Alzheimer hastalığı temel olarak kolinesteraz metabolizmasındaki değişim ve
dejenerasyon ile ilişkilidir. Alzheimer hastalığının semptomatik tedavisinde kullanılan
acetylcholiesterase inhibitörlerinin, serbest radikal toksisitesinden hücreleri koruduğuna ve
antioksidan üretimini arttırdığına dair kanıtlar bulunmaktadır.
Bu tez çalışmasında 3 ay süresince, donepezil ve rivastigmin tedavisi alan Alzheimer
hastalarında kolinesteraz inhibisyonu ile oksidatif stres değişiminin incelenmesi
hedeflenmiştir.
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Polikliniği’nde Alzheimer
hastalığı tanısı konulan 13 hastaya (8 kadın, 5 erkek), rivastigmin, geri kalan 13 hastaya (8
erkek, 5 kadın) ise donepezil tedavisi başlandı. Kontol grubu ise 17 sağlıklı kişiden (9 erkek,
8 kadın) oluşturuldu.
Kontrol grubu ile tedavi öncesi ve sonrasında hasta grubundan elde edilen örneklerde;
asetilkolinesteraz, bütirilkolinesteraz, süperoksit dismutaz, katalaz, glutatyon peroksidaz
aktivitesi ve malondialdehit düzeyleri ölçüldü. Mini mental durum incelemesi yapıldı,
kognitif demans evrelendirilmesi ve günlük yaşam becerileri saptandı.
Çalışmamızda rivastigmin ve donepezil tedavisinin Alzheimer tanı gruplarında artmış
olarak saptadığımız malondialdehit düzeylerini anlamlı düzeyde azalttığı saptanmıştır.
Rivastigmin ve donepezil tedavisi, Alzheimer hastalarında azalmış olduğunu saptadığımız
eritrosit süperoksit dismutaz ve katalaz aktivitesini anlamlı düzeyde arttırmıştır. Rivastigmin
tedavisinin plazma bütirilkolinesteraz aktivitesini donepezil tedavisinin ise eritrosit
asetilkolinesteraz aktivitesini anlamlı düzeyde azalttığı saptanmıştır. Rivastigmin tedavisi
uygulanan hastaların günlük yaşam becerileri olumlu etkilenmiştir.
Çalışmamızdan elde ettiğimiz sonuçlar; rivastigmin ve donepezil tedavisinin
Alzheimer hastalığının semptomatik tedavisinde asetilkolin düzeylerini arttırarak kolinerjik
iletinin düzenlenmesine yardımcı olabileceğini ve aynı zamanda oksidatif stres üzerindeki
olumlu etkileri ile tedavinin etkinliğinin arttırılmasında rol oynayabileceğini göstermektedir.
Alzheimer’s disease is related with alterations and degeneration in the metabolism of
cholinesterase. Acetylcholinesterase inhibitors are used in symptomatic theraphy of the
disease. There are evidence that acetylcholinesterase inhibitors used in the the symptomatic
theraphy of Alzheimer’s disease protect cells from free oxidative damage and increase
production of antioxidants.
The aim of this study is to investigate cholinesterase inhibition and the changes at
oxidative stress in three mounths donepezil and rivastigmine administered Alzheimer’s
disease patients.
Rivastigmine is administered to 13 patients (8 female, 5 male) and donopezil to 13
patients (8 male, 5 female) whom are diagnosed as Alzheimer’s disease at department of
neurology, Medical Faculty of Eskişehir Osmangazi. Control group consist of 17 healthy
voluenters (9 male, 8 female).
Acetylcholinesterase, butrylcholinesterase, superoxide dismutase, catalase, glutathione
peroxidase activities and malondialdehyde levels were measured in blood samples obtained
from patients with Alzheimer’s disease before and after treatment and healthy volunteers.
Mini mental state examination, cognitive dementia rating and activity of daily living was
determined .
Rivastigmine and donepezil treatment has decreased malondialdehyde levels;
increased superoxide dismutase and catalase activities significantly in Alzheimer’s disease
patients. Rivastigmine treatment has decreased plasma butrylcholinesterase and donepezil
treatment has decreased erythrocyte acetylcholinesterase activities significantly. Rivastigmine
treatment has shown beneficial effects on activity of daily living.
Data obtained from our study show that for symptomatic therapy of Alzheimer’s
disease, donepezil and rivastigmine treatment may help regulation of cholinergic transmission
by elevating acethylcholine levels and also may increase the efficacy of therapy due to their
beneficial effects on oxidative stress.
