Sperm analizi erkeklerde fertilite açısından çok önemlidir. Çinko, bakır gibi eser elementlerin üreme
sisteminde önemli olduğu ve kurşun, kadmiyum gibi ağır metallerin üreme sistemine olan olumsuz
etkileri bilinmektedir. Ayrıca sigara gibi toplumda yaygın olan bir alışkanlığın vücutta hemen hemen
her sistemde olumsuz etkileri olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada amacımız, erkeklerde kan örneğinde
ve seminal plazmada çinko, bakır, kurşun ve kadmiyum düzeylerini saptamak ve sperm analizinde
sperm parametreleri ile ilişkilerini incelemektir. Ayrıca sigara kullanımının da çalışılan metaller ve
sperm parametreleri ile ilişkisi olup olmadığı incelenmiştir. Çalışma sonucunda kanda ve seminal
plazmada çinko ve bakır düzeyleri anormal sperm sonucu olanlarda anlamlı olarak düşüktü (P<0,05).
Kanda kurşun düzeyi anormal sperm analizi sonucu olanlarda anlamlı olarak yüksekti (P<0,05). Kanda
ve seminal plazmada kadmiyum düzeyi anormal sperm analizi sonucu olanlarda anlamlı olarak
yüksekti (P<0,05). Seminal plazmada çinko düzeyi ile sperm sayısı, motilitesi, morfolojisi arasında
(P≤0,001) ve bakır düzeyi ile sperm sayısı, morfolojisi arasında (P≤0,005) pozitif korelasyon saptandı.
Kandaki kurşun düzeyi ile sperm sayısı, motilitesi, morfolojisi arasında (P≤0,001) negatif korelasyon
saptandı. Keza kandaki kadmiyum düzeyi ile sperm motilitesi, morfolojisi arasında (P<0,05) ve
seminal plazmadaki kadmiyum düzeyi ile sperm motilitesi arasında (P≤0,005) negatif korelasyon
bulundu. Semen analizi normal ve anormal olanlardaki sigara içme oranları (%50 ve %61,9) açısından
anlamlı fark göstermedi. Sigara kullanımı ile sperm parametreleri arasında istatistiksel ilişki
saptanmadı. Sigara ile çalışılan metaller arasında ise sigara içenlerde seminal plazmada çinko
düzeylerinin daha düşük saptanması (P=0,04) dışında istatistiki farklılık bulunmadı. Bu çalışma ile
çinko, bakır, kurşun ve kadmiyumun sperm analizi normal olanlardaki kan ve seminal plazma
ortalama değerleri Türkiye’de yapılmış bir çalışma olarak ilk kez belirlenmiştir. Sonuç olarak sperm
kalitesini çinko ve bakırın olumlu, kurşun ve kadmiyum gibi ağır metallerin ise olumsuz etkilediği
görüşü çalışmamızla da doğrulanmış, semen analizi anormal olanlarda istatistik olarak anlamlı olmasa
da sigara içiminin yüksek olduğu ortaya konulmuştur.
Sperm analysis is
very important for fertility of men. It is known that trace elements such as zinc and copper are
important in reproductive system and heavy metals such as lead and cadmium have negative effects on
reproductive system. Moreover, smoking a common addiction in public, is known to be harmful on
almost every systems of the body. In this study, our purpose is to determine zinc, copper, lead and
cadmium levels in blood and seminal samples and to evaluate their relationship with sperm
parameters. At the conclusion of the study, blood and seminal plasma zinc and copper levels were
found to be significantly lower in men with an abnormal sperm analysis result (P<0,05). Blood and
seminal plasma cadmium levels were significantly higher in men with an abnormal sperm analysis
result (P<0,05). There was a positive correlation between seminal plasma zinc levels and sperm count,
motility and morphology (P≤0,001) and between seminal plasma copper levels and sperm count and
morphology (P≤0,005). There was a negative correlation between lead levels and sperm count,
motility and morphology (P≤0,001). Likewise there was a negative correlation between blood
cadmium levels and sperm motility and morphology (P<0,05) and between seminal plasma cadmium
levels and sperm motility (P≤0,005). With respect to smoking rate, there was no significant difference
between men with a normal sperm analysis and men with an abnormal semen analysis (%50 and
%61,9; respectively). There was no statistical difference between smoking and studied metals, except
seminal plasma zinc levels being lower in smokers (P=0,04). This study is the first one in Turkey
detecting blood and seminal plasma mean zinc, copper, lead and cadmium values in men with a
normal sperm analysis. In conclusion, we confirmed that zinc and copper affects sperm quality
positively and heavy metals such as lead and cadmium affects sperm quality negatively, finally,
although not statistically significant, smoking rate is higher in men with an abnormal sperm analysis.
