Reşat Şemsettin Sirer'in hayatı ve Türk millî eğitimine katkıları

Abstract

Reşat Şemsettin Sirer, Cumhuriyet döneminin 22. Millî Eğitim Bakanıdır. Recep Peker’in Başbakanlığındaki çok partili siyasi hayata geçişten sonraki ilk hükümette görev alması ile tarihe geçmiştir. Reşat Şemsettin Sirer’in öğretmen kökenli olması ve Bakanlık tarafından Almanya ve Fransa’ya eğitim sistemlerini incelemek üzere gönderilmesi üzerine, edindiği tecrübelerden yararlanmak amacıyla Millî Eğitim Bakanlığına getirilmiştir. Reşat Şemsettin Sirer’in bakanlık görevi 5 Ağustos 1946’dan 8 Haziran 1948 tarihine kadar sürmüştür. Onun başkanlığında yapılan III. Millî Eğitim Şurasında alınan kararlar, Okul-Aile Birliklerinin oluşturulması ve ders planlarının düzenlenmesi için Bakanlıkta komisyon kurması yaptığı çalışmalardandır. Cumhuriyet döneminin en uzun süren programı olan 1948 İlkokul programının onun zamanında hazırlanması; bütçe kaynağının il özel idare bütçesinden genel bütçeye aktarılarak ilkokul öğretmenlerinin maaşlarının ödenmesinin sağlanması; Köy Enstitülerinin eleştirilen sorunlarına çözümler üretmesi ve Ortaokulları yaygınlaştırma düşüncesine yönelik Eğitim Enstitüleri’nin açılması onun eğitime katkıları arasında sayılmaktadır. Ayrıca Sirer, 10.09.1947- 10.06.1948 tarihleri arasında Çalışma Bakanlığı da yapmıştır. Sirer’in Çalışma Bakanlığı yaptığı dönemde üzerinde çalıştığı başlıca konular; İhtiyarlık Sigortası, İş Kazaları, Meslek Hastalıkları ve Analık Sigortası Kanunu’nda değişiklik ve İş Mahkemeleridir. İhtiyarlık ve Hastalık Sigortası ile İş Mahkemeleri Yasası, Sirer döneminde kabul edilmiştir. “Reşat Şemsettin Sirer’in Hayatı ve Türk Millî Eğitimine Katkıları” adlı tez çalışması dört bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde Reşat Şemsettin Sirer’in hayatına yer verilmiştir. İkinci bölümde Reşat Şemsettin Sirer’in Millî Eğitim Bakanlığı döneminde en fazla tartışma konusu olan Köy Enstitülerinin yapısı ve Köy Enstitüleri üzerinde yapılan düzenlemeler ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, O’nun döneminde toplanan III. Millî Eğitim Şurası ve kararları incelenmiştir. Dördüncü bölümde ise Reşat Şemsettin Sirer döneminde eğitim kurumlarının durumu ve kültürel alanda yapılan çalışmalar incelenmiştir.

Resat Semsettin Sirer was the 22th Minister of National Education in the Republic of Turkey. He had a position in history with taking part of the first government under the leadership of the Prime minister Recep Peker after transition to the multi-party political life. Resat Semsettin Sirer, who was a teacher and had been sent to abroad to examine the educational systems of France and Germany, was appointed as the minister of the Turkish National Education in order to take advantage of his experience. Resat Semsettin Sirer’s duty as a minister lasted from 5 August 1946 to 8 June 1948. The studies he made were the decisions which were taken under his leadership at the III. National Education Council, forming of school parent associations and establishing a commission at the ministry for the regulation of course plans. Preparing the 1948 Primary school program in his time which is the longest running program of republican era, providing to pay the salaries of the primary school teachers by changing the budget from Special Provincial Administration budget to central budget, finding solutions to the problems of Village Institutes, opening Training Institutes to realize the idea of expanding secondary schools are considered as his additives to education. In addition, Sirer made the task of Ministry of Labour. The main subjects which the Sirer concentrated on during his ministry were old age insurance,industrial injury, modification to industrial disease and maternity insurance law and Labour Courts. Old age and sickness insurance, Labour Courts Law were all adopted during the time of Sirer. The thesis titled as “Resat Semsettin Sirer's life and his contributions to the Turkish National Education " consists of four parts. In the first section Resat Semsettin Sirer’s life was examined. In the second section, structure of the village institutes and arrangements which were the most debatable issue during Resat Semsettin Sirer's ministry of national education were discussed. In the third section, III. National Education Council which was hold during his time and decisions taken there were analyzed. In the fourth section, the status of educational institutions and cultural activities during the time of Resat Semsettin Sirer were examined.