Bu çalışmada, ülkemizde ve yakın çevremizde oldukça büyük rezervlerde
bulunan bazaltın albite alternatif olarak yer karosu bünyesinde kullanımı araştırılmıştır.
Bu amaçla bazalt, yer karosu bünyesine %0-30 arasında %5’lik artışlar halinde albite
alternatif olarak ilave edilmiş ve %30 albit içeren standart bünyeyle karşılaştırmalı
olarak öncelikle standart fiziksel testlere daha sonra x ışını difraksiyonu cihazı ve
elektron mikroskobu kullanılarak mikro yapısal analizlere tabii tutulmuştur.
Fiziksel testler sonucunda artan bazalt oranına bağlı olarak deneme bünyelerde
standart bünyeye göre pişme küçülmelerinin arttığı, su emme değerlerinin azaldığı ve
pişme mukavemet değerlerinin önemli oranda arttığı görülmüştür. Bu değişiklikler
bazalt içeren bünyenin toplam alkali içeriğinin fazlalığı ve buna bağlı olarak standart
bünyeye göre daha iyi sinterleşme özellikleri göstermesi ile açıklanmıştır. Renk
değerleri ölçümleri sonucunda bazalt içeren bünyelerde artan bazalt oranına bağlı olarak
rengin önce griye daha sonra kahverengiye döndüğü görülmüştür. Bazalt içeren
bünyelerin renginin kapatılması için bir adet engop ve sır uygulaması yapılmış ve renk
uyumluluğu açısından standard reçeteye yakın bir renk elde edilmiştir.
Pişmiş numunelerin x ışını difraksiyonu (XRD) ve elektron mikroskobuyla
yapılan mikro yapı analizleri sonucunda, standart reçeteye göre önemli bir faz ve mikro
yapı değişiminin olmadığı gözlemlenmiştir.
Yukarıdaki sonuçlar ışığında ülkemizde ve yöremizde oldukça yüksek
rezervlerde bulunan bazaltın seramik bünyelerde alternatif bir alkali kaynağı olarak
kullanılabileceği ortaya çıkmıştır.
In this study, the possible use of basalt as an alternative raw material in a floor
tile body was investigated. For this purpose basalt was added to floor tile body 0-30%
with a 5% increments substituting albite. Trial bodies were subjected to first standard
physical tests than micro structure analysis using x-ray diffraction and scanning electron
microscopy comparatively with a standard body containing 30% albite.
As a result of physical tests, it was found that total firing shrinkage values were
increased while water absorption values were decreased in addition firing strength
values were increased substantially with an increasing amount of basalt addition. These
changes in physical tests were attributed to the higher total alkali content of the trial
bodies as a result showing better sintering behavior than the standard body formulation.
Chromatic values of the trial bodies were measured as well and it was found that L*-
values (lightness) decreased with an increasing amount of basalt colors varying from
gray to brown with an increasing amount of basalt. Frit and engop was applied to
change the original color of fired trial bodies and chromatic values close to the standard
body was obtained.
Comparative micro structural evolution of the trial bodies and standard body
using x-ray diffraction and scanning electron microscopy showed that there were not
significant differences between micro structures of trial bodies and standard body.
As a result of physical tests and micro structural analysis, it was found that
basalt could be used in a floor tile body formulation as a raw material substituting
albite.
