İş güvenliği, duygusal tükenmişlik ve işe gömülmüşlük ilişkisi : algılanan örgütsel desteğin düzenleyici rolü

Abstract

Gün geçtikçe büyüyen turizm sektörü, emek-yoğun özelliği nedeniyle istihdam dostu bir sektördür. Bu nedenle ülke istihdamı içerisinde önemli bir yere sahiptir. Ancak otel çalışanları; ulusal işsizlik oranları, ekonomik dalgalanmalar, örgütsel nedenler ve sektörün kendine has özellikleri sonucunda iş güvencesizliği yaşamaktadırlar. Otel çalışanlarının deneyimledikleri bu iş güvencesizliği hem çalışanlar hem de işletmeler üzerinde olumsuz etkilere neden olmaktadır. Söz konusu olumsuzlukların belirlenmesi ve çözümüne katkı sağlamak için bu araştırmada nitel iş güvencesizliği, çalışanın işe gömülmüşlüğünü nasıl etkiler? sorusuna cevap aranmaktadır. Bu araştırma sorusu kapsamında beş temel amaç belirlenmiştir. Bu amaçlar; (1) nitel iş güvencesizliği, duygusal tükenmişlik, işe gömülmüşlük ve algılanan örgütsel destek değişkenleri arasındaki ilişkileri incelemek, (2) duygusal tükenmişliğin, nitel iş güvencesizliğinin işe gömülmüşlüğe etkisinde aracılık rolünün olup olmadığını ortaya koymak, (3) nitel iş güvencesizliğinin, duygusal tükenmişliğe etkisinde algılanan örgütsel desteğin düzenleyici rolünü tespit etmek, (4) nitel iş güvencesizliğinin, işe gömülmüşlüğe etkisinde algılanan örgütsel desteğin düzenleyici rolünü belirlemek, (5) duygusal tükenmişliğin, işe gömülmüşlüğe etkisinde algılanan örgütsel desteğin düzenleyici rolünü incelemektir. Araştırma amaçları doğrultusunda kuramsal model geliştirilmiş ve yapısal eşitlik modellemesi (YEM) ile test edilmiştir. Araştırma amacına uygun veriler sunacak olması ve önemli turizm destinasyonları vii içerisinde yer alması gerekçesiyle İstanbul uygulama alanı olarak seçilmiştir. Uygulama aşamasında dört ve beş yıldızlı otel çalışanlarından toplam 492 anket elde edilmiştir. Analiz bulguları; nitel iş güvencesizliğinin, duygusal tükenmişliği olumlu fakat işe gömülmüşlüğü olumsuz yönde etkilediğini göstermektedir. Diğer taraftan duygusal tükenmişlik, işe gömülmüşlüğü olumsuz yönde etkilemektedir. Bunlara ek olarak duygusal tükenmişlik, nitel iş güvencesizliğinin, işe gömülmüşlüğe etkisinde kısmi aracılık rolü üstlenmektedir. Son olarak algılanan örgütsel destek, nitel iş güvencesizliği ile duygusal tükenmişlik ilişkisinde düzenleyici rol üstlenmekteyken nitel iş güvencesizliği ile işe gömülmüşlük ve duygusal tükenmişlik ile işe gömülmüşlük ilişkilerinde anlamlı bir moderatör etkisine sahip değildir. Sonuç olarak bu araştırma, iş güvencesizliği literatürünü genişletmekte, uygulayıcılara ve yapılacak araştırmalara kayda değer birtakım öneriler sunmaktadır

The growing tourism sector is an employment-friendly sector due to its labour-intensive characteristics. Therefore, it has an important place in the counties' employment. However, hotel employees are experiencing job insecurity as a result of national unemployment rates, economic fluctuations, organizational reasons and the specific characteristics of the sector. This job insecurity experienced by hotel employees has negative effects on both employees and businesses where they are employed. In order to contribute to the determination and resolution of this negativity, the answer to the research question “how does qualitative job insecurity affect the employee's job embeddedness?” is sought in this study. Within the scope of this research question, five main objectives have been identified. These objectives are; (1) to examine the relationship among the variables such as qualitative job insecurity, emotional exhaustion, perceived job embeddedness and perceived organisational support (2) to reveal if emotional exhaustion has a mediating role in the effect of qualitative job insecurity on job embeddedness, (3) to find out the moderating role of perceived organisational support in the effect of qualitative job insecurity on the emotional exhaustion, (4) to find out the moderating role of perceived organisational support in the effect of qualitative job insecurity on job embeddedness, (5) to examine the moderating role of perceived organisational support in the effect of emotional exhaustion on job embeddedness. In line with the research purposes, the theoretical model was developed and tested with Structural Equality Modelling (SEM). Istanbul ix was selected as a field of the study because it would present the data suitable for the research purposes and it is one of the important tourism destinations. During the application phase, a total of 492 surveys were collected from the employees of four and five-star hotels. The findings of the analysis revealed that qualitative job insecurity positively affects emotional exhaustion but negatively affects job embeddedness. Emotional exhaustion, on the other hand, negatively affects job embeddedness. Besides, emotional exhaustion plays a partial mediating role in the effect of qualitative job insecurity on job embeddedness. Finally, perceived organizational support plays a moderating role in the relationship of qualitative job insecurity-emotional exhaustion but does not have a significant moderating effect in the relationship of qualitative job insecurity-embeddedness and emotional exhaustion-job embeddedness. As a result, this research has contributed to expanding the relevant literature on job insecurity and provides several noteworthy recommendations to future practitioners and research to be conducted