M. N-terminal probrain natriüretik peptit düzeylerinin konjestif kalp yetersizliği ve akciğer kaynaklı solunum sıkıntısı olan infant ve çocukların tanı ve izlemindeki önemi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Tezi, Eskişehir, 2007. Solunum sıkıntısı (dispne) hem kalp yetersizliğinin hem de akciğer hastalıklarının bir bulgusudur. Tedavisi birbirinden farklı olan bu iki durumun ayırımının hızla yapılması çok önemlidir. Kardiyak bir hormon olan N-terminal pro-brain natriüretik peptitin (NT-proBNP) erişkinlerde dispnenin kardiyak nedenlerinin akciğerle ilgili nedenlerinden ayırımında kullanılması ile ilgili çok sayıda çalışma olmasına rağmen, çocuklarda yapılmış çalışmalar son derece azdır. Bu çalışmanın amacı; solunum sıkıntısı ile başvuran çocuklarda NT-proBNP’nin kalp yetersizliği ile akciğer kaynaklı solunum sıkıntısının ayırımında, kalp yetersizliği olan hastalarda tedaviye yanıtın değerlendirilmesinde ve akciğer hastalıklarının kalp yetersizliği ile komplike olup olmadığının belirlenmesinde kullanılıp kullanılamayacağını araştırmaktır. Kasım 2005-Mayıs 2007 tarihleri arasında Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Acil Servisine solunum sıkıntısı ile başvuran, yaşları 1 ay-17.5 yıl arasında değişen toplam 76 hasta çalışmaya alındı. Hastaların 41’inde konjestif kalp yetersizliği, 35’inde ise akciğer hastalıklarına bağlı solunum sıkıntısı bulguları vardı. Konjestif kalp yetersizliği olan hastaların 25’inde kalp yetersizliği kalp hastalığına, 16 hastada ise akciğer hastalığına bağlı gelişmişti. Kontrol grubu olarak kalp ve akciğer hastalığı olmayan 32 olgu alındı. NT-proBNP düzeyi çalışılmak üzere venöz kan örneği alındı. Çalışma grubundaki tüm hastalara başvuru anında Ross skorlaması yapıldı ve ilk 24 saat içinde ekokardiografik inceleme ile sol ventrikül sistolik fonksiyonları değerlendirildi. Başvuru anında alınan serum NT-proBNP düzeyi kalp yetersizliği olan hastalarda akciğer hastalığı olan hastalardan ve kontrol grubundan yüksek idi (p<0.05) (ortanca değerleri 7 321 pg/ml, 241 pg/ml ve 87.71 pg/ml). NT-proBNP değeri, kalp yetersizliği kardiyak nedene bağlı olan hastalarda, akciğer hastalıklarına bağlı olan hastalardan yüksek idi, ancak iki grup arasında istatistiksel olarak farklılık yoktu (p>0.05). Akciğer hastalığı sırasında kalp yetersizliği gelişen hastaların NT-proBNP değerleri kalp yetersizliği olmaksızın akciğer hastalığı olan olgulardan belirgin olarak yüksek idi (p<0.05) (median değerleri 2 728 pg/ml ve 241 pg/ml). Kalp yetersizliğine bağlı eksitus olan altı hastanın NT-proBNP değeri kalp yetersizliği olup yaşayan hastalardan yüksek idi (p<0.05). Kalp yetersizliği düzeldikten sonra alınan NT-proBNP değeri, başvuru anında alınan değerden belirgin olarak düşük idi (p<0.001). Kalp yetersizliğine bağlı dispnenin akciğer nedenli dispneden ayırımında NT-proBNP için cutoff değeri 726.8 pg/ml alındığında duyarlılığı %100, özgüllüğü %94.3 olarak bulunmuştur. Kalp yetersizliği olan hastalarda NT-proBNP değeri ile sol ventrikül sistolik fonksiyonları ve Ross skoru arasında korelasyon saptanmadı (p>0.05). Çalışmamızda NT-proBNP’nin çocuklarda kalp yetersizliğine bağlı dispnenin akciğer nedenli dispneden ayırımında, kalp yetersizliğinde tedaviye cevabın değerlendirilmesinde, kalp yetersizliği ile komplike olmuş akciğer hastalarının belirlenmesinde ve kalp yetersizliğinde prognozun tahmininde güvenle kullanılabileceği sonucuna varıldı.
M. The value of serum NT-proBNP levels in the differential diagnosis and follow-up of congestive heart failure and respiratory distress due to pulmonary etiologies in infants and children. Eskisehir Osmangazi University Faculty of Medicine, Speciality Thesis in Department of Pediatrics, Eskisehir, 2007. Respiratory distress (or dyspnea) is a symptom of both pulmonary disease and heart failure. Because the treatment of the two conditions are different, early differential diagnosis is very important. Although there are a lot of articles investigating whether NT-proBNP could be used as a marker for differentiating cardiac or pulmoner etiologies of dyspnea in adults, the studies including children are scattered. The aim of this study is to determine whether NT-proBNP can differentiate cardiac or pulmonary etiologies of dyspnea and if NT-proBNP can be used for evaluating the effect of treatment in children with heart failure and for detecting severe pulmonary diseases which are complicated with heart failure. Seventy-six children between 1 month-17.5 years old with dyspnea who admitted to Pediatric Emergency Department of Medical Faculty Eskisehir Osmangazi University from November 2005 to May 2007 were enrolled for this study. Fourty one patients had heart failure and 35 patients had dyspnea due to pulmonary disease. Twenty-five patients had heart failure due to heart disease and 16 patients had heart failure caused by pulmonary disease. Thirty-two children who had neither lung nor heart disease were included as a control group. Serum samples were collected for NT-proBNP analysis. Ross scoring was made for all children in the study group on admission. Left ventricular systolic functions of the patients were evaluated by echocardiography within the first 24 hours. Serum NT-proBNP levels were significantly higher in children with heart failure than in children with pulmonary disease and control grup (median levels 7 321pg/ml, 241 pg/ml and 87.71 pg/ml, respectively; p<0.05). Serum NT-proBNP levels were higher in heart failure with cardiac reason than heart failure due to pulmonary diseases but this difference was not statistically significant (p>0.05). Serum NT-proBNP levels were higher in children with heart failure due to pulmonary diseases than in children with pulmonary diseases without heart failure (median levels 2 728 pg/ml and 241 pg/ml, respectively; p<0.05). Serum NT-proBNP levels were higher in children who died from heart failure than the others who survive with heart failure (p<0.05). After treatment the serum NT-proBNP levels significantly decreased in comparison with NT-proBNP levels collected on admisson with heart failure (p<0.001). The cutoff level of NT-proBNP for differantiating heart failure from pulmonary disease was 726.8 pg/ml (sensitivity 100% and specificity 94.3%). No correlations between NT-proBNP levels with both left ventricular systolic functions and Ross scores were found. We conclude that serum NT-proBNP levels can differentiate respiratory distress due to heart failure from dyspnea due to primary pulmonary diseases and can be used to monitor the effects of treatment of heart failure. NT-proBNP can also be used for the diagnosis of pulmonary diseases which are complicated with heart failure and for determining the prognosis of the heart failure in children.