Çalışmada Porsuk Havzasında yer alan ve yüksek organik madde içerikli atık su üreten tarıma dayalı sanayilerin atık sularının anaerobik arıtılabilirlikleri ve metan üretim potansiyellerinin araştırılması amaçlanmıştır. Biyokimyasal metan potansiyeli (BMP), farklı başlangıç kimyasal oksijen ihtiyacına (KOİ) sahip atık sularla bazal ortamlı ve bazal ortamsız olarak yapılmıştır. Sonuçlar bazal ortam ilavesinin çalışılan atık suların anaerobik arıtımı için önemli olduğunu ortaya çıkarmıştır. BMP sonuçlarına göre kek üretimi, peynir yapımı ve alkol damıtımı atık suyu (şlempe) endüstrilerinden çıkan atık suların anaerobik arıtıma en uygun atık sular olduğu belirlenmiştir. Anaerobik metan üretimi 12000 mg/l başlangıç KOİ değerinde kek üretimi atık suyu için 1062 ml CH4/g KOİ (12,7 l CH4/l atık su), 30000 mg/l başlangıç KOİ değerinde peynir altı suyu için 366 ml CH4/g KOİ (10,98 l CH4/l atık su), 27000 mg/l başlangıç KOİ değerinde şlempe için 222 ml CH4/g KOİ (6 l CH4/l atık su) olarak bulunmuştur.
Bu üç atık suyun, seri bağlı iki reaktörden (R1 ve R2) oluşan yukarı akışlı anaerobik dolgulu yatak reaktörde arıtım çalışmaları yapılmıştır. Kek üretimi atıksuyu ile süren 150 günlük çalışmalar sırasında organik yük 1,3-10,2 g KOİ/(l gün) aralığında ve hidrolik alıkonma süresi ise 120-26 saat arasında değiştirilmiştir. Organik yük 7,5 g KOİ/(l gün) olduğunda 29 saatlik alıkonma süresinde iki reaktörün toplamında %98-99 KOİ giderimi elde edilmiştir.
Şlempe ile yapılan çalışmalar 200 gün sürmüş ve R1 için organik yük 2,71-5,48 g KOİ/(l gün) aralığında ve R2 için 0,68-1,18 g KOİ/(l gün) aralığında değiştirilmiştir. Organik yük 4,8 g KOİ/(l gün) olduğunda 175 saatlik alıkonma süresinde iki reaktörün toplamında %97,1 KOİ giderimine ulaşılmıştır.
Peynir altı suyu ile yukarı akışlı anaerobik dolgulu yatakta arıtım çalışmaları 185 gün sürmüştür. R1’de organik yük 2-15 g KOİ/(l gün) aralığında ve R2’de 0,3-2,23 g KOİ/(l gün) aralığında değiştirilmiştir. Organik yük 12,71 g KOİ/(l gün) olduğunda 85 saatlik alıkonma süresinde iki reaktörün toplamında %98,9 KOİ giderimi elde edilmiştir.
Anaerobic treatability and methane production potential of high organic materials containing wastewaters from agricultural industry which located in the Porsuk River Basin have been investigated. Experiments on biochemical methane potential (BMP) have been carried out on the wastewaters with various initial chemical oxygen demand (COD) adding the basal medium and without it. The results have shown that basal medium addition were important for the examined wastewaters. According to BMP results; cake production, cheese making, and beet molasses alcohol distillery wastewaters have been deduced as the most suitable effluents for the anaerobical treatment. Anaerobical methane production potentials have been found for cake production wastewater at 12000 mg l-1 initial COD value as 1062 ml CH4/g COD (12,7 l CH4/l wastewater), for cheese making wastewater at 30000 mg l-1 initial COD value as 366 ml CH4/g COD (10,98 l CH4/l wastewater), and for alcohol distillery wastewater (vinasse) at 27000 mg l-1 initial COD value as 222 ml CH4/g COD (6 l CH4/l wastewater).
These three wastewaters have been treated in two upflow packed bed anaerobic reactors, that effluent of the first reactor (R1) is the feed of the second one (R2). During 150 days operation time with the cake production wastewater organic load has changed between 1,310,2 g COD/(l day), hydrolic retention time between 120-26 hours. At 7,5 g COD/(l day) organic load and 29 h retention time, 98-99% total COD removal in two reactors has been observed.
Experiments with alcohol distillery wastewater have continued 200 days and organic loads have changed between 2,71-5,48 g COD/(l day) for the R1 and 0,68-1,18 g COD/(l day) for R2. At 4,8 g COD/(l day) organic load and 175 hours retention time, 97,1% total COD removal in two reactors has been achieved.
Feeding cheese making wastewater to upflow packed bed anaerobic reactors has lasted for 185 days. Organic loads have changed between 2-15 g COD/(l day) for R1 and 0,3-2,23 g COD/(l day) for R2. At 4,8 g COD/(l day) organic load and 85 hours retention time, 98,9% total COD removal in two reactors has gained.
