Bu araştırmanın temel amacı psikolojik ihtiyaçları karşılanmamış üniversite öğrencileri için EMDR temelli bir grupla psikolojik danışma programı geliştirmek ve bu programın ihtiyaç doyumu, psikolojik sağlamlık, psikolojik iyi oluş ve küçük ‘t’ travma üzerindeki etkililiğini incelemektir. Karşılanmayan psikolojik ihtiyaçların küçük ‘t’ travmaya neden olabileceği savından hareketle araştırmanın amaçlarından biri küçük ‘t’ travma yaşantılarını ve küçük ‘t’ travma etkilerini belirlemek için geçerli ve güvenilir iki ölçme aracı geliştirmektir. Bir diğer amaç ise psikolojik ihtiyaçların alt boyutlarını oluşturan özerklik, yeterlik ve ilişki ihtiyacının küçük ‘t’ travma yaşantılarını anlamlı bir şekilde yordamasını incelemektir.
Yöntem: Araştırma nicel araştırma yöntemi ile yapılmıştır. Bu araştırmada öncelikle Küçük ‘t’ Travma Yaşantılarını Belirleme Ölçeği ve Küçük ‘t’ Travma Etkilerini Belirleme Ölçeği geliştirilmiştir. Hem Küçük ‘t’ Yaşantılarını Belirleme Ölçeği’nin hem de Küçük ‘t’ Etkilerini Belirleme Ölçeği’nin madde havuzu on sekiz yaş üstü 549 kişilik çalışma grubuna açımlayıcı faktör analizi için uygulanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi için, küçük ‘t’ travma yaşantıları ölçeği için 307 kişiden ve küçük ‘t’ travma etkileri ölçeği için ise 317 kişiden oluşan çalışma gruplarına ilgili ölçekler uygulanarak veri alınmıştır. Bu veri seti içinde yer alan 89 kişiye iki hafta sonra yeniden ulaşılmış ve test tekrar test yapılmıştır. Ölçüt bağımlı geçerliğin test edilmesinde kullanılan ölçek bataryasında yer alan ölçekler ‘Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (ÇÇTÖ)’ ve ‘Travma Sonrası Stres Bozukluğu Kısa Ölçeği (TSSB-KÖ)’dir. Ölçek geliştirme işlemi tamamlandıktan sonra deneysel araştırma için toplanan 806 kişilik veri üzerinden öncelikle psikolojik ihtiyaçların küçük ‘t’ travma yaşantılarını yordama düzeyini belirleyebilmek amacıyla “Basit ve Çoklu Regresyon Analizi” kullanılmıştır. Aynı veri
2
setiyle yapılan deneysel araştırma 4x3 (dört grup; iki deney, iki kontrol grubu; üç ölçüm; ön test, son test, izleme testi) modeline dayalı deneysel bir araştırmadır. Ölçek puanlarına göre oluşturulan denek havuzundan kura çekilerek, araştırma gruplarına (deney n= 8, kontrol n=7) random olarak atama yapılmıştır. Oluşturulan deney gruplarına on üç oturumluk EMDR odaklı çevrimiçi psikolojik danışma uygulanırken, plesabo kontrol grubuna on üç oturumluk ‘bilinçli teknoloji kullanımına yönelik’ müdahalelelerde bulunulmuştur. Ön test, son test ve izleme testi ölçümlerden elde edilen verilerin çözümlenmesinde, ölçüm ve gruplar arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını belirlemek için, tekrarlı ölçümler için ANOVA analizi tekniği kullanılmıştır. Bu farklılığa ilişkin kaynağın belirlenmesi amacıyla Bonferonni düzeltmesi uygulanmış çoklu karşılaştırmalar testinden yararlanılmıştır.
