Dünya fosil kaynaklarından dogal gazın 65 yıl, petrolün 42 yıl ve kömürün 230 yıl
sonra tükenecegi tahmin edilmektedir. Dünya kömür rezervinin yaklasık yarısını
olusturan 475 milyar ton linyitin, 8,3 milyar tonu Türkiye’de bulunmaktadır. Türkiye
linyit rezervinin % 66’sı ise, 1.000-2.000 kcal/kg’lık düsük ısıl degere sahiptir. Bu
çalısmada, düsük kalite özelliklerine sahip, Seyitömer linyitleri ile ülkemizin kaliteli ve
düsük kükürt içerikli linyitlerinden olan Soma-Eynez linyitleri için, kalitenin
arttırılması amacı ile zenginlestirme tesis tasarımı yapılmıstır.
Öncelikle, kömür ve kömür madenciligi hakkında genel bilgi verilmis, kömür
zenginlestirmenin teknik ve ekonomik gerekçeleri ile termik santral açısından kömürün
zenginlestirilmesinin saglayacagı faydalar incelenmistir. Kömür yıkama yöntemleri ile
kömür yıkama tesislerinin tasarımları kısa bir sekilde degerlendirildikten sonra lavvar
tasarımına konu olan Seyitömer ve Soma linyit kömürlerinin yıkanabilirlik ve pazar
etütleri yapılmıstır. Daha sonra zenginlestirme tesis tasarım kriterleri ile proses ve
ekipman seçimleri gerçeklestirilmistir. Her iki linyit için de, zenginlestirme tesis
tasarımı, ekipman seçimi ve boyutlandırması yapılmıs, akım seması ve tesis kütle
denkligi sunulmustur. Kömür zenginlestirme tesisleri yatırım ve isletme maliyetleri
tahmini de yapılmıstır.
Tek basına tüvenan kömür olarak degerlendirilebilme imkânı olmayan Seyitömer
B-3 linyitleri, tasarlanan zenginlestirme tesisinde yıkandıktan sonra, termik santralin
taleplerine uygun ve santralin verimini artıracak nitelikte zenginlestirilerek, kalorisi
yükseltilmis satılabilir linyit elde edilebilmektedir. Tesis için yapılan maliyet
analizlerinde, bir yıl sona ermeden yatırım maliyet tutarının geri alınabilecegi
görülmektedir. Soma-Eynez linyitleri için yapılan zenginlestirme tesisi ürünleri, iri
kömürde ısınma yakıtı olarak, ince kömürde ise santral ve sanayi yakıtı olarak
kullanılabilme özelliklerini saglayacak niteliktedir.
It’s estimated that world fossil sorces of natural gas in 65 years, petrol in 42 years
and coal in 230 years will be consumed. Turkey has 8,3 billion tonnes of 475 billion
tonnes lignites which form approximately half of the world coal reserve. 66% of Turkey
lignite reserve, has 1.000-2.000 kcal/kg low thermo value.
In this study, mineral processing plant has designed for the purpose of increasing
quality for Seyitömer lignites that has low quality specifications, with Soma-Eynez
lignites which belong to our country’s quality and low sulphur content lignites.
Primarily, general information about coal and coal mining has given, benefits of coal
processing in point of technical and economical reasons of coal processing together with
thermic plant, has examined.
After coal washing methods and coal washing plants designs evaluated in a short
way, washability and market etudes of Seyitömer and Soma lignite coals that subject to
coal washing plant design, has performed. Afterwards criterias of processing plant
design has examined, selection of process and equipment has performed. For both
lignites, processing plant design, equipment selection and sizing has performed,
flowsheet and plant mass balance has submitted. Also costs estimation of investment and
operation for coal processing plants, has done.
Seyitömer B-3 lignites which can not be evaluated as run of mine coal by itself, after
washed in designed processing plant, processed in quality to increase efficiency of plant
and suitable according to thermic plant demands, increased calori sellable lignite is
obtained. Cost analysis which made for the plant, it is seen that investment cost amount
can be regained before end of one year.
Products of processing plant which made for Soma-Eynez lignites, has quality to
provide for coarse coal as heating fuel, for fine coal as plant and industrial fuel.
