Amaç: Bilginin ve teknolojinin her geçen gün kendini yenilediği ve günümüz
sınırlarını zorladığı küreselleşen dünyamızda, problem çözme becerisinin gelişmesini
sağlayacak eğitim sistemlerine de ihtiyaç duyulmaktadır. Bilgiye nasıl ulaşabileceğini
bilen, problem çözme becerileri gelişmiş çocukları ve gençleri erken keşfetmek
gerekmektedir. Bilimsel okuryazarlık aynı zamanda bireylerin problem çözme
becerilerini geliştirmeleri için gereklidir. Problem çözme, öğrencilerde etkili bir
öğrenme ve bireysel yeteneklerini geliştirmesinin bir yoludur. Çocuklar problem çözme
sayesinde yeteneklerini keşfeder ve geliştirirler.Bu bağlamda ortaokul dönemindeki
çocuklarda bilimsel okuryazarlık düzeyleri ile problem çözme becerilerinin belirlenmesi
çok önemlidir. Bu çalışmada, sekizinci sınıf öğrencilerinin bilimsel okuryazarlık ve
sorun çözme becerileri düzeylerinin tespit edilmesi ve aralarındaki ilişkinin ortaya
konulması amaçlanmıştır. Ayrıca öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri ile
problem çözme becerilerinin öğrencilerin kişisel özellikleri bakımından anlamlı bir
farklılaşma olup olmadığı araştırılmıştır.
Yöntem: Araştırmada, öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerini ölçmek
üzere Keskin (2008) tarafından geliştirilen “Bilimsel Okuryazarlık Ölçeği” ile
öğrencilerin problem çözme becerilerini ölçmek için Serin, Serin ve Saygılı (2010)
tarafından geliştirilen “Çocuklar için Problem Çözme Envanteri” kullanılmıştır. Ayrıca
kişisel özelliklerin belirlenmesi amacıyla “kişisel bilgi formu” uygulanmıştır.
Araştırmanın örneklemini; Eskişehir il merkezindeki Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı
2013-2014 eğitim-öğretim öğrenim gören sekizinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır.
Araştırma ilişkisel tarama modelinden yararlanılarak gerçekleştirilen betimsel nitelikte
bir çalışmadır.Çalışmada çoklu analiz yöntemleri kullanılmıştır.Verilerin analizinde,
öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri ile problem çözme becerilerinin tespiti için
aritmetik ortalama, standart sapma değerleri hesaplanmış; gruplar arası farklılıkları
belirlemek amacıyla normal dağılım testi yapılmış ve sonuçlar doğrultusunda t-Testi,
varyans ve post hoc analizi kullanılmıştır.Ayrıca bilimsel okuryazarlık düzeyleri ile
problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin tespiti için de korelâsyon analizi
yapılmıştır.
iii
Bulgular: Araştırma bulgularına göre; öğrencilerin problem çözme düzeyleri;
anne öğrenim durumu ve cinsiyet değişkenine göre gruplar arasında anlamlı farklılık
saptanmıştır ancak, baba öğrenim durumu, aile aylık gelir düzeyi, dergi takip etme
durumu ve okul türüne göre anlamlı farklılık görülmemiştir. Öğrencilerin bilimsel
okuryazarlık düzeyleri; okul türü, anne-baba öğrenim durumu, aylık gelir düzeyi,
cinsiyet değişkenine göre gruplar arasında anlamlı farklılık saptanmıştır ancak, dergi
takip durumuna göre anlamlı farklılık görülmemiştir. Ayrıca, öğrencilerin bilimsel
okuryazarlık düzeyleri ile problem çözme becerileri arasında pozitif doğrusal bir ilişki
olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç ve Tartışma: Araştırma sonuçlarına göre; öğrencilerin bilimsel
okuryazarlık düzeyleri ve problem çözme becerilerinin ”orta düzeyde” olduğu tespit
edilmiştir. Öğrencilerin problem çözme düzeyleri, okul türüne göre anlamlı düzeyde
farklılaşmadığı, anne-baba öğrenim durumuna göre ise, annesi üniversite mezunu olan
öğrenciler lehine anlamlı düzeyde farklılaştığı baba öğrenim durumuna göre anlamlı
düzeyde farklılaşmadığı; ailelerin aylık gelir düzeyine göre ise, anlamlı farklılaşmadığı ;
cinsiyet değişkenine göre ise, kız öğrencilerin lehine anlamlı düzeyde farklılaştığı; dergi
takip etme durumuna göre ise, anlamlı düzeyde farklılaşmadığı belirlenmiştir.
Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyi, okul türüne göre özel okulda öğrenim gören
öğrenciler lehine anlamlı düzeyde farklılaştığı, anne-baba öğrenim durumuna göre ise,
anne-babası üniversite mezunu olan öğrenciler lehine anlamlı düzeyde farklılaştığı,
ailelerin aylık gelir düzeyine göre ise, ailelerin aylık geliri yüksek olan öğrenciler lehine
anlamlı düzeyde farklılaştığı, cinsiyet değişkenine göre ise, kız öğrencilerin lehine
anlamlı düzeyde farklılaştığı, dergi takip etme durumuna göre ise, anlamlı düzeyde
farklılaşmadığı belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda,
öğrencilerin problem çözme becerilerinde farklılığa yol açan faktörler doğrultusunda,
problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesine ve yeni yapılacak araştırmalara ilişkin
öneriler geliştirilmiştir.
Aim: In our globalized world which technological advancement renews itself
rapidly and pushes the limits, it is a need to develop a system of education for
enhancing problem solving skills of students. It is required as much as earlier to tease
out gifted children and youth who know how to reach the information and have problem
solving skills. Scientific literacy is also required to improve one’s problem solving
ability. Problem solving is a way for students to develop effective learning and
individual talent. Owing to their problem solving skills, children can discover their own
talent and thus foster. In this regard, determining the scientific literacy levels and
problem solving skills of students at secondary school is crucial. In this study, it is
aimed to determine the degrees of the scientific literacy levels and problem solving
skills for 8th grade students and to reveal the relationship between them. It is also
investigated if scientific literacy levels and problem solving skills both play any role in
determining students’ individual talents.
Method: In this study, in order to ases the scientific literacy levels and problem
solving skills of students, “Scientific Literacy Scale”developed by Hande Keskin (2008)
and “Problem Solving Inventory for Children” developed by Serin, Serin and Saygılı
(2010)are used.In addition, personal information form was performed to specify the
traits of students. Sampling consists of 8th grade students who were studying in
Eskişehir in 2013- 2014 education season under Eskişehir provincial directorate for
national education. This search is a descriptive study which is realized by using of
relational screening model.Multiple analysis methods are apllied.Arithmetic mean,
standard deviation values were calculated with the aim of determination the relationship
between student’s scientific literacy levels and problem solving skills, and then t-Test
and analysis of variance were used to evaluation of the differences between groups
based on previous results. In addition, correlation analysis was applied to evaluate the
relationship between scientific literacy levels and problem solving skills.
v
Result: According to research results, problem solving skills of students vary
fairly by student gender and mother educational background while father educational
background, monthly income,scientific journal reading and type of educational
institution they attend (publicschool, privateschool) have no distinct effect.Eventhough
scientific literacy skills vary fairly by the type of educational institution, mother-father
educational background, monthly in come and gender, there was no clear evidence for
ethe influence of scientific journal reading on scientific literacy skills. Moreover, linear
relationship was observed in between scientific literacy levels and problem solving
skills.
Conclusion and discussion: According to the research, scientific literacy levels
and problem solving skills of the students were found to be on ‘intermediate’ level. It
can be conferred from the study that students’ problem solving skills weren’t directly
effected by thetype of school. Students who had mother with postgraduate educational
background showed slight positive difference. Considering father educational
background and monthly income no substansive differences monitored.Regarding
gender, it seemed quite advantageous for school girls over boys.The level of scientific
literacy of the students is determined that students differ significantly in favor which are
by school type studying in private schools. According to the parents' education level, the
parents who are university graduates, according to the families' monthly income,
families with higher income students differed significantly in favor, and according to
gender, it differs significantly in favor of female students and according to the scientific
magazine reading. Based on the results obtained from the research, in accordance with
the factors that lead todifferences in students' problem-solving skills, development of
problem solving skills and proposals for new research to be done have been developed.