Bulgular: Araştırma kapsamında geliştirilen Küçük ‘t’ Travma Yaşantılarını Belirleme Ölçeği’nin geçerlik ve güvenilirlik analizleri sonrasında ölçeğin Aile İlişkilerinden Kaynaklı Küçük ‘t’ Travmalar, Sosyal İlişkilerden Kaynaklı Küçük ‘t’ Travmalar ve Karşılanmayan Fizyolojik Kökenli Gereksinimlerden Kaynaklı Küçük ‘t’ Travmalar faktörleri olan üç faktörlü yapısı beşli likert tipine göre tasarlanmıştır ve toplam 45 maddeden oluşmaktadır. Küçük ‘t’ Travma Etkilerini Belirleme Ölçeği’nin geçerlik ve güvenilirlik analizleri sonrasında Kendilik ve Gelecek Algısına Yönelik Olumsuz Etkiler, Duygu, Düşünce Ve Davranış Alanlarına Yönelik Olumsuz Etkiler ve Beden Duyumuna Yönelik Olumsuz Etkiler faktörleri olan üç faktörlü yapısı beşli likert tipine göre tasarlanmıştır ve toplam 41 maddeden oluşmaktadır. Psikolojik ihtiyaçların küçük ‘t’ travma yaşantılarını yordayıp yordamadığına ilişkin yapılan basit ve çoklu doğrusal regresyon analizinin sonucunda, psikolojik ihtiyaçlar ile küçük ‘t’ travma yaşantıları arasında anlamlı bir ilişki gözlenmiş, psikolojik ihtiyaçların küçük ‘t’ travma yaşantılarının anlamlı bir yordayıcısı olduğu görülmüştür. Deneysel araştırmadan ulaşılan bulgulara göre; toplam puanları açısından psikolojik ihtiyaçlar ve alt boyutlarında, psikolojik sağlamlıkta, psikolojik iyi oluşta ve küçük ‘t’ travma etkisi ve iki alt boyutunda müdahale x zaman etkisinin anlamlı olduğu görülmüş; sadece küçük ‘t’ travma etkisinin bedensel duyuma yönelik olumsuz etkiler alt boyutunda anlamlı olmadığı görülmüştür. Elde edilen bu bulgu, farklı deneysel koşullarda yer almalarının ön test, son test ve izleme testi puanlarını farklı düzeyde etkilediğini göstermektedir.
Sonuç ve Öneriler: EMDR odaklı çevrimiçi grupla psikolojik danışmanın psikolojik ihtiyaçlar ve alt boyutlarında, psikolojik sağlamlıkta, psikolojik iyi oluşta ve olumsuz beden duyumu boyutu hariç küçük ‘t’ travma etkilerinde etkili olduğu ve iki
3
aylık izleme sonunda kalıcılığını koruduğu ortaya konmuştur. Plesabo grubu müdahalesinin herhangi bir uygulama almayan kontrol grubuna göre psikolojik ihtiyaçlar ve alt boyutlarında, psikolojik sağlamlıkta, psikolojik iyi oluşta ve küçük ‘t’ travma etkisinde etkili olduğu ancak; EMDR odaklı çevrimiçi grupla psikolojik danışmanın plesabo grubu müdahalesine göre etkisinin daha fazla olduğu görülmüştür. Araştırma kapsamında yapılan regresyon analizi sonucunda psikolojik ihtiyaçların küçük ‘t’ travma yaşantılarını yordadığı anlaşılmış ve küçük ‘t’ travma yaşantılarını ve küçük ‘t’ travma etkilerini ölçebilmek amacıyla iki ölçek geliştirilmiştir. Elde edilen bulgular çerçevesinde araştırmacılara ve uygulayıcılara yönelik önerilerde bulunulmuştur
The main purpose of this study is to develop an EMDR-based online group counseling program for university students whose unfulfilled psychological needs and to examine the effectiveness of this program on need satisfaction, psychological resilience, psychological well-being and small ‘t’ trauma. With the argument that unfulfilled psychological needs may cause small 't' trauma, one of the aims of the research is to develop two valid and reliable measurement tools to determine small 't' trauma experiences and small 't' trauma effects. Another aim is to examine the meaningful prediction of small 't' trauma experiences of autonomy, competence and relationship needs, which are sub-dimensions of psychological needs.
