Tree ring samples were collected from 200 to 500–year old black pine trees at two
different altitudes from the Bolu (Mengen) Yaylacık Forest for dendrocronological and
geochemical investigations. Following the annual ring measurements, samples were divided
into 5–year blocks from which cellulose was extracted. This was followed by the measurement
of carbon and oxygen isotope ratios on cellulose.
High correlation coefficients were calculated between carbon (r = 0,753) and oxygen (r
= 0,522) isotope ratios from two different altitudes. The carbon isotope ratios at both altitudes
are close to each other but 1‰ difference was found for the oxygen isotope ratios. These results
indicate that oxygen isotope ratios are controlled by climate conditions however carbon isotopes
are affected by industrialization processes.
Comparison of meteorological data from the Bolu region with isotope values yields
negative correlations between temperature and carbon isotope ratios. This is attributed to
climate conditions suitable to photosynthesis and more carbon dioxide uptake by the tree.
Oxygen isotope ratios from both altitudes are usually negatively and weakly correlated with rain
and temperature. Humidity showing negative responds to temperature and precipitation is
another climatic factor affecting isotope ratios recorded in the region. Humidity factor probably
weakened the relations between oxygen isotopes and temperature and rain. The Bolu region
receives heavy snowfall. Owing to the fact that snow is represented by lower δ
18O value,
negative correlations are obtained for oxygen isotopes and climatic parameters.
It was demonstrated that carbon isotope ratios of tree rings from both elevations have
continuous decreasing trends by 1950’s due to increasing rate of industrialization which well
agree with high negative correlations between global carbon emission values and carbon isotope
ratios (r = –0,918 and r = –0,803 for lower and upper sites).
Bolu (Mengen) Yaylacık Ormanından yaşları 200–500 yıl arasında olan karaçam
ağaçlarından dendrokronolojik ve jeokimyasal çalışmalar yapmak üzere iki farklı yükseltiden
ağaç halkası örnekleri alınmıştır. Yıllık halka ölçümleri gerçekleştirilen örnekler beşer yıllık
seksiyonlara ayrılarak selüloz saflaştırılmıştır. Elde edilen selüloz örneklerinin karbon ve
oksijen izotop oranları ölçülmüştür.
İki farklı yükseltiye ait karbon (r = 0,753) ve oksijen (r = 0,522) izotop oranları arasında
yüksek korelasyonlar hesaplanmıştır. Karbon izotop oranları birbirine oldukça yakın olmasına
karşın oksijen izotop oranları arasında yaklaşık 1‰ fark belirlenmiştir. Bu sonuçlar oksijen
izotop bileşimlerinin iklimsel koşullar tarafından denetlendiğini karbon izotop oranlarının ise
daha çok endüstriyelleşme süreçlerinden etkilendiğini ortaya koymaktadır.
Bolu yöresi için kaydedilmiş meteorolojik verilerle izotop değerlerinin karşılaştırılmış,
sıcaklık ile karbon izotop oranları arasında negatif korelasyonlar elde edilmiştir. Bölgedeki
iklim koşullarının fotosentez için uygun olması bu sonucu doğurmuştur. Oksijen izotop oranları
ile sıcaklık ve yağış arasındaki ilişkiler her iki yükselti için genellikle negatif yönlü ve zayıftır.
Bölgede oksijen izotop oranlarını etkileyen bir başka iklimsel faktör de nemliliktir. Nem faktörü
muhtemelen oksijen izotopları ile sıcaklık ve yağış arasındaki ilişkileri zayıflatmıştır. Bolu
bölgesi fazla kar yağışı almaktadır. Kar suyunun düşük δ18O değerlerine sahip olması
korelasyonların negatif yönlü ortaya çıkmasına sebep olmuştur.
Her iki yükseltinin ağaç halkalarından elde edilen karbon izotop oranlarının artan
endüstriyelleşme nedeniyle 1950’li yıllardan itibaren sürekli azalan değerler sergilemektedir.
Küresel emisyon değerleri ile ağaç halkası karbon izotop değerleri arasındaki yüksek negatif
yönlü ilişki (alt ve üst yükseltiler için sırasıyla r = –0,918 ve r = –0,803) bunu desteklemektedir.
