Orta Anadolu Bölgesinde genis ekim alanlarına sahip kıslık ekmeklik buğday
çesitlerinden Bezostaja 1 ve Dağdas 94’ün baba, Kınacı 97’nin ise ana ebeveyn olarak
kullanılmasından elde edilmis olan iki çesit adayı ( ESOGÜZF-1 ve ESOGÜZF-2) ve
üç ebeveyn 2005-2006 üretim sezonunda Eskisehir Osmangazi Üniversitesi Ziraat
Fakültesi arastırma tarlalarında tesadüf blokları deneme deseninde, dört tekrarlamalı
olarak yetistirilmistir.
Çesit adayları ve kontrol olarak ekilen üç ebeveynde bitki boyu, basak boyu,
basakta basakçık sayısı, basakta tane sayısı, basakta tane ağırlığı gibi verim ögeleri
(komponentleri), tane kalınlığı, tane eni, tane boyu, 1000 tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı
gibi fiziki kalite özellikleri ile protein oranı, sedimantasyon değeri, gecikmeli
sedimantasyon değeri, gluten oranı, gluten indeks ve sertlik gibi kimyasal ve teknolojik
özellikler incelenmistir.
Melezler arasında bitki boyu, basak boyu, basakta basakçık sayısı, basakta tane
sayısı, basakta tane ağırlığı, tane eni, tane boyu, 1000 tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı,
protein oranı, gluten oranı, gluten indeks, sedimantasyon değeri, gecikmeli
sedimantasyon ve sertlik özellikleri bakımından istatistik olarak önemli düzeyde
farklılıklar belirlenmistir. Bu farklılıklar, bu özellikler bakımından varyasyon olduğunu
göstermektedir. Bu durum ıslah programları için bu iki genotipin gen kaynağı
olabileceğini göstermektedir.
Özelliklerin çoğu için belirlenen yüksek kalıtım dereceleri, bu iki melezin bu
özellikler için çevreden az etkilendiğini göstermektedir.
Đncelenen özelliklerde ulasılan değerler, her iki genotipinde gelistirildiği
kosullara benzer alanlarda yüksek verimli olabileceklerini, çoğu kalite özelliklerinin
yeterince yüksek olduğunu, paçala girdiklerinde un ve hamur özelliklerini olumlu yönde
etkileyeceklerini de göstermistir.
Sulu kosullar için gelistirilen bu iki genotipten “Knc 97 x Bez 1” sulama
sayısının ikiden fazla olacağı yerlerde ilk seçenek olarak dikkate alınmalıdır.
Two variety candidate (ESOGÜZF1 and ESOGÜZF2) obtained grow crossing
between winter bread wheat cultivars Bezostaja 1 and Dağdas 94 as male and Kınacı 97
as female parents which have wide growing areas in Central Anatolia Region were
planted at research field of Eskisehir Osmangazi Üniversity Faculty of Agriculture in
randomize complete block experimental design with four replications in 2005-2006
growing season.
Variety candidates and three cultivars, which are also controls, were evaluated for
plant height, spike lenght, spikelet number per spike, grain number per spike, spike
weight as yield components; grain thickness, grain width, grain lenght, thousand grain
weight as physical quality features; protein content, sedimantation value, modified
sedimantation value, gluten content, gluten index and hardness as chemical and
technologic features.
Statisticaly significant differences were found between two variety candidate for
plant height, spike lenght, grain weight per spike, grain width, grain lenghet, thousand
kernel weight, protein content, gluten content, gluten index, sedimantation value,
modified sedimantation and hardness features. These are indicates for variatios for the
features investigated. So the candidates can be gene sources for breeding programs.
High heritability levels are indicate that the candidates were affected little by
environment.
The levels of values reached for the investigated features showed that the candidates
will be high yielder under the similar conditions as they improved, their most quality
characteristics are high-enough and also positively effectes of flour and dougt
charecteristcs if placed in mixture. From these two candidates which were improved for
irrigated conditions, Knc 97 x Bez 1 should be considered as first alternative.
