Parkinson hastalığı bu gün henüz etkin bir tedavinin bulunamadığı, substantia nigra ve takibinde striatumda yoğun dopaminerjik nöron kaybına bağlı nörodejeneratif bir hastalıktır. Uygulanan tedavilerde sıklıkla önemli yan etkiler ortaya çıkmakta, nöron hasarının altında yatan olayları durdurma ve yavaşlatmada ise yarar sınırlı kalmaktadır. Yirmi sekiz amino asitli endojen bir peptit olan Vasoaktif intestinal peptit (VİP)’in Parkinson hastalığının tedavisi için umut verici bir molekül olduğu deneysel modeller üzerinde gösterilmiştir. VİP deneysel Parkinson modellerinde striatal dopamin düzeylerini artırmadan, motor fonksiyon bozukluklarını geri çevirmiş, nöron ölümünü engellemiştir. VİP koruyucu etkisini, çok çeşitli yollar üzerinden gösterebilmektedir. Etki mekanizmasındaki bir yolun da beyin mast hücreleri üzerinden olabileceği ileri sürülmektedir. VİP’in motor fonksiyonlardaki geri döndürücü etkisi bağlamında, bazal gangliyonların kortekse ana çıkış noktası olan ventral anterior talamusta (VATh) γaminobütirik asit (GABA) düzeylerine etkisi hakkında bilgi bulunmamaktadır. Bu çalışmada, sıçanlar üzerinde 6-hidroksidopamin (6-OHDA) ile oluşturulan deneysel Parkinson modelinde, VİP’nin talamus ventralanterior nukleusundaki GABA düzeylerine, dopaminin metabolizmasına etkisi için, striatumdaki dopamin/DOPAC düzeylerine etkisi araştırılmıştır. Ayrıca, beyin mast hücreleri içerikleri: NGF, RMCPII, serotonin ve heparin molekülleri için immünohistokimyasal işaretleme ile incelenmiştir. Sonuç olarak, VİPin dopamin metabolizmasını artırmadığı, VATh GABA düzeylerinde (6-OHDA) uygulaması sonucu gözlenen anlamlı azaltmayı geri döndürdüğü, NGF ile işaretlenen mast hücre oranını yükselttiği gözlenmiştir. VİP’in motor fonksiyonlar üzeriden gözlenen iyileştirici etkisinin, VATh GABA düzeyleri üzerinden, nöronları koruyucu etkisinin ise mast hücresi kaynaklı NGF üzerinden olabileceği düşünülmektedir.
Parkinson’s disease (PD) is a common neurodegenerative disorder with no effective treatment, characterized by massive degeneration of dopaminergic neurons in the substantia nigra and the subsequent loss of their projecting nerve fibers in the striatum. Current available treatments, frequently inducing major side effects, have a limited beneficial effect in halting and slowing down the progression of the underlying neurodegenerative process. Vasoactive intestinal peptide (VIP), a 28-amino acid endogen peptide, has been showen on animal models of PD as a promising candidate for the treatment of PD. VIP reduced neuronal death and reversed motor deficits without altering decreased dopamine levels in striatum. The mechanisms of protective effect of VIP may be miscellaneous. One of the mechanisms suggest that neurotrophic mediators of brain mast cells would be involved. In addition, there is no report that whether VIP changes γ-aminobuturicacid (GABA) levels in ventral anterior thalamus (VATh) while restoring motor function deficits. In the present study, effects of VIP on GABA levels of VATh, and dopamine/DOPAC levels in the striatum, to understand the role of VIP on dopamine metabolism, were examined in experimental rat PD model induced by 6hydrokxydopamine (6-OHDA). The granular contents of brain mast cell such as NGF, RMCPII, serotonin and heparin were examined by using immunohistochemical staining techniques. The present results show that VIP significantly increases in VATh GABA levels reduced by 6-OHDA application, and increases the rate of NGF immunostaining mast cells, but does not alter dopamine metabolism. It is concluded that the protective effect of VIP on motor functions are possibly related with increased VATh GABA levels, and its neuroprotective actions may be via NGF released from brain mast cells.