Method: The research has been done by quantitative research method. In this research, firstly, the small 't' Trauma Experiences Scale and the Small 't' Trauma Effects Determination Scale were developed. The item pool of both the Small 't' Life Determination Scale and the Small 't' Effects Determination Scale was applied to the study group of 549 people over the age of eighteen for exploratory factor analysis. For the confirmatory factor analysis, data were collected by applying relevant scales to study groups of 307 people for the small 't' trauma experiences scale and 317 people for the small 't' trauma effects scale. 89 people included in this data set were reached again two weeks later and the test was retested. The scales in the scale battery used to test criterion-dependent validity are "Childhood Trauma Scale (CTQ)" and "Post-Traumatic Stress Disorder Short Scale (PTSD-CS)". After the scale development process was completed, "Simple and Multiple Regression Analysis" was used in order to determine the predictive level of psychological needs on small 't' trauma experiences, based on the data of 806 people collected for experimental research. Experimental research conducted with the
5
same data set is a experimental research based on a 4x3 (four groups; two experiments, two control groups; three measurements; pretest, posttest, follow-up test) model. Random assignments were made to the research groups (experiment n = 8, control n = 7) by drawing lots from the sample pool created according to the scale scores. While psychological counseling with a thirteen-session EMDR-focused group was applied to the created experimental groups, interventions were made for thirteen-session 'conscious technology use' to the placebo control group. Repeated measure ANOVA analysis technique was used for mixed measurements in order to determine whether there is a significant difference between the measurements and the groups in the analysis of the data obtained from the pre-test, post-test and follow-up test measurements. In order to determine the source of this difference, Bonferroni correction applied multiple comparisons test was used.
Results: After the validity and reliability analysis of the Small 't' Trauma Experiences Scale, which was developed within the scope of the study, the three factors of Small 't' Traumas Caused by Family Relationships, Small 't' Traumas Due to Social Relationships and Small 't' Traumas Due to Unfulfilled Physiological Needs Its factorial structure is designed according to the five-point Likert type and consists of 45 items in total. After the validity and reliability analyzes of the Small 't' Trauma Effects Determination Scale, its three-factor structure, which is the factors of Negative Effects on Self and Future Perception, Negative Effects on Emotion, Thought and Behavior Areas, and Negative Effects on Body Sense, was designed according to the five-point Likert type and the total It consists of 41 items. As a result of the simple and multiple linear regression analysis conducted on whether psychological needs predict small 't' trauma experiences, a significant relationship was observed between psychological needs and small 't' trauma experiences, and psychological needs were found to be a significant predictor of small 't' trauma experiences. According to the findings obtained from the research; In terms of total scores, psychological needs and sub-dimensions, psychological resilience, psychological well-being, small ‘t’ trauma and two sub-dimensions, intervention x time effects were found to be significant; but it was not significant in the negative effects on body sense sub-dimension of small 't' trauma. This finding shows that taking part in different experimental conditions affects the pre-test, post-test and follow-up test scores at different levels. but it was not significant in the negative effects on body sense sub-dimension of small 't' trauma.
6
Conclusion and Suggestions: It was revealed that psychological counseling with an EMDR focused online group was effective in psychological needs and sub-dimensions, psychological resilience, psychological well-being and all of small ‘t’ traumatic effects expect negative effects on body sense sub-dimension, and maintained its permanence after two months of follow-up. It was found that the intervention in the placebo group was effective in psychological needs and sub-dimensions, psychological resilience, psychological well-being and small ‘t’ trauma effects compared to the control group who did not receive any application, but; It was observed that the psychological counseling with the EMDR focused online group had a greater effect than the placebo group intervention. As a result of the regression analysis conducted within the scope of the research, it was understood that psychological needs predict small 't' trauma experiences and two scales were developed to measure small 't' trauma experiences and small 't' trauma effects. Within the framework of the findings, suggestions were made to researchers and practitioners
