlenmesinde merkezi konumda bulunan kortizolün, metabolik sendromda oynadığı rolle ilgili olarak çok sayıda araştırma yapılmıştır. Bu araştırmaların merkezinde hipotalamik pitüiter adrenal aks, dolayısıyla kortizol ve adrenokortikotrop hormonu (ACTH) bulunmaktadır. Bir adrenal hormon olan dehidroepiandrosteron (DHEA) ve onun metaboliti olan dehidroepiandrosteron sülfat (DHEA-SO4) neredeyse tamamen adrenal korteks tarafından sekrete edilir ve obezite karşıtı bir hormon olduğu düşünülmektedir.
Bu çalışmada düşük doz dekzamethazon supresyon testi uygulanarak cushing sendromu ekarte edilen 35 metabolik sendromlu kadın hasta ve yaş, cinsiyet uyumlu 20 sağlıklı kontrol grubunda serum leptin düzeyleri ile ACTH, bazal kortizol ve DHEASO4 düzeylerini inceledik. Bu hormonların birbirleri, metabolik sendrom kriterleri ve rutin biyokimyasal parametreler arasındaki ilişkilerini araştırdık.
Çalışmamızda metabolik sendrom hasta grubunda kontrol grubuna göre serum leptin düzeyleri ve kortizol düzeyleri yüksek bulunurken, ACTH ve DHEA-SO4 düzeyleri düşük bulundu. Serum leptin düzeyleri ile metabolik sendrom kriterleri arasında pozitif, ACTH düzeyleri arasında negatif korelasyon bulmamıza rağmen, leptin ile bazal kortizol, DHEA-SO4 düzeyleri arasında korelasyon bulamadık.
Çalışmamızda, leptin düzeylerinin metabolik sendromlu hastalarda artış göstermesiyle, ACTH düzeylerinde bir inhibisyona neden olmuş olabileceğini düşünmekteyiz. Bunun dışında belki de ilk düşünülmesi gereken mekanizma artan kortizol düzeylerinin negatif feed back yoluyla ACTH düzeylerini baskılamış olmasıdır. Sonuç olarak metabolik sendrom patogenezindeki hormonal değişikliklere leptin düzeyindeki artışın eşlik edebileceğini ve leptinin metabolik sendrom kriteri olabileceğini düşünmekteyiz.
Bu çalışma metabolik sendrom hasta grubunda serum leptin düzeyleri ile ACTH, bazal kortizol ve DHEA-SO4 düzeyleri arasındaki ilişkiyi inceleyen ilk çalışma olarak özgün niteliktedir. Ayrıca sadece kadın populasyonda yapılmış olması, yeni tanı almış ve hiçbir ilaç tedavisi almayan hastalarda yapılması çalışmanın özgün değerini arttırmaktadır.
Metabolic syndrome is a comorbidity of insulin resistance, impaired glucose tolerans, abdominal obesity, hypertension, dyslipidemia and associated with increased risk of cardiovascular disease. The secretion of leptin from the increased abdominal fat tissue play a key role in the etiopathogenesis of the metabolic syndrome. Cortisol play a critical role in the regulation of lipid and carbohydrate metabolism. In recent years, there have been several studies conducted about cortisol and metabolic syndrome. HPA axis located in the center of these studies fort hat reason cortisol and ACTH are important for this study. DHEA-S is secreted in very large amounts, and mainly by the adrenal cortex and is considered an antiobesity hormone.
The study group consisted of 20 controls and 35 women patients with MS leptin, ACTH, basal cortisol and DHEA-SO4 levels were measured and also investigated the relationship between these hormones and parameters of metabolic syndrome.
Our results showed increased leptin levels and basal cortisol levels metabolic syndrome compared control groups and ACTH, DHEA-SO4 levels were low. Positive correlation was found between serum leptin levels and metabolic syndrome criterias and negative corrrelation with ACTH levels. We didn’t find any correlations between leptin levels and basal cortisol, DHEA-SO4 levels.
In this study, increased serum leptin levels observed in patients with metabolic syndrome may be related to obesity and insulin resistance and may be inhibited ACTH levels via increased cortisol levels may be inhibited ACTH levels with negative feedback mechanism. In conclusion we suggested that hormonal changes in metabolic syndrome pathogenesis may be related with increased leptin levels and for that reason leptin may be an important marker im metabolic syndrome.
The study investigated relations between serum leptin levels with ACTH, basal cortisol, DHEA-SO4 in patients with metabolic syndrome for that reason this study has originality. However studied only in women population and newly diagnosed patients increased originality of this study.
